Het Israëlisch-Palestijnse geweld is vannacht verder geëscaleerd met een Israëlische mini-invasie in Palestijns gebied. Premier Sharon wil zo een einde maken aan de Palestijnse "terreur".

Door onze correspondent SALOMON BOUMAN

TEL AVIV, 11 APRIL. Het Israëlische leger heeft vannacht voor de eerste maal sedert het uitbreken van de Palestijnse onafhankelijkheidsopstand in september op betrekkelijk grote schaal geopereerd in gebied dat volledig in Palestijnse handen is. Israël voerde deze mini-invasie in Palestijns gebied uit om een einde te maken aan aanhoudende Palestijnse mortierbeschietingen vanuit Khan Yunis en elders op Israëlische doelen in de Gazastrook en op Israëlisch gebied.

Gedekt door tanks en begeleid door infanterie trokken Israëlische bulldozers het grote Palestijnse vluchtelingenkamp Khan Yunis binnen in het zuidelijke deel van de Gazastrook. Zandwallen en huizen aan de buitenkant van het kamp, tegenover Israëlische nederzettingen, werden platgelegd. Tijdens deze actie werden gewapende Palestijnse burgers in het kamp vanaf de minaretten van de moskeeën opgeroepen om de Israëlische invasie te keren. Ook dat is niet eerder gebeurd. Voor de eerste keer ook vochten Palestijnse burgers vannacht niet met stenen maar met vuurwapens op grote schaal tegen geregelde Israëlische eenheden. Palestijnse leiders hebben Israël eerder gewaarschuwd dat pogingen om bezet gebied, dat na het akkoord van Oslo in Palestijnse handen overging, te heroveren, op gewapend Palestijns volksverzet zal stuiten. De eerste akte van dit drama heeft zich vannacht afgespeeld.

Gisteren zei premier Ariel Sharon "precies te weten hoe een einde te maken aan de Palestijnse terreur". De Israëlische militaire escalatie van vannacht is één aspect van Sharons strategie om de Palestijnse leider Yasser Arafat ertoe te dwingen om op Israëls voorwaarden, dat wil zeggen dat hij de intifada beëindigt, het vredesoverleg te hervatten. Dat Arafat ook onder de meest ideale omstandigheden van dat vredesoverleg weinig heeft te verwachten blijkt uit een vraaggesprek met Ha'aretz van vandaag. Sharon zegt daarin dat Israëlische nederzettingen niet zullen worden ontruimd, de Jordaanvallei in Israëlische handen blijft en er geen sprake kan zijn van concessies over Jeruzalem. Zo'n uitdagende politieke stellingname ten tijde van aanhoudende vijandelijkheden is geen bonus voor de Palestijnen om de gewapende intifada te onderbreken. De manier waarop Sharon vandaag Arafat nog eens duidelijk maakt dat hij geen Barak is, die voor vrede grote territoriale concessies wilde doen, is een indicatie dat de Israëlische premier ervan uitgaat dat hij de intifada met militaire middelen de baas kan worden.

Sharon en zijn naaste raadgevers veronderstellen dat de militaire escalatie tegen de militaire infrastructuur van het Palestijnse Gezag Palestijnen op andere gedachten zal brengen. "Ik hoor andere Palestijnse geluiden (dan die van Arafat)", zei minister van Defensie Benjamin Ben Eliezer vanmorgen.

Met een gelijktijdige vermindering van de economische druk op de Palestijnen in de Gazastrook en op de Westelijke Jordaanoever wil Sharon een verwijdering tussen het Palestijnse Gezag en het Palestijnse volk bewerkstelligen. Palestijnse arbeiders krijgen, weliswaar mondjesmaat, weer toestemming in Israël te werken. Dat is overigens niet alleen goed voor de Palestijnen maar bittere noodzaak voor de Israëlische landbouw en bouwnijverheid. Door het gedwongen wegblijven van Palestijnse arbeiders als gevolg van de afsluiting van de Palestijnse gebieden lijden deze bedrijfstakken zware verliezen. Maar slechts weinig Palestijnse arbeiders komen nu de grens over. Werken in Israël wordt nu als verraad beschouwd. Palestijnse arbeiders die wel naar de grenspost gaan om over te steken worden bewerkt door Palestijnse activisten thuis te blijven.

Het lijdt geen twijfel dat er onder de Palestijnen verdeeldheid heerst over de richting en vorm die de intifada heeft aangenomen. Maar het is ook juist dat naarmate het aantal Palestijnse doden en gewonden als gevolg van Israëlische militaire acties toeneemt de ook op emoties stoelende politieke positie van Arafat sterker wordt. Te vaak hebben Israëlische politici en commentatoren gespeculeerd over het ineenstorten van het Palestijnse Gezag.

Sharon zou het ook wel eens aan het verkeerde eind kunnen hebben indien hij gelooft de intifada te kunnen onderdrukken. Het onbeperkt aanwenden van Israëls enorme militaire overwicht op de Palestijnen zal immers zowel op internationale woede als op binnenlandse protesten stuiten.