In de stad Ahmedabad in het westen van India, afgelopen vrijdag getroffen door een zware aardbeving, worden de doden geborgen.

Door onze correspondent ANIL RAMDAS
AHMEDABAD, 29 JAN. Een groep oudere vrouwen zit in de ochtendschemer rond een dovend vuur op het voetpad. Ze zien er niet uit alsof ze het gewend zijn. Hun kleding en houding verraadt een gegoede achtergrond. Een van de vrouwen staart wezenloos naar de grond en huilt. De vrouw naast haar heeft een arm om haar heen geslagen en wrijft zacht over haar schouder. De huilende vrouw had een zoon, een schoondochter en drie kleinkinderen op de vierde verdieping van het flatgebouw achter hen. Van het gebouw is niets over. Het is veranderd in brokken beton, ijzeren staven en onbestemd puin. Brandweermannen scharrelen rond op de berg, zonder houwelen of andere gereedschappen. Naar overlevenden wordt al niet meer gezocht, een etmaal na de aardbeving.

De vrouwen die op straat zitten, woonden op de begane grond toen de grond op vrijdag begon te trillen. ,,Ik begreep eerst niet wat er gebeurde''', vertelt de vrouw die aan de huilende troost biedt. ,,Het was alsof het spookte. De ventilator aan het plafond begon te draaien, de kastdeur zwaaide open. Ik hoorde gegil boven en rende naar buiten om te zien wat er aan de hand was. Toen zag ik het gebouw naar beneden komen.'' Ze woonde al acht jaar in de flat. Een koopwoning waarvoor zij en haar man – een spoorwegambtenaar die vorig jaar overleed – hun hele leven hadden gespaard. Al haar bezit is ze kwijt, maar ze treurt er niet om. Het verlies van de vrouw naast haar is veel groter.

,,We hadden nooit hier moeten komen wonen'', zegt de huilende vrouw plotseling, meer tegen zichzelf dan tegen iemand anders. ,,Er moet iets zijn. Alleen ons gebouw is neergestort. Met de andere is niets gebeurd.'' Het is inderdaad merkwaardig. De nieuwste, statige kantoorpanden en hotels van Ahmedabad staan er fier en onbeschadigd bij. Ook de oudere flatgebouwen van twintig jaar en ouder vertonen geen gevolgen van de aardbeving. Maar flats die vijf tot tien jaar geleden zijn gebouwd, zijn of geheel ingestort, of ze vertonen gevaarlijke scheuren.

Bij een van deze gebouwen staat een donkere man in een dikke, blauwe jack met bloeddoorlopen ogen. Hij heeft een lange stok in de hand. Er is ook politie en de eerste vrachtwagens met militairen komen al aan. Maar hij bewaakt zijn eigendom helemaal zelf. Zo nu en dan rent hij als een razende naar de ramptoeristen langs de weg en zwaait wild met zijn stok, ,,Ik zal jullie, ik zal jullie'' schreeuwend.

,,Hij heeft zijn verstand verloren'', legt een politieman uit. Tijdens de aardbeving stuurde hij zijn vrouw en twee kinderen naar het trappenhuis, terwijl hij nog gauw de kostbaarheden verzamelde. Maar juist het trappenhuis stortte in, de rest van het gebouw bleef overeind. En terwijl hij later in de middag beneden stond te jammeren, hoorde hij dat dieven het pand probeerden binnen te dringen.

Trappenhuizen zijn de valkuilen bij een aardbeving. Zo ook bij de Swaminarayan-school, vlak buiten het centrum van Ahmedabad. Deze middelbare school telde vier verdiepingen, maar men kan nu vanaf de straat uitkijken op de tegels van het dakterras. Als een reuze sandwich liggen de dikke lagen beton op elkaar met daaronder twintig jongeren tussen de zestien en de achttien. Vrijdag was een nationale feestdag, maar ze waren speciaal naar school gekomen om extra lessen wis- en natuurkunde te volgen voor de aanstaande examens.

Zes leerlingen wisten het gebouw tijdig te verlaten, een sprong zelfs uit een raam van de eerste verdieping. Vijf anderen konden door buurtbewoners worden gered met scheppen en houwelen. Maar toen stuitten ze op zwaar beton. En werd het donker. Er was geen noodverlichting en er waren geen graafmachines of pneumatische boren. Tot een paar uur geleden kon men nog stemmen horen, gegil en geklop. Nu is het dag, de machines zijn er, maar het is akelig stil geworden onder het puin. Bouwvakkers proberen voorzichtig een gat te maken in het beton, ter hoogte van het trappenhuis. Soldaten helpen brokken weg te dragen, terwijl de ouders van de studenten van achter een hek toekijken. Soms verschijnt iets bekends: een stuk van een deur, een vloermat.

Na twee uur wordt gevraagd om een brancard. Er ontstaat onrust onder de ouders en de toeschouwers, iedereen wil zien wat er gebeurt, de politie heeft de grootste moeite om iedereen op afstand te houden. Een lichaam wordt eruit getild, een meisje van een jaar of zeventien. Haar gezicht wordt onmiddellijk bedekt, maar haar arm steekt uit. Ze droeg witte armbanden.

Een half uur later komt het tweede lichaam te voorschijn. Daarna een schooltas, waaruit pennen en een geodriehoek vallen. De tas wordt doorgegeven, maar iemand roept dat die bij het lijk hoort. De tas komt terug. ,,Kijk van wie die is'', roept iemand. Een soldaat inspecteert de inhoud en zegt: ,,Pratik''. ,,Pratik, Pratik'', gillen de omstanders, waardoor de indruk ontstaat dat iemand levend is gevonden. Maar ook Pratik is dood. Een lange jongen in een spijkerbroek en gympies. ‘Jai Shri Ram', leve de God Rama, wordt er gescandeerd als hij wordt weggevoerd.

Het graven gaat door, een vierde, een vijfde lijk. Ze worden naar een klaarstaande ziekenwagen gebracht waar de ouders hun kinderen meteen mogen identificeren. Medescholieren huilen uit op elkaars schouders, flauwgevallen moeders krijgen water. Televiepresentatoren klimmen naar boven tot vlakbij het gat boven het trappenhuis en vertellen in de camera hoe deze jongeren zelfs op een vrije dag aan hun toekomst werkten. Dan wordt door de gravers om wierook gevraagd. Ze zijn bij de trap van de derde verdieping gekomen, waar zich de meeste studenten bevonden. De lichamen zijn zwaar verminkt, maar het publiek is even afgeleid door een op hol geslagen koe die dwars door de barricade stormt en nu op de wegrennende massa afkomt.

Zie ook:

Duizend doden na aardbeving India (26 januari 2001)

( a d v e r t e n t i e s )