NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Het waren "gewone jongens" die slechts een paar moorden hadden gepleegd, moest ik begrijpen uit B&W die geheel was gewijd aan de spraakmakende documentaireserie over de Molukse kapingen.

Gasten waren behalve de zwijgzame regisseur, de Molukse bemiddelaar Pessireron en treingijzelaar H. Prins die voor de kapers was gaan onderhandelen. Ze waren het beiden roerend eens: de overheid had deze aardige mannen een vrijgeleide moeten geven. Prins vertelde hoe de jongens aan het begin van hun actie een militair hadden neergeschoten. Hij hoorde de jonge man kreunen en bewegen in het grind. De Molukkers raakten in paniek. "Hij moet dood", riepen ze. Er volgden weer wat schoten en het gekreun hield op. De moordenaars waren zo aardig dat ze niet eens in één keer iemand om konden brengen. In het debat over de documentaireserie heeft een vreemde omkering plaats: de moordenaars worden slachtoffers. Een Molukse groep overweegt zelfs een kort geding omdat toenmalig minister van Justitie Van Agt in de documentaire zei dat zijn belofte tot een vrijgeleide voor de schoolkapers vals was. Een absurde rechtszaak zou dat worden. Gewapende jongens die juridische aanspraken ontlenen aan de langdurige gijzeling van een menigte onschuldige kinderen. Minister R. van Boxtel zei in een interview met RTL4 dat de regering indertijd geen land had waar de vrijgeleide heen kon gaan.

Het verbaasde me dat met al die huidige aandacht voor slachtoffers geen nabestaande van de vermoorde gijzelaars zijn gevoelens mocht ontladen. Ik miste zo'n gast bij B&W, ik miste de kritische vragen van Sonja. Ook bij de eerste aflevering gisteren over de Wassenaarse gijzeling in 1970 geen spoortje berouw of reflectie over de vermoorde politie-agent Moolenaar. De agent had een foutje gemaakt, zei een voormalige gijzelnemer, hij had zijn dienstpistool getrokken en op een van de jongens gericht. Een andere Molukker zag het en schoot eerst. Ongelukje dus. Er was ook een kluchtige scène van minister van Buitenlandse Zaken Luns, die met een diplomatenkoffertje in zijn hand door het tuinhek van de gegijzelde Indonesische ambassade zakte. Hij ging persoonlijk met premier De Jong erop af om met de gijzelnemers te onderhandelen. Dertig jaar later doet dat amateuristisch aan. Een Molukker hield de domme helden voor alle zekerheid met een gevonden jachtgeweer vanuit de zolderverdieping onder schot, terwijl ze het niet merkten. Ik zat in de treinkaaptijd vaak zelf op het lijntje tussen Zwolle en Groningen en ik herinner me de plotselinge stilte van de aanwezigen in de coupé als er een paar Molukse jongens met sporttassen binnenkwamen en de trein korte tijd daarna hevig remde. De docu had archiefopnamen van particuliere Molukkerlegertjes die in die jaren op de Veluwe dreigend trainden. Het doet niet ter zake hoe Van Agt zich bij het einde van de tweede gijzelingscrisis voelde. Zijn kilheid is vaak bekritiseerd, ook in de fragmenten vooraf maar het gaat om het resultaat dat de overheid niet capituleert voor terreur. Het ergste is dan een empathische Roel met Gevoel die nooit kan beslissen. De documentaireserie Dutch Approach heeft mooie voorpubliciteit. Alle nieuwsscènes zijn eruit gelicht en vertoond, eerst op Nova en later in andere programma's. We kennen de boze reacties van de Molukkers die hem hebben gezien. Van Agts huis wordt extra bewaakt. Zijn uitspraken zijn uit de context gelicht en zeggen weinig over de documentaire zelf. Nadeel van publiciteit. Ik had ook een voorflard gezien van een vrouw die als schoolkind was gegijzeld. Het eerste deel begon met de gedwongen komst van de Molukse militairen naar Nederland en hun verblijf in kampen. Ik miste een schets van het reactionair-koloniale gezelschap dat zich in de jaren vijftig op de Molukse zaak stortte. De extreem-linkse stadsguerrilla-ideologie van de jaren zeventig bleek nog gevaarlijker.

( a d v e r t e n t i e s )