V I D E O C L I P :
Zwarte soul, blanke camp
BERNARD HULSMAN
Lange tijd stonden de jaren
zeventig bekend als de zwarte periode van de popmuziek die volgde op de
bloeitijd in de jaren zestig. De generatie van 1968 ziet dit
waarschijnlijk nog steeds zo, maar hiphoppers en house-muzikanten die
niet zijn opgegroeid met The Beatles, Bob Dylan en al die andere
revolutionaire muzikanten, plunderen veel liever het poperfgoed van de
jaren zeventig. Wanneer de herwaardering voor de jaren zeventig precies
begon, is moeilijk vast te stellen. Maar zeker is dat Quentin Tarantino,
de regisseur die zijn films in de jaren negentig soundtracks van jaren-
zeventig-nummers meegaf, er een belangrijke rol in heeft gespeeld.
Tarantino heeft ook de toon gezet voor de herwaardering van de jaren-
zeventig-muziek. Of beter gezegd: de tonen. Want nummers uit de jaren
zeventig moeten op twee manieren worden geconsumeerd. Naar Little
Green Bag van de Nederlandse George Baker Selection luistert men
bijvoorbeeld nooit zonder op zijn minst een kleine knipoog die duidelijk
maakt dat men heus wel begrijpt dat George Baker 'heel fout' was in de
jaren zeventig. Maar ironie is overbodig als het gaat om bijvoorbeeld
soulzanger Bobby Womack, wiens Across The 110th Street voorkomt
in de film Jackie Brown. De wijze van herwaardering van de jaren
zeventig wordt bepaald door de muzieksoort: zwarte soul kan men oprecht
bewonderen, maar veel blanke rock en pop uit die tijd is nog steeds met
camp omgeven.
De verschillende benaderingen van de jaren zeventig zijn niet alleen
hoorbaar, maar ook zichtbaar in twee clips die de laatste weken veel
worden uitgezonden. In de ene, Dance Tonight van de zwarte
Amerikaanse neo-soulgroep Lucy Pearl, vormen bruine tegels, fel groene
banken, verchroomde staaflampen en discoballen de vanzelfsprekende
achtergrond voor onsamenhangende huis-, tuin- en keukentaferelen. Bij
Lucy Pearl geloof je onmiddellijk dat de twee mannen en
één vrouw ook in het dagelijks leven in zulke interieurs
wonen en heupbroeken en strakke overhemden met grote boorden dragen.
Bij Name? van de Nederlandse groep Flemming is dit heel anders.
Ook deze clip zwelgt in de jaren zeventig, maar in het begin wordt al
direct duidelijk gemaakt dat het allemaal niet echt is. De eerste
beelden laten een grote hal zien, waar in de verte drie studiootjes
staan. In de linker wordt in een jaren-zeventig-decor de 'dating quiz'
Match Your Catch opgenomen, in de rechter een pornofilm, en in de
middelste bevinden zich de leden van Flemming, uiteraard gehuld in
jaren-zeventig-kleding. Vervolgens zien we hoe een nerd wordt
gekoppeld aan een mooi blond meisje en de acteurs in de pornostudio zich
overgeven aan vreugdeloze seks. Tussendoor vertolkt Flemming
Name?, niet met een kleine maar met een reusachtige knipoog.
Toch is Name? een van de leukste clips die op The Box en TMF is
te zien - het brave MTV zal het filmpje om de tamelijk expliciete
seksscènes vermoedelijk hooguit in het holst van de nacht
uitzenden. Niet alleen torent Name? hoog uit boven de jubel- en
puberpop van Marco Borsato en Krezip die de Nederlandse popmuziek nu
teistert, maar ook breekt het filmpje op een prettige manier met de
Nederlandse traditie om clips vooral uit beelden van optredens voor een
juichend publiek te laten bestaan.