Tsjetsjenië onder direct gezag Poetin

Door onze correspondent FRANK WESTERMAN
MOSKOU, 9 JUNI. De afvallige Russische deelrepubliek Tsjetsjenië komt onder curatele van het Kremlin. Verkiezingen zullen er de komende jaren niet worden gehouden.

In de Russische media is ongerust gereageerd op het decreet waarmee president Poetin Tsjetsjenië gisteren onder direct presidentieel bestuur plaatste, wegens het precedent dat met de maatregel wordt geschapen. Tsjetsjenië is vanuit Russisch oogpunt een van de 89 'subjecten' van de Russische federatie; die territoria - republieken en autonome gebieden - genieten formeel zelfbestuur en zelfbeschikking. Sommige Russische media redeneren dat als Poetin eenzijdig het gezag over het opstandige Tsjetsjenië kan overnemen, hij dat straks ook kan doen met andere deelrepublieken die hem onwelgevallig zijn. Poetins decreet moet nog worden goedgekeurd door het parlement.

In het laagland van de Kaukasus-republiek, waar Russische troepen patrouilleren, heerst nu al een vorm van rechtstreeks bestuur onder leiding van een Kremlin-gezant. Hoog in de bergen maken de Tsjetsjenen de dienst uit. De frontlinie is sinds half mei nauwelijks nog verschoven, maar nog vrijwel dagelijks plegen de rebellen overvallen op Russische eenheden.

Om het gevaar van een langdurige guerrilla te bezweren sturen nu voor het eerst ook de militairen aan op een politieke oplossing. "Politici beginnen oorlogen, zij dienen ze dus ook te beëindigen", zei generaal Gennadi Trosjev onlangs. Kremlin-woordvoerder Sergej Jastrzjembski presenteerde Poetins decreet dan ook als "een grote stap op weg naar een politieke oplossing voor het conflict".

Waarnemers vragen zich af of de afschaffing van de Tsjetsjeense autonomie daaraan bijdraagt, omdat het een ontkenning is van de rechtmatigheid van de macht van Aslan Maschadov. Poetin heeft hem als bandietenleider bestempeld en het vredesbestand uit 1996 nietig verklaard. Op basis van dat akkoord, dat een einde maakte aan de eerste Tsjetsjeense oorlog (1994-1996), was de Tsjetsjeense leider in 1997 zelfs in het Kremlin ontvangen. Jeltsin noemde hem toen "president van de republiek", waarmee hij indirect de de facto onafhankelijkheid van Tsjetsjenië erkende.

Russische kranten wijzen er op dat de aangekondigde maatregelen onwettig zijn. Door Tsjetsjenië, volgens de Russische wet een republiek binnen Rusland, met recht op zelfbestuur, tot een protectoraat van Moskou te verklaren, vergroot Poetin "de constitutionele wanorde", aldus het blad Kommersant.

De krant vraagt zich af of dit nieuwe model ook toegepast zal worden om andere Russische deelrepublieken in het gareel te krijgen.

( a d v e r t e n t i e s )