NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

ARJEN FORTUIN
"Ik lees nooit boeken van mensen aan wie ik een hekel heb." Dr. Jo Daan heeft zich de afgelopen jaren dan ook beperkt tot fragmenten uit Het Bureau, de romancyclus van J.J. Voskuil waarin zij figureert als de uitgesproken onsympathieke Dé Haan. Dat die Voskuil niet deugde, had zijzelf al jaren geleden in de gaten. Hij zei onaardige dingen over het platteland en legde zijn vieze voeten op bureautafels. Daarbij kwam dan nog de schandalige indiscretie om vervolgens alles in zijn boeken op te schrijven.

Daan haalt haar gram in het VPRO-programma De Plantage, dat een aantal (oud-)medewerkers van het P.J. Meertens-instituut bijeen bracht, omdat er na twee eerdere interviews "aan Voskuil niets meer te vragen valt" en het programma blijkbaar zijn eigen Voskuilcyclus wilde voortzetten.

Zo heeft De Plantage een primeur: voor het eerst in de Nederlandse televisiegeschiedenis zetten acht romanpersonages uiteen wat zij van hun schepper vinden. Want romanpersonages zullen mensen als Jo Daan, Ton Dekker (Ad Muller in het boek), Dick Blok (Jaap Balk) en Jan Stroop (Flip de Fluiter) ongetwijfeld blijven, hoezeer ze zelf ook benadrukken dat de personages van Het Bureau fictief zijn, en karikaturen bovendien.

Allemaal hebben ze met verbazing gelezen hoe hun instituut en zijzelf vereeuwigd zijn. Zo was Ton Dekker zich er nooit van bewust dat Voskuil hem zag als een man die zich om het minste of geringste ziek meldde. Maar ze blijven allemaal vriendelijk en genuanceerd, behalve Jo Daan. Die lijkt volledig te beantwoorden aan de karikatuur die Voskuil van haar maakte, tot en met het verspreiden van roddels aan toe.

Het soms rommelige gesprek doet in veel denken aan de eindeloze collectieve discussies die in Het Bureau bij de ochtendkoffie worden gevoerd. Juist daardoor komt een enkele vraag steeds nadrukkelijker naar boven: Wat zou Maarten Koning nu hebben gezegd? De afwezigheid van het belangrijkste romanpersonage - en daarmee van de schrijver - blijkt toch een groot gemis van de nu vooral voor de fan onderhoudende uitzending: pas bij de confrontatie van Voskuil met zijn ex-collega's is ook de televisie helemaal klaar met Het Bureau.

De Plantage, zondag, Ned.3, 17.00-18.00u.