T V V O O R A F :
Saloon voor de urban cowboy
JAPKE-D. BOUMA
In de jaren zestig van de
negentiende eeuw, toen het wilde westen nog wild was, reed Sammy Malone
met zijn paard over de prairie. Maar de gebouwen rukten op, de
stofwolken werden verdreven door asfalt, het gehuil van de coyote door
het getoeter van auto's en de eindeloze dagen in het zadel door de
terreur van negen tot vijf. De prairie verdween.
Maar Cowboy Sammy kan niet vergeten. Anno 1982 droomt hij nog steeds
over het leven dat de stad van hem afnam. Van de wijdse verte, de
zinderende canyons, de zwetende paarden. Van de vrouwen die naar hem
lachten, als hij na een lange dag zijn stoffige stadje binnenreed. Sammy
probeert het nog een tijdje als baseball professional, een bestaan dat
hem het sterkst doet denken aan zijn zorgeloze dagen op de ranch; aan
het prijsschieten op de trage, lome dagen dat geen schurk zich liet
zien. Maar Sammy redt het niet. Zijn loyale maten van weleer ziet hij
veranderen in kille yuppen die hun duels uitvechten op de beursvloer.
Hij wíl wel strijden tegen het opkomende cynisme van de jaren
tachtig van de twintigste eeuw, maar hij kan niet meer. Sammy the cowboy
glijdt af, en besproeit zijn ondergang met slechte alcohol en goedkope
vrouwen. En als hij op de bodem is, koopt hij als ultieme wanhoopsdaad
een saloon van zijn laatste centen. Sammy Malone heeft verloren. De
cowboy die baseballstadions deed zingen, zit vast aan de grond. De
comedy Cheers (1982-1993) kun je eeuwig blijven herhalen. De
tragiek van een mislukt leven is tijdloos. Comedies als The Cosby
Show en Family Ties zijn allang vergeeld, Cheers leeft
voort, juist door de rafelranden aan de grappen.
In Café Cheers grijnst de afgrond voortdurend terug. Het is
komisch om te zien welke trieste figuren barman Sam Malone om zich heen
verzamelt, maar ook dramatisch en een beetje verdrietig. De cynische
psychiater Frasier Crane die zijn hele leven blijft hopen op warmte van
zijn ijskoude vrouw. De messcherpe Carla, uitgewoond door haar
kinderschare en evenzo talrijke mislukte liefdes. De hyperintelligente
serveerster Diane; te slim voor het rondbrengen van drankjes. De
uitgebluste tientonner Norm die op de hoek van de bar zijn mislukte
leven verdrinkt in bier. Maar de meest tragische is cowboy Cliffy
Clavin, die zijn zadeltassen inruilde voor posttassen, zijn kogels voor
krachteloze trivia en nooit meer kan ontsnappen aan zijn
alleoverheersende moeder en dito oedipus complex.
Cheers heeft geen metaforen nodig. Het café ís het
geknakte leven. Een asiel waar mensen aanspoelen die nooit meer worden
opgehaald. De saloon voor alle urban cowboys die stukliepen in de urban
jungle. Lachen, met weemoed in je hart.
Cheers, aflevering 1, Ned.1, 23.27-23.56u.