NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

ANNA VISSER
"Was rufen die da", vroeg DDR- partijleider Erich Honecker op de avond van 16 oktober 1989 toen hij met leden van het politbureau op de televisie beelden zag van de vredesdemonstratie in Leipzig. Drie weken en drie dagen later had bondskanselier Kohl er zo ongeveer álles voor over om te zien wat in Duitsland gebeurde - uitgerekend op 9 november was hij 's middags naar Polen vertrokken voor zijn eerste officiële bezoek aan dat land.

's Avonds belde hij met Bonn en hoorde hij: de Muur is gevallen. De televisie aanzetten had geen zin: in de ambassade in Warschau konden geen beelden uit Duitsland ontvangen worden.

Het beeld van de DDR-partijleider die voor de televisie moet toezien hoe zijn volk in opstand komt, is een van de vele mooie momenten in Deutschlandspiel waarvan het ZDF vanavond het eerste deel uitzendt. Authentieke beelden worden afgewisseld met nagespeelde dialogen tussen de toenmalige hoofdrolspelers. Een aantal van hen blikt terug op de aanloop tot de persconferentie die 'de wereld op haar grondvesten deed schudden'. De film begint met de aankomst van Sovjet- leider Michail Gorbatsjov in Oost-Berlijn op 6 oktober 1989, ter gelegenheid van de viering van het 40-jarig bestaan van de DDR een dag later. Hij wordt opgewacht door een enthousiaste menigte, tot verbittering van Honecker die zich geprovoceerd voelt. Een leuk feestje wordt het niet. "Zij (Gorbatsjov c.s.) komen ons vertellen hoe wij het moeten doen", is de terechte indruk van de DDR-partij-elite.

The day after verzamelden zich in Leipzig 50.000 mensen op straat, om tegen het bewind te demonstreren. De partijleiding in Leipzig stond met lege handen, de genossen in Oost-Berlijn verkeerden in totale verwarring. Moest het leger wel of niet worden ingezet, wie moest Honecker vertellen dat hij plaats moest maken voor Egon Krenz. Die nam ook het roer over, maar kon het tij niet keren. Intussen verlieten steeds meer DDR burgers hun land, via Hongarije, via Tsjecho-Slowakije, zwelden de protesten bij hen die achterbleven aan en verkeerde de partijleiding in een steeds groter wordende staat van verwarring. De climax is de persconferentie van het SED-politbureaulid Günter Schabowski op de avond van 9 november 1989 waar hij meedeelt dat "met ingang van heden" de inwoners van de DDR naar de Bondsrepubliek kunnen reizen. Het zijn geen nieuwe beelden die de kijker te zien krijgt, maar dat geeft niet: het moment zelf heeft eeuwigheidswaarde en kan niet genoeg herhaald worden. Al was het alleen maar om te beseffen hoe groot het verlangen naar vrijheid was bij hen die negen uur sporen hiervandaan woonden.

Deutschlandspiel, ZDF, 20.15-21.45u. Morgen deel 2.

( a d v e r t e n t i e s )