Deze week wordt herdacht dat de leerplichtwet 100 jaar bestaat. Wrange redenen om als leerplichtambtenaar 'nul verzuim' te accepteren.

Door onze redacteur RINSKJE KOELEWIJN

AMSTERDAM, 2 OKT. Het meisje, ze is twaalf en zit in groep acht, is in juli twee dagen niet op school geweest. Haar ouders wilden wat eerder met vakantie naar Turkije. Een eenvoudige overtreding van de leerplichtwet, die, net als door rood rijden, wordt bestraft met een boete. Een dag luxeverzuim, spijbelen om met vakantie te gaan, kost vijftig gulden. De boete is niet betaald, daarom moesten haar ouders afgelopen vrijdag voor kantonrechter S. Ellerbroek in Amsterdam verschijnen.

De zaal zit vol ouders, op een ochtend worden zo'n vijftig leerplichtzaken behandeld. Maar de ouders van het meisje zijn niet komen opdagen. Leerplichtambtenaar Leny Mulder (47) van stadsdeel Amsterdam- Osdorp zit ook in de rechtzaal, ze laat een dik dossier over de familie zien. Zij kende het veertienjarige broertje Saïd, dat ook wel eens een dag spijbelde. Saïd was homoseksueel, had daarover ruzie met zijn familie, was eenzaam en ongelukkig en werd met een psychose opgenomen in het ziekenhuis. Zijn vader stuurde hem afgelopen zomer naar Turkije. Om beter te worden. En daar schoot Saïd zich door het hoofd met het geweer van opa. Per ongeluk. In het dossier zit een verklaring van zijn zusje. Zij weet zeker dat niet Saïd, maar haar vader de trekker overhaalde.

"Ik accepteer nul verzuim", zegt Leny Mulder. Niet omdat ze een politieagent wil zijn, maar omdat zij weet dat er achter één dag spijbelen vaak meer zit dan alleen geen zin in school. 'Zorgverzuim' noemen leerplichtambtenaren dat. Een spijbeldag is vaak het eerste zichtbare teken van een veel groter drama, en juist die ene overtreding geeft haar de mogelijkheid om in te grijpen. Van alle mogelijke hulpverleners is zij er als eerste bij.

Dus laat ze op donderdagochtend Samir (15) met zijn vader bij haar op kantoor komen in Osdorp. Vorige week was hij twee dagen niet op school. Zij vraagt vriendelijk waarom. Samir klaagt over buikpijn. Zijn vader let even niet op en begint over de astma die zijn zoon zoveel last bezorgt. Mulder fronst haar wenkbrauwen. Vader lacht verlegen en dan vertelt Mulder hem wat hij ook wel wist. Samir moet naar school. Als ze de deur uitlopen, grijnst Mulder: "Deze vader heeft nogal wat kinderen. Naar school gaan zullen ze." Ook de kinderen die niet spijbelen, maar die wel alle aanleiding hebben om dat te gaan doen, kent Mulder. Ze stapt in de auto voor een huisbezoek bij de moeder van Klaas. "Heel hulpverlenend Amsterdam houdt die twee in de gaten." De moeder is sociaal zwak begaafd, raakte veertien jaar geleden zwanger van een man die er niet meer is. Klaas zit nu in drie atheneum. Zijn moeder laat een briefje zien waar ze met viltstift bedragen op heeft geschreven. "Ik heb tegen Klaas gezegd dat ik 400 gulden kinderbijslag had gehad." Ze lacht. De kinderbijslag was 500 gulden. "Ik vroeg of ik vijftig gulden voor mezelf mocht houden." Dat mocht, als ze het maar wel even opschreef en ondertekende. Mulder: "Je voelt aan alles dat deze jongen gaat weglopen."

( a d v e r t e n t i e s )