HENK VAN GELDER
De start van het Radio 1- Journaal, vijf jaar geleden, was ronduit een wonder. Als het aan de individuele omroepen had gelegen was het er niet eens gekomen. Wat nu zo logisch lijkt - dagelijks enige uren gezamenlijke berichtgeving op de nieuwszender - moest worden bevochten op de omroepbazen die niet graag afstand deden van hun aparte NCRV-, KRO- of AVRO-actualiteiten. En toch is het in vijf jaar tijd, met vallen en opstaan, gelukt de dagelijkse continuïteit in het belang van de luisteraar te laten prevaleren boven de omroepbelangen.

Maar helemaal veilig is zoiets in Hilversum nooit, want vanaf 3 september moet het Radio 1-Journaal zijn enige uur op de zondagavond inleveren. Voortaan zal er na het nieuws van 6 uur geen journaal meer zijn. In plaats daarvan zendt de NPS dan de rubriek Uit het nieuws uit. De ironie van de titel is toeval, maar de oorzaak is typerend voor het omroepbestel.

In het nieuwe seizoen bereikt de aspirant-omroep BNN de C-status. Dat betekent zendtijduitbreiding op radio en televisie. Omroepvoorzitter Bart de Graaff maakt zich breed en krijgt vier keer zo veel zendtijd. Dat kan alleen als de andere omroepen een veer laten. Een van de slachtoffers is de NPS-rubriek De Recensenten die tot dusver op de vrijdagavond staat, een meestal onderhoudende ontmoeting tussen twee kunstenaars die elkaars werk bespreken. Dat verdwijnt, want er is straks geen zendtijd meer voor.

Ook is er vanaf september op de vrijdagavond geen ruimte meer voor Uit het nieuws, waarin interviewers als Clairy Polak, Frénk van der Linden en Jan Tromp een prominente gast ondervragen over oud nieuws waarbij hij betrokken was. Waar, zo luidde de vraag, moest dat programma nu naar toe? De NPS kwam met een voorstel: naar de zondagmiddag, tussen 1 en 2, aansluitend op het Radio 1-Journaal, een mooi moment voor een programma dat enige afstand neemt van de dagelijkse drukte. Maar toen kwam de NOS in het geweer, omdat hoofdredacteur Henk van Hoorn juist voor dat tijdstip een nieuw programma ontwikkelt dat 'een soort Buitenhof op de radio' moet worden. En dat ging voor.

Voor zendercoördinator Jan Westerhof zat er toen niets anders meer op dan het enige uur Radio 1-Journaal op de zondagavond op te offeren. Hoewel hier en daar nog wel wordt gemompeld dat er voortaan in het laatste uur van Langs de lijn (tussen 5 en 6) enige ruimte moet worden gemaakt voor de belangrijkste nieuwsfeiten, zal zo'n halfslachtige belofte natuurlijk nooit opwegen tegen een herkenbaar journaal. Westerhofs ingreep is inmiddels goedgekeurd door de raad van bestuur van de NOS, die aan het hoofd van de zender staat.

"Des zondags houdt de wereld op met draaien", hoont Clairy Polak in haar column in het vakblad De Journalist. "Met ingang van 3 september 2000 om precies te zijn. Dat is geen nieuw inzicht van een afsplitsing van de Zevendedags-adventisten, noch een troebel visioen van de paus. Het is het evangelie volgens Westerhof."

Clairy Polak, die als Radio 1-presentatrice goed geïnformeerd moet zijn, geeft de schuld dus aan de zendercoördinator. Anderen wijzen naar Henk van Hoorn. Hij is immers degene die een oplossing voor Uit het nieuws in de weg stond door zelf een uur te claimen voor een nieuw programma. Hoe dan ook: het besluit is gevallen. "Ik wijzig nu niets meer tot 1 januari", verklaart Westerhof op ferme toon in De Journalist. "Betere oplossingen voor na die tijd zijn bespreekbaar."

Wie een nieuwszender inricht, begint met elke dag een aantal vaste blokken in te delen voor nieuws en actualiteiten in de piekuren. Pas daarna - want dat is de juiste volgorde - tuigt hij de rest van het schema op met programma's die iets verder afstaan van het nieuws of een iets lichtere toon aanslaan. Alleen in Hilversum gaat dat anders, want daar zijn allemaal verschillende omroepen met hun eigen programmamakers en hun eigen rubrieken. Ieder vecht voor zijn eigen belang. Dat is begrijpelijk. Maar het geheel wordt er niet beter op.

Eerder verschenen in deze rubriek:

Niet te koop
(7 augustus 2000)
Boeddha is boos
(31 juli 2000)
Met een kristalletje de wereld rond
(24 juli 2000)
Wij willen Wielaert
(17 juli 2000)
De etterbak van het peloton
(10 juli 2000)
Nachtelijke reis
(3 juli 2000)
Voetbal op de radio
(26 juni 2000)
Oren wassen
(5 juni 2000)
'Jazz is een plicht'
(29 mei 2000)
Hemelse modder
(22 mei 2000)
De toekomst van de radio
(8 mei 2000)
Ochtendmensen
(1 mei 2000)
Red Beatrix!
(17 april 2000)
Spervuur
(10 april 2000)
Opwindende radiotijden
(3 april 2000)
De lof der vrijzinnigheid
(27 maart 2000)
Tijdsbeeld in geluid
(13 maart 2000)
Een voorbeeld voor Radio 1
(6 maart 2000)
Radio op cd
(28 februari 2000)
Pete Felleman (1921-2000)
(21 februari 2000)
Internet op de radio
(14 februari 2000)
Bedroevend nieuws
(7 februari 2000)
Nieuws moet niet leuker
(31 januari 2000)
De macht van het getal
(24 januari 2000)
Muzikaal verhaal
(17 januari 2000)
Ons nationaal product
(10 januari 2000)
De eerste Millennium-placenta
(3 januari 2000)

Eerder verschenen artikelen in het archief.

( a d v e r t e n t i e s )