B E E L D :
Recht op liefde
Maarten Huygen
Stalken via televisie? Het kan
via een programma genaamd TV Mail, op RTL4. De nietsvermoedende
jonge man die werd achternagezeten moest op een autocue een soort
liefdesverklaring van de stalkster voorlezen, eindigend met "een kus op
je jeweetwel".
De man, goedgekleed lease-auto-type, tegen de dertig, achter een met papieren overdekt bureau, las kijkend in de camera de
tekst onverstoorbaar voor. De personeelsleden van het meubelpaleis waar
hij werkte, keken lachend toe. Hij wees haar aanbod tot een afspraakje
resoluut van de hand. Toevallig had hij op Valentijnsdag haar onbekende
telefoonnummer op zijn antwoordapparaat gevonden en daarna een leuk
telefoongesprek met haar gevoerd en dat was het. Maar sindsdien bleef
hij brieven, sms-berichten via de mobiele telefoon en telefoontjes van
haar krijgen. "Ik ben gewoon vriendelijk tegen haar geweest. Ik denk
niet dat ik daar verwachtingen mee kan scheppen", zei hij. "Ik hoop dat
ik voor de laatste keer duidelijk ben geweest voor haar."
De jonge vrouw, in het begin vol goede moed geportretteerd, had niet
zo'n gelikt uiterlijk als de man, integendeel. Zo op het eerste gezicht
pasten ze helemaal niet bij elkaar. Ze ontmoette dus geen liefde maar de
hoon van het personeel van de ganse meubelhal. Zij stond voor gek. "Ik
heb haar meteen overgedragen. Ze is een klant van ons", zei hij. Daar
ging het roerende moment voor surrogaat-stalker Peter-Jan Rens. "Geen
vlinders in de buik?", had hij hoopvol gevraagd. En meteen begreep ik
waarom stalken zo'n eigentijds probleem is. De televisie moedigt
het aan. In dit programma en andere (All you need is love) kunnen
mensen de presentator en de camera inzetten voor het verwezenlijken van
hun eigen obsessies. Misschien dat de presentator en het
miljoenenpubliek als postillons d'obsession kunnen
bereiken waar zij niet toe in staat zijn. Dagelijks is in
televisiedrama's en films te zien hoe mensen tegen alle weerstanden in
anderen voor zich weten te winnen. Het hele verhaal, de hele wereld
staat in dienst van die ene liefdesverklaring, die ene liefde. Als je je
maar genoeg inspant. In Love Letters met Linda de Mol verklaren
partners elkaar luidruchtig de liefde en ik zou graag nog eens een
terugblik willen zien op wat er later van hen is geworden. Er is
tegelijk een recht op liefde en op de verliefdheid van de ander. Maar
die zijn met elkaar in tegenspraak. Als de drug van de verliefdheid is
uitgewerkt en de ander "niks meer voelt" heeft die het recht om te
vertrekken, waarop de een zijn recht op liefde met alle middelen kan
opeisen. Maar het echte leven loopt anders dan de film, er is geen recht
op liefde.
Ook in TV Mail: een 26-jarige vrouw die Peter-Jan Rens afstuurt
op de volwassen zonen van haar 55-jarige man. Zij wil op die manier
verzoening bereiken met de zonen uit het eerdere huwelijk waar zij
tussen was gekomen. Maar zelfs voor de publieke druk van RTL bezwijken
de zonen niet. "Ik ben 33. De schade voor mezelf valt niet meer in te
halen. Hij heeft zich in al die jeugdjaren niet gedragen als een vader",
zegt hij kortaf. Zinloze verzoeningspoging behalve dan voor de
verlekkerde kijker. In Memories, ook op zondagavond, wordt het
camerateam gebruikt om oude vlammen op te sporen in opdracht van mensen
die allang onder de pannen zijn. Stel je voor een camera voor de deur
als breekijzer voor zoiets particuliers als een vroegere liefde. Daar
zal niet iedereen mee instemmen. Apart van elkaar halen de geliefden
herinneringen op aan vroeger, van de hereniging wordt heel discreet
alleen de omhelzing getoond, niet het gesprek. In één
geval ging het enkel om een drie weken oude vakantieliefde in Amerika.
Vanwaar die behoefte om het aan een groot publiek te vertellen? Omdat
volgens presentatrice Witzier de liefde van en voor iedereen is: "Ik kan
het niet vaak genoeg zeggen. Wat is de liefde toch belangrijk in een
mensenleven. Laat het niet liggen maar doe er iets moois mee." Waar
blijft de waarschuwing, de disclaimer?