Ierland heeft gisteren een reprimande gekregen van de Europese Commissie omdat de economie te onstuimig groeit en de inflatie hoog oploopt. De rest van Europa is gewoon jaloers, is de reactie in Ierland.

Door onze correspondent HANS BUDDINGH'

BRUSSEL, 13 FEBR. Volgens de nationale televisie is Ierland gisteren "gevonnist" door de Europese Unie. De Ierse minister van Financiën, Charlie McCreevy, had andere EU-lidstaten er eerder al van beschuldigd "groen van jaloezie" te zien door de enorme groei van de Ierse economie met tien procent. Voor het eerst kreeg een land van de eurozone een officiële 'aanbeveling' om het begrotingsbeleid te wijzigen. Ierland zou met zijn uitgavenverhoging en belastingverlaging de oververhitting verder aanwakkeren. En meteen zijn de emoties bij het land in kwestie hoog opgelopen.

Ierland heeft volgens de andere lidstaten gehandeld in strijd met de afgesproken 'beleidsrichtsnoeren' om door budgettair beleid de economische stabiliteit te waarborgen. De Duitse staatssecretaris Caio Koch-Weser stelde gisteren simpelweg vast dat "elke lidstaat een verantwoordelijkheid heeft voor de stabiliteit van de euro".

Koch-Weser gaf zo meteen ook het belang aan van de reprimande die de ministers op voorstel van de Europese Commissie aan Ierland uitdeelden. President Wim Duisenberg gaf onlangs aan dat bij het uitblijven van een terechtwijzing van Ierland een precedent kon ontstaan. Hoe zouden in de toekomst anders grote economieën als Duitsland, Frankrijk of Italië, die er voor de stabiliteit van de euro echt toe doen, nog kunnen worden gecorrigeerd.

"Ik zei tegen mijn Ierse collega dat als dit de prijs is die Ierland moet betalen, dat het die dan wel waard is", zei minister Gerrit Zalm gisteren. Zalm onderstreepte dan ook dat grotere landen niet mogen worden ontzien wegens mogelijke politieke gevoeligheden. Hij verwoordde hiermee zorg die ook bij andere kleinere lidstaten bestaat. De Nederlandse bewindsman zei dat hij de vraag expliciet aan zijn Duitse collega had gesteld. Deze antwoordde volgens hem dat grote landen "op dezelfde wijze" moeten worden behandeld. De Franse minister Laurent Fabius liet zich in dezelfde zin uit.

De Britse minister Gordon Brown was de enige die na afloop van de Ecofin-raad reserves toonde over de reprimande aan Ierland. Volgens Brown doet de Ierse kwestie "vragen rijzen" over de wijze waarop de Europese Commissie de zogenoemde 'brede economische beleidsrichtsnoeren' hanteert. Hij wees hierbij op de kritiek die Groot-Brittannië nu heeft gekregen, omdat het overheidstekort de komende jaren iets oploopt. Dit is volgens Brown alleen het gevolg van een verhoging van de overheidsinvesteringen - onder andere in het verwaarloosde openbaar vervoer - waartoe Brussel juist had opgeroepen. Volgens Brown hanteert de Europese Commissie een "veel te enge" definitie van overheidsinvesteringen en hij wil daarom een nieuw debat over de 'brede economische beleidsrichtsnoeren'. De andere lidstaten voelen daar niet veel voor.

Veel andere ministers maakten duidelijk de 'aanbeveling' aan Ierland volkomen gerechtvaardigd te vinden. Zij uitten ook ongenoegen door erop te wijzen dat de 'Keltische tijger' de succesvolle transformatie naar een high tech economie mede dankt aan de miljardenstroom van Europese structuur- en cohesiefondsen. Daarom heeft Ierland nu het geld over om bijvoorbeeld de vennootschapsbelasting te verlagen, waarmee andere landen worden beconcurreerd. "De vraag is wie wat financiert", zei Koch-Weser bijtend.

Vraag bleef gisteren wat de Ierse weigering het beleid aan te passen betekent voor de geloofwaardigheid van de economische beleidscoördinatie in de eurozone en daarmee voor de euro zelf. Op niet-naleving van de 'aanbeveling' staat immers geen sanctie. Dat is wel het geval met bij het Stabiliteits- en Groeipact dat in boetes voorziet. Maar dit pact gaat alleen over overschrijding van de tekortnorm. Ierland heeft echter een budgetoverschot. De 'richtsnoeren' zijn bedoeld om ook in zo'n situatie tot evenwichtig beleid te komen. Dat is des te noodzakelijker omdat de eurolanden het monetair beleid uit handen hebben gegeven aan de Europese Centrale Bank. De ministers wilden gisteren geen al te vergaande conclusies verbinden aan de Ierse weigerachtigheid. Volgens de Franse minister Fabius heeft de aanbeveling alleen al de geloofwaardigheid van de eurozone onderstreept en ligt nu "zware politieke druk" op Ierland het beleid aan te passen.

Het lijkt wel zeker dat er nog een zaak la Ierland zal komen. De volgende kandidaat is Italië, waarvan het stabiliteitsplan gisteren ook fors werd bekritiseerd. Het land krijgt na verkiezingen binnen niet al te lange tijd een nieuwe regering. Een van de kandidaat- premiers is de populistische Sylvio Berlusconi. Hij heeft de kiezers nu al belastingverlaging beloofd.