In: Rialto, Amsterdam; Haags Filmhuis; 't Hoogt, Utrecht

Innemende verzameling van simpele handelingen

Door HANS BEEREKAMP
De mysticus Simon, die in het vroeg-christelijke Rome het gezag van Petrus uitdaagde door Jezus' wederopstanding te imiteren, mag zich in enige populariteit bij filmmakers verheugen.

Niet dat Simon Magus van de Britse Ben Hopkins, met een sleutelrol voor Rutger Hauer, veel met het oorspronkelijke gegeven te maken heeft, maar de verwarring met de Hongaars-Franse coproductie Simon Mágus van Ildikó Enyedi ligt voor de hand. Enyedi, die in 1989 de Gouden Camera in Cannes won voor haar betoverende debuutfilm My XX. Century, maakt van Simon een paragnost in het hedendaagse Parijs. Hij komt tegen contante betaling met de trein uit Boedapest, om de politie te helpen een moord op te lossen, door een leugendetector aan een plant te bevestigen. Veel Fransen die Simons pad kruisen, worden door zijn onverstoorbaarheid en charme geraakt, misschien wel duurzaam veranderd. Toch spreekt hij geen woord Frans, en zegt überhaupt nauwelijks iets anders dan oui en non, als willekeurig antwoord op onbegrepen vragen.

De vertolking door de Hongaarse steracteur Péter Andorai van Simon de tovenaar, een wijze uit het oosten, draagt veel bij aan het succes van de film, die met uiterst eenvoudige middelen ook de kijker in het hart treft. Enyedi moet niets hebben van gezwatel of pseudo-mystiek. Haar goeroe is een vermoeide man, die geld belangrijk vindt, veel glaasjes rode wijn drinkt en op de raarste plaatsen een tukje doet. Hij doet eigenlijk zo goed als niets, maar je begrijpt onmiddellijk waarom een zwarte politieman, een gestresste vrouwelijke tolk en een babbelziek meisje (Julie Delarme) als een blok voor hem vallen.

Het is verleidelijk om verder strekkende interpretaties te verbinden aan Enyedi's knappe, innemende kleine film. Bijvoorbeeld dat de menselijkheid van Simon tegengif biedt aan een verzenuwde, quasi- rationele samenleving. Of dat de nu in de Franse showbusiness actieve Hongaarse ex-collega met wie Simon een duel aangaat door zich levend te laten begraven, de nieuwe paus Petrus zou kunnen zijn. Veel doen dat soort duidingen er niet toe. De kracht van Simon Mágus is namelijk dat simpele handelingen, gebaren, woorden en blikken genoeg zijn. Simon is, hij loopt, zit, ligt, drinkt, kijkt, en zegt af en toe eens ja of nee. Aan wat hij doet, wordt voortdurend te veel betekenis gehecht. De politieman wil zijn leerling worden, potentiële volgelingen verzamelen zich in de hal van zijn hotel. Dat is nergens goed voor. Ook de film Simon Mágus is niets meer dan een verzameling gewone handelingen, een oefening in eenvoud.