Door onze politieke redactie
DEN HAAG, 5 APRIL. De Tweede- Kamerfracties van D66, GroenLinks en de SP willen opheldering van premier Kok over de vraag of prins Willem-Alexander de regering "voor een voldongen feit heeft geplaatst" door Máxima Zorreguieta op 19 januari ten huwelijk te vragen. De prins zou dit hebben gedaan voordat Kok had aangegeven dat hij de ministeriële verantwoordelijkheid voor een huwelijk kon dragen.

De fractieleiders De Graaf (D66) en Rosenmöller (GroenLinks) en SP-woordvoerder Kant hebben hierover vanmorgen vragen gesteld in het debat over het voorgenomen huwelijk van de kroonprins. De regering wil later dit jaar een Toestemmingswet indienen bij het parlement. De Kamer nam vanmiddag een motie aan waarin zij stelt deze wet met belangstelling tegemoet te zien. In de motie uiten de fracties waardering voor de wijze waarop met name Kok de weg naar het aanstaande huwelijk heeft vrijgemaakt. De zorgvuldige en evenwichtige manier waarop de verloving is voorbereid en bekendgemaakt, wekt in de Kamer vertrouwen voor het vervolg. De SP en de D66-leden Giskes en Van Walsem stemden tegen de motie. ,,Wij willen niet de bruid kiezen maar de koning zelf'', zei SP'er Kant vanochtend voor de stemming.

De fractieleiders Melkert (PvdA), De Graaf en Rosenmöller stelden dat met de afwezigheid van Máxima's vader, Jorge Zorreguieta, op de huwelijksdag ‘een precedent' voor de toekomst is geschapen. Zij menen dat hij ook na het huwelijk niet bij openbare bijeenkomsten aanwezig kan zijn. Melkert sprak in dit verband van ,,officiële of anderszins relevante gebeurtenissen''. Hij sprak de hoop uit dat de leden van het koninklijk huis zich in dit verband ,,met gepaste terughoudendheid'' zullen opstellen.

Rosenmöller verlangde absolute duidelijkheid over de afwezigheid van Zorreguieta bij ‘publieke bijeenkomsten' waarvoor de premier actief verantwoordelijk is. Hij eiste deze duidelijkheid, omdat anders ,,telkenmale veel onrust zal ontstaan'' en die onrust slecht is voor ,,het aanzien'' van het koninklijk huis. Volgens De Graaf moet Zorreguieta worden geweerd bij bijeenkomsten met ,,een officieel en statelijk karakter''.

De fracties van CDA en VVD en de kleine christelijke fracties wensten geen nadere beperkingen voor toekomstige optredens van Zorreguieta sr. De Hoop Scheffer (CDA) vindt dat de Kamer niet ,,nu een soort catalogus'' moet opstellen van bijeenkomsten waar de vader van Maxima afwezig zouden moeten zijn.

De Graaf noemde het ,,opmerkelijk'' dat de kroonprins op 19 januari al een huwelijksaanzoek had gedaan toen ,,de regering nog niet met de heer Zorreguieta had gesproken en dat de uitkomsten daarvan nog allerminst vaststonden''. De D66-leider vroeg zich af of ,,de prins staatsrechtelijk niet op erg dun ijs schaatste''. PvdA'er Melkert uitte vanmorgen ,,de grootst mogelijke waardering'' voor de wijze waarop premier Kok de verloving van de prins en Máxima heeft voorbereid. VVD-leider Dijkstal noemde het optreden van de premier ,,in één woord klasse''. CDA-leider De Hoop Scheffer wilde ,,nadrukkelijk waardering uitspreken voor de wijze waarop premier Kok in deze delicate zaak heeft gehandeld''. De CDA'er kwam niet terug op zijn eerdere uitspraken, begin februari, als zou Kok ,,de regie'' kwijt zijn geweest inzake een aanstaande koninklijke verloving.

Rosenmöller haalde vanochtend een brief aan uit 1987 waarin Máxima's moeder dank zou hebben betuigd aan het militaire regime in de periode 1976-1983. RTL Nieuws maakte vanochtend melding van de brief.