In: 13 theaters

Lieve en charmante mensen in Venetië

Door HANS BEEREKAMP
Tulpen spelen een belangrijke rol in de internationaal succesvolle Italiaanse komedie Pane e tulipani, maar brood komt er veel minder prominent in voor.

De titel van de vierde, minst zwaarwichtige speelfilm tot nu toe van regisseur Silvio Soldini (Milaan, 1958) moet dan ook vooral geduid worden als verwijzing naar een bijna vergeten genre, de commedia all'Italiana van de jaren vijftig, die onder meer een serie films (van Luigi Comencini en Dino Risi) opleverde waarvan de titels begonnen met de woorden Pane, amore e... Soldini lijkt heimwee te hebben naar het Italië dat niet meer bestaat, waarin levenskunst belangrijker was dan materialistische motieven. Hij plaatst twee werelden tegenover elkaar: die van draagbare telefoons, badkamerspecialisten en tupperwaretrips tegenover die van een verstild Venetië, waar een oude anarchist een bloemenzaak drijft en alleen maar verkoopt aan wie hij aardig vindt en een IJslandse ober (Bruno Ganz) in archaïsche, precieus uitgesproken volzinnen asiel biedt aan een vluchteling uit de 'mondo Berlusconi'. Een veertigjarige huisvrouw (Licia Maglietta) uit Pescara - precies op de grens van Noord en Zuid - wordt tijdens een vakantietripje door haar gezin 'vergeten' in een wegrestaurant. Ze lift naar Venetië en begint daar een nieuw bestaan, dat op een enkele Servische toeristentiller na bevolkt wordt door louter aardige, niet uit eigenbelang handelende mensen, totdat haar man een leerling-loodgieter die zich een privé-detective waant, op haar dak stuurt. Tot een kwartier voor het einde is Pane e tulipani een charmante, aangenaam reactionaire feelgood movie, die zowaar originele filmbeelden aan de Dogenstad weet te ontfutselen. Voor het eerst verpakt Soldini, van wie hier tot nu toe alleen Un anima divisa in due (1993) uitgebracht werd, zijn sociologische en psychologische observaties over de teloorgang van de Italiaanse ziel in een luchtige, innemende vorm, zonder dat de schematische constructie er nog doorheen schemert. Maar als in de slotscène Maglietta op de accordeon speelt en alle mensen van goede wil een dansje met elkaar maken, wordt Pane e tulipani zoetig en klef, en overspeelt Soldini zijn hand. Als hij zich werkelijk richt op een publiek van damesbladlezeressen, dan is zo'n finale geen bezwaar, maar dan maakt een intelligente filmmaker Soldini dezelfde knieval voor de commercie die hij de helft van zijn personages verwijt.