In: 66 theaters.

Iele heroïek op zee

Door HANS BEEREKAMP
In mei 1941 enterde de Britse marine midden op de Atlantische Oceaan een Duitse onderzeeër en maakte een Enigma codeapparaat buit: een beslissende ontwikkeling in de oorlog op zee.

Producent Dino de Laurentiis nam deze heldendaad als uitgangspunt voor de grootscheepse, door Jonathan Mostow in details effectief geregisseerde actiefilm U-571, maar moest de historie wel drastisch retoucheren om er een spannender geheel van te maken. Om te beginnen werden de Engelsen vervangen door Amerikanen; vervolgens werd een gecompliceerd verhaal bedacht, waarin een geheime task force verkleed als Duitsers de aan averij lijdende U-boot te hulp lijken te komen en schietend en vechtend de macht aan boord overnemen. De echte Duitsers worden als krijgsgevangenen overgebracht naar een geallieerd schip, dat prompt zinkt na een torpedoaanval. Zo ziet de elitegroep zich genoodzaakt om de gehavende U-boot aan de praat te krijgen, mede door reparatiewerkzaamheden aan de buitenkant van het vaartuig onder water, en te midden van vele vijandelijke schepen de Enigma-machine in veiligheid te brengen.

Standaard-Hollywood-heroïek maakt van U-571 een bekwaam vervaardigde, maar weinig opwindende film. Regisseur Mostow (Breakdown) loopt vooral aan tegen de beperkingen van een onwaarschijnlijk scenario, en weet evenmin zijn helden ieder afzonderlijk veel reliëf te geven. Op Harvey Keitel als de bootsman na, viel de keuze helaas op nogal kleurloze acteurs, zoals Matthew McConaughey, Bill Paxton en popzanger Jon Bon Jovi. In het schemerduister, nat van zeewater en olie, en in gescheurde uniformen, zijn de mannen nauwelijks van elkaar te onderscheiden. Geslaagd zijn wel de actiescènes, opgenomen in de voor dit werk bij uitstek geschikte studiotank in Malta, en in de Romeinse studio Cinecitt, maar zonder dramatische plausibiliteit valt aan ambachtelijkheid weinig eer te behalen. In vergelijking met onderzeebootfilms als Crimson Tide en The Hunt for Red October of zelfs Das Boot steekt U-571 nogal iel af.