HOEWEL ZIJN coalitieregering uit elkaar is gevallen, heeft de Israelische premier, Ehud Barak, gisteren een motie van wantrouwen overleefd. Zonder twijfel zou hij even voortvarend naar de Verenigde Staten zijn gereisd als hij de stemming in het parlement had verloren. Barak is ervan overtuigd dat hij, als premier gekozen op een vredesprogramma, het mandaat van het volk heeft om de komende dagen in Camp David met de Palestijnse leider Yasser Arafat zaken te doen. Het parlement kan hoog of laag springen, Barak rekent rechtstreeks met het volk af.

Het is de consequentie van het Israelische systeem van een direct gekozen premier. Diens (coalitie)regering kan door het parlement naar huis worden gestuurd, zelf blijft hij aan. Met de van links naar rechts versnipperde politieke partijen - voor een groot deel niet veel meer dan specifieke belangengroepen die alleen maar bezig zijn om hun buit binnen te halen - is het ook lastig Grote Politiek te bedrijven. Israelische politici noemen Barak arrogant. Waarschijnlijk hebben ze gelijk. Maar zelf hebben ze al kibbelend en chanterend het recht op kritiek verloren. En als de kiezers straks in een referendum een eventuele vrede goedkeuren, is er democratisch gezien weinig aan de hand.

ZAL HET ZOVER komen? Het is moeilijk optimistisch te zijn. Op alle grote punten - de soevereiniteit over Jeruzalem, de joodse nederzettingen, de terugkeer van Palestijnse vluchtelingen, de grenzen van de toekomstige Palestijnse staat - staan Barak en Arafat nog ver van elkaar. Beiden moeten zeer pijnlijke concessies doen. En waar God en historische emoties een rol spelen, is dat extra zwaar.

Maar er zijn ook redenen waarom dit tweede Camp David na dat van Sadat en Begin eveneens succesvol zou kunnen zijn. Nog afgezien van het feit dat in geheime onderhandelingen al vooruitgang is geboekt en zo'n top een nieuwe dynamiek kan ontwikkelen, hebben Barak en Arafat er beiden belang bij voor de tijdslimiet van 13 september een akkoord te sluiten. Wat Barak betreft: Arafat is de enige Palestijnse leider die een vrede kan opleggen aan zijn onderdanen. Van Arafats kant: er is op dit moment geen enkele andere Israelische leider met een prestige als dat van Barak. In een woedende rede nadat de Russische Immigrantenpartij, de ultra-orthodoxe Shas en de Nationale Religieuze Partij uit zijn coalitie waren gestapt, zei ex-stafchef Barak dat niemand hem hoefde te leren wat Israels veiligheid was - en dat is waar. Als iemand instemming van het volk zal kunnen krijgen voor de onvermijdelijke grote concessies, is hij het.

BEIDE PARTIJEN hebben zich al verbaal warm gelopen voor gewelddadigheden mochten de onderhandelingen mislukken en de Palestijnen eenzijdig een eigen staat uitroepen. Dreigen met geweld hoort in het onderhandelingspatroon. Maar in het Midden-Oosten hoeft nog steeds niet veel te gebeuren of de situatie loopt uit de hand. "De keuze is tus sen een vrede van de dapperen en, God verhoede het, een gewelddadige confrontatie die lijden teweeg zal brengen en niets zal oplossen", zo zei Barak gisteren voor zijn vertrek naar de VS. Op mislukking van dit Camp David-beraad staat een zware straf.

( a d v e r t e n t i e s )