In: Kriterion, Amsterdam; Lantaren/Venster, Rotterdam; Springhaver, Utrecht

John Waters in de kunstwereld van New York

Door DANA LINSSEN
Pecker is een herinnering aan een John Waters-film. Pecker is zo'n film waarvan iemand die nog nooit van John Waters heeft gehoord kan zeggen dat hij goed naar de Farrelly-broertjes en dan met name There's Something about Mary heeft gekeken. Al zal John Waters sinds Cry Baby (1990) de doorbraak betekende van acteur Johnny Depp, nou ook weer niet meer zo onbekend zijn. Waters? Was dat niet de man van de wansmaak? Wiens favoriete actrice Divine was, de travestiet met valse wimpers zo lang als een loper?

Cry Baby was op het moment van verschijnen ook al de meest normale film van de in Baltimore wonende en werkende 'Prince of Puke', zoals een van zijn meer vleiende bijnamen luidt. Zijn beroemdste excercities in slechte smaak Pink Flamingos (1972) en Polyester (1981) zijn ontsporende, associatieve, hilarische parades van vetzakken, tandeloze gekken, manische puistenkoppen, godsdienstwaanzinnigen, kleptomanen en relnichten. Met Pecker ('piemeltje') lijkt Waters de underground definitief achter zich te hebben gelaten. De film vertelt het verhaal van de jonge Pecker die met zijn scheef gekadreerde, onscherpe en slecht belichte foto's van de onderkant van Baltimore onverwacht furore maakt in het highbrow New- Yorkse kunstwereldje. "Hij is een menselijke Diane Arbus", zegt gehaaide galeriehoudster Lili Taylor. Zelfs een moraal van het verhaal ontbreekt niet. De campy humor die de New-Yorkse kliek in zijn foto's van zijn vrienden en buurtgenoten meent te zien, veroorzaakt veel verdriet. Zijn beste vriend kan niet meer ongestoord uit winkels jatten, zijn vriendinnetje Christina Ricci wordt opeens voor een pruilerige pin-up aangezien en zijn diepreligieuze grootmoeder gaat voortaan door voor goedgelovige gek.

Het is niet moeilijk om in de door Edward Furlong met slaperige innemendheid gespeelde Pecker overeenkomsten te zien met Waters zelf. Toen de regisseur-fotograaf vorig jaar in Brussel was ter gelegenheid van de opening van een fototentoonstelling van zijn werk wees hij de suggestie dat Pecker een autobiografische film zou zijn echter terzijde. Pecker neemt zijns inziens alles wat hij doet heel serieus, maar fotografeert niet om beroemd te worden. Terwijl Waters naar eigen zeggen met een knipoog op zijn gezicht geboren is, maar zijn werk daarentegen buitengewoon ernstig opvat.

Misschien is het die ernst, waardoor Pecker wel luchtig is, maar niet zo heerlijk misselijkmakend luchtig als een suikerspin als Hairspray (1988). Hij stelt teleur en toch weer niet, maar ga niet vergeefs op een rollercoaster van ranzigheid zitten wachten. Alleen de dialogen zijn soms onverwacht venijnig. Als zoethoudertje tot Waters' nieuwste, dit jaar op het Filmfestival Cannes gepresenteerde Cecil B. Demented in Nederland uitkomt (en hopelijk niet twee jaar te laat, zoals Pecker) volstaat hij wel.