NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

PETER DE BRUIJN
Vervallen hotelkamers, miserabele palmbomen, knipperende neonreclames, goedkope nachtclubs - dat is downtown Los Angeles voor Arturo Bandini, hoofdpersoon van John Fante's lyrische roman Ask the Dust (1939).

Bandini/Fante - 'twee-in-één' volgens Fante zelf - is een jongeman die van Colorado naar Los Angeles is verhuisd om schrijver te worden, een gróót schrijver. Maar eerst moet hij ervaring opdoen, de straat op, een vrouw ontmoeten, want hij heeft geen ervaring met vrouwen. Zijn katholieke opvoeding zit hem in de weg, maar ook zijn minderwaardigheidsgevoel als Italiaanse Amerikaan. Als kind werd hij uitgescholden voor 'spaghettivreter' en 'olijfkakker'.

Hij wordt verliefd op de Mexicaanse serveerster Camilla Lopez. Hij verafgoodt haar, maar trapt haar ook op de ziel, omdat zij nog minder een ware Amerikaan is dan Bandini zelf. Camilla is al verliefd op een ander en raakt meer en meer in de war. Uiteindelijk verdwijnt ze in de woestijn - de oorsprong van het 'stof' uit de titel, een symbool voor de ontworteling die alle gelukszoekers bedreigt die naar Los Angeles komen. Bandini heeft zijn verhaal. Hij slingert zijn, net verschenen, eerste roman de Mojave-woestijn in, in de richting waarin Camilla is verdwenen.

In A Sad Flower in the Sand - een verwijzing naar Fante's evocatie van Los Angeles - slaagt documentairemaker Jan Louter er prachtig in om met schrokkerige beelden en in fletse kleuren, de sfeer op te roepen van Los Angeles in het begin van de jaren dertig, gezien door Bandini's ogen. De citaten uit Ask the Dust zijn uitstekend gekozen. Louter heeft trefzeker het belangrijke thema van etnische identiteit uit het boek gelicht. Fante (1909-1983) is een van de zeldzame auteurs die Los Angeles op de literaire kaart hebben gezet. En die het assimilatieproces van de Italiaanse Amerikanen tot onderwerp hebben gemaakt. Fante's biograaf Stephen Cooper en de scenarioschrijver Robert Towne (Chinatown), die al jaren een script van Ask the Dust verfilmd probeert te krijgen, geven verhelderend commentaar. Beiden hebben met dit boek geleefd, net als de filmmaker.

Halverwege verandert de documentaire in een meer conventioneel biografisch portret. Louter maakt hier goed gebruik van de fotocollectie van de weduwe van de schijver, Joyce Fante. Het verhaal, dat vooral wordt verteld door Fante's zoons, is niet vrolijk. De drie boeken die Fante eind jaren dertig publiceerde, waren geen succes. Een poging om de grote Amerikaanse roman over Filippijnse gastarbeiders te schrijven, mislukte hopeloos. Fante verdiende zijn brood als scenarioschrijver, wat hem met afschuw en zelfhaat vervulde - hij noemde zichzelf een 'Hollywood whore'. Door suikerziekte werd hij ook nog eens blind en verloor hij beide benen.

Het stof leek Fante toch nog te pakken te krijgen. Maar kort voor zijn dood werd zijn werk herontdekt, dankzij een aanbeveling van de schrijver Charles Bukowski, die Ask the Dust 'de beste roman ooit' noemde. Na veertig jaar verscheen het boek weer in druk en sindsdien is het niet meer weg geweest. Fante leefde op en dicteerde aan zijn vrouw zijn laatste roman, Dreams from Bunker Hill, opnieuw met een hoofdrol voor Arturo Bandini, "de grote persoonlijkheid Bandini, maker van magnifieke aftochten".

A Sad Flower in the Sand, zondag, Ned.3, 19.30-20.30u.

( a d v e r t e n t i e s )