De overheidsdienst RVV maakt niet alleen het vee af maar regelt ook de schadevergoeding. Taxeren ze niet veel te laag?

Door onze redacteur MARK HOUBEN

ROTTERDAM, 5 APRIL. Sinds twee weken maakt veetaxateur Jan Aantjes overuren. "Boeren bellen mij dag en nacht. Soms huilend. Dan hebben ze net van de Rijksdienst voor de keuring van Vee en Vlees het nieuws gehoord dat ze allemaal vrezen: we moeten je ruimen." Aantjes werkt bij Dumeco, de grootste slachterij van varkens en runderen in Nederland. Het bedrijf koopt regelmatig veestapels en Aantjes coördineert in het dagelijks leven een team van bijna vijftig taxateurs die de stallen bezoeken om de waarde te bepalen.

Maar sinds de uitbraak van mond- en klauwzeer bellen boeren voor een andere opdracht. Of Aantjes snel kan komen, voordat de RVV arriveert. Want de boeren zijn bang in het ootje te worden gekomen door de rijksdienst: zij taxeren de waarde van de veestapel wellicht een stuk lager. "Boeren vermoeden dat sommige RVV-taxateurs incompetent zijn. Die zijn namelijk, nu de epidemie zich uitbreidt en het aantal dieren dat moet worden geruimd enorm is toegenomen, in hoog tempo uit alle hoeken en gaten opgetrommeld."

De taxatiewaarde is van groot belang, want die is precies gelijk aan de hoogte van de schadevergoeding die de boeren ontvangen. Zij willen dan ook een second opinion van een onafhankelijke deskundige. Aantjes, met 27 jaar ervaring, is volgens hen de aangewezen persoon. Zijn team heeft inmiddels tientallen bedrijven afgewerkt.

De boeren houden de taxatie van Dumeco achter de hand als de RVV langskomt. Valt de waardebepaling van de RVV hoger uit dan die van Aantjes en zijn kompanen, dan houdt de boer zijn mond stijf dicht. "En ze protesteren natuurlijk direct als de schatting van de RVV lager ligt dan onze taxatie", zegt Aantjes.

Toch heeft de RVV aan de andere kant ook veel vertrouwen in de teams van Dumeco. Op enkele particuliere taxateurs na heeft het bedrijf als enige in Nederland een generaal pardon van de RVV gekregen om de boerenerven te bezoeken. In witte overals betreden zij de stallen. Bij terugkomst bespuiten zij de auto's en wielen met citroenzuur om verdere verspreiding van het virus te voorkomen.

De monopolie-positie van Dumeco moet voor de onderneming een bron van winst zijn, maar Aantjes houdt vol dat "tegen kostprijs" wordt gewerkt. De rekening die bij de boeren op de deurmat ploft, bedraagt volgens hem een half procent van de getaxeerde som.

Ook Liesbeth Grijsen van Accon maakt tropendagen. De helft van de jaarlijkse omzet van het accountants- en advieskantoor komt uit de agrarische sector. Boeren nemen met haar contact op zodra de RVV heeft aangekondigd te gaan ruimen. "Ze vragen zich af hoe je je moet opstellen tegenover de ambtenaren die zomaar je huis en stal binnenlopen. Wat mogen ze wel en niet doen? Daar willen ze antwoord op." Grijsen zegt regelmatig drama's mee te maken. Een dag geleden had ze een boer aan de telefoon die op de rol staat voor ruiming. Hij heeft geen voer meer voor zijn kalveren. En ondertussen is hij afgesloten van de buitenwereld. " Die beesten staan te schreeuwen van de honger. Dat is vergelijkbaar met baby's die maar geen eten krijgen. Het is tergend."

Ook over schadevergoedingen hebben de boeren veel vragen voor Accon. In ieder geval is er een pot geld van circa 1 miljard gulden die de sector de afgelopen jaren via heffingen zelf heeft opgebouwd. Daarnaast kunnen getroffen boeren aanspraak maken op de Bijstandsregeling Besluit Zelfstandigen (BBZ), een overheidsregeling voor bedrijven die in nood verkeren.

"We hebben die regeling eens bekeken", zegt Grijsen, "maar we vrezen dat boeren weinig baat hebben bij de BBZ. De voorwaarden om in aanmerking te komen zijn te streng. Een boerderij is een kapitaalintensieve onderneming. Daardoor is het eigen vermogen groot en val je snel buiten de boot." Verder is er nog een vergoeding vanuit de Europese Unie.

Accon heeft inmiddels geadviseerd bij vijftien boerenbedrijven die geruimd zijn. Grijsen: "Deze boeren zijn druk aan het solliciteren. Immers, ze hebben vaak veel geld geleend bij de bank en de rente en aflossing tikken door. Ze hopen het uit te zingen als mond- en klauwzeer is uitgeroeid. Misschien in de zomer."