In: 5 theaters

Zeemeerminnen en criminelen in Shanghai

Door DANA LINSSEN
De Suzhou-rivier in Shanghai is in de optiek van de Chinese regisseur Lou Ye de goorste rivier ter wereld. Maar toch zwemmen er zeemeerminnen in. En zeemeerminnen, zo weten we uit het sprookje van Hans Christian Andersen, kunnen alleen door de liefde uit hun eeuwigdurende verlangen worden verlost.

De liefde, het verlangen en die vervuilde levensader die gedachten vergiftigd en gevoelens troebel maakt, zijn de hoofdthema's van Lou Ye's ingenieus gestructureerde, maar ogenschijnlijk speelse en associatieve tweede speelfilm. Hij werd, mede met geld van het aan het Filmfestival Rotterdam gelieerde Hubert Bals Fonds buiten het officiële Chinese studiosysteem om geproduceerd, ging eerder dit jaar in Rotterdam in première en won daar een van de drie Tiger Awards.

In Suzhou River zit er een film óm de film, een raamvertelling van een jongen die op bestelling met zijn videocamera alles filmt wat mensen maar willen zien. Maar hij blijft ook na werktijd doorfilmen. Want zijn camera is zijn venster op de wereld geworden, nadat hij zijn geliefde Meimei, een nachtclubdanseres in een zeemeerminkostuum verloor. Een van de verhalen die hij zo voor zijn lens krijgt is de droevige liefdesgeschiedenis van de jonge brommerkoerier Mardar die in opdracht van een plaatselijke crimineel diens dochter Moudan dagelijks naar haar tante moet vervoeren. Nog voordat hun prille liefde met een kus bezegeld kan worden, leidt een reeks misverstanden, halve waarheden en onbezonnen schuld ertoe dat Moudan als een ware Ophelia haar einde in de Suzhou-rivier kiest. De dubbelganger- en spiegelbeeldmotieven tussen de naamloze cameraman, de door de debuterende actrice Zhou Xun gespeelde beide vrouwen en koerier Mardar (Jia Hongsheng) zijn subtiel genoeg aangezet om zowel te kunnen verwarren als intrigeren.

Even onnadrukkelijk is de film in zijn stijl. Het merendeel van de scènes is vanaf de schouder gefilmd, met natuurlijk licht en zonder al te veel enscenering. Maar de voice-over van de jonge cameraman schept onbewust afstand van dit dwingende perspectief. Steeds moet je je blijven afvragen of je wel echt ziet wat je ziet.

Suzhou River vertelt op originele wijze een aanstekelijk verhaal over liefde en misdaad, dat voor de melancholische dromers onder ons ook fluistert over het noodlot en heel stilletjes een gelukkig einde neuriet.