EURO 2000 heeft bij bedrijven, op internet, op straat of bij sportverenigingen geleid tot een explosie van onschuldige voetbalpoules. Veel mensen willen wel wat geld inzetten op de uitslagen van het Europese voetbalkampioenschap en op de kansen van Oranje. Zoveel is duidelijk, Nederlanders blijken graag bereid om een gokje te wagen. De overheid is zich daar al jaren van bewust. Holland Casino, de exploitant van tien staatsgokpaleizen, heeft het monopolie op de gokmarkt. Daarnaast zijn er de staatsloterij en drie particuliere loterijen 'voor het goede doel'.

Dit is niet genoeg naar de mening van de ministers Jorritsma (Economische Zaken) en Korthals (Justitie). In het kader van de operatie deregulering en marktwerking moet de gokmarkt worden opengegooid: het kabinet wil het staatsmonopolie op de casino's beëindigen en er mogen tientallen nieuwe casino's, twee goksites op internet en drie nieuwe loterijen met een goed doel op de markt komen. De vergunningen zullen worden geveild en de inkomsten vloeien in de inmiddels uitpuilende schatkist.

Op het eerste gezicht is dit de voortzetting van staand liberaliseringsbeleid. De energiesector wordt geprivatiseerd, het resterende staatsaandeel in KPN moet naar de beurs, de UMTS- frequenties voor mobiele telefoons worden deze zo mer bij opbod geveild. Waarom zou de overheid dan nog de eigenaar moeten zijn van casino's of de nationale gokmarkt moeten afschermen? De interne markt van de Europese Unie bestaat ook voor krasloten, internet biedt grenzeloze mogelijkheden om elektronisch te spelen via websites die gevestigd zijn in cyberspace en voor het overige bestaat er een bloeiende illegale gokpraktijk in Nederland. Kortom: luiken open, afstand doen van het staatsmonopolie, liberalisering voor de ondernemingen, vrijheid voor de consumenten en ruim baan voor het grote krassen.

MET GOKKEN LIGT het toch een slagje anders dan met het openbreken van de nutsvoorzieningen. Ten eerste is er het onmiskenbare vraagstuk van de gokverslaving. De overheid weet ook wel dat ieder aanbod zijn eigen vraag schept. Dat geldt voor drugs, voor alcohol en voor gokken. Dus komt er, parallel aan de vrijmaking van de gokmarkt een beleid ter bestrijding van 'gokverslaving'. Het is net zo schijnheilig als met sigaretten: de staat int de accijnzen en waarschuwt tegen de gevaren voor de gezondheid. De hulpverlening krijgt er een taak bij en straks roepen Postbus 51-spotjes op om te genieten van het gokken, maar met mate.

Een ander element baart meer zorgen. Nederland is bezig op grote schaal te verpretten. De Amsterdamse effectenbeurs staat internationaal bekend als een financieel casino waar een uitglijer zoals de introductie van World On Line mogelijk is en waar twijfelachtige bedrijven een notering aanvragen omdat ze elders geweerd worden. Het straatbeeld in Nederlandse uitgaanscentra is van een treurigmakende onverzorgdheid, waarbij de openbare ruimte ten prooi is gevallen aan commerciële schreeuwerigheid. Iedere stad heeft zo ongeveer zijn eigen evenementenfestival, iedere provincie zijn pretpark. En straks heeft ieder dorp zijn eigen casino.

Zo bezien passen de toekomstige gokpaleizen in een trend. Maar dit is geen onvermijdelijk gevolg van de loop der geschiedenis. De Verenigde Staten, een land dat de vrije marktbeginselen hooghoudt, kennen staten waar alle vormen van gokken verboden zijn, staten waar fruitautomaten zijn toegestaan, en staten waar black jack de belangrijkste economische activiteit vormt. Uit ruimtelijke en culturele overwegingen is er sprake van regulering met grote verschillen tussen de deelstaten.

NEDERLAND wordt casinoland. Waarom? Omdat de Ne derlandse overheid permissief is. Mensen willen nu eenmaal graag gokken, je houdt het toch niet tegen, als je het verbiedt gaat het ondergronds of stroomt het geld naar het buitenland, is hier de redenering. Nou en? Het gokvermaak behoeft niet van overheidswege te worden bevorderd en er is niets op tegen als mensen hun goklust elders, desnoods via internet, uitoefenen. De mensen zijn vrij, de grenzen zijn open, maar er is geen enkele reden om van Nederland na het gelegaliseerde bordeel en de gedoogde coffeeshop ook nog het Las Vegas van Europa te maken.

Zie ook:

Nu ook in Nederland: het grote gokken (16 juni 2000)

( a d v e r t e n t i e s )