NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Afdoende maatregelen tegen kwetsende spreekkoren zijn nog steeds niet gevonden. Alleen de voetballers die worden beledigd, kunnen actie ondernemen. Maar zij zwijgen liever. "Ik speel er zelfs beter door."

Door onze redacteur KOEN GREVEN

ROTTERDAM, 20 APRIL. Kwetsende spreekkoren in voetbalstadions lijken niet uit te bannen. In theorie zijn weliswaar allerlei maatregelen vastgelegd tegen verbaal geweld, maar de praktijk van de afgelopen weken heeft geleerd dat die allerminst soelaas bieden. De enigen die een daad kunnen stellen zijn de voetballers zelf, maar zij kiezen het liefst voor de tactiek van het negeren. Mede daarom is nu al jaren sprake van een status quo. Voetballers vormen nog altijd een prooi voor verbaal geweld, de daders blijven vrijuit gaan.

Clubs, justitie en de voetbalbond zijn het er alle over eens dat het verbale geweld in de voetbalstadions een halt toegroepen moet worden, maar dat is niet nieuw. Dat was twintig jaar geleden al het geval. De KNVB gaat op korte termijn een 'brainstormsessie' houden waarin een aantal wetenschappers dit keer een oplossing voor het probleem mag bedenken.

Eén van de genodigden is dr. O. Adang, programmaleider onderzoek gevaarbeheersing bij het Politie Onderwijs- en Kenniscentrum. "Het volledig uitbannen van spreekkoren lijkt me zeer moeilijk. Want er zijn beperkingen aan hoe je mensen de mond kunt snoeren. Het ontruimen van een heel vak bijvoorbeeld is buiten alle proporties. De politie kan dat bijna niet uitleggen. Stewards van de clubs aanspreken, of desnoods de trainers en spelers. Het beleid zal gericht moeten zijn op het individu."

Afgelopen zondag werd AZ-speler Dries Boussatta getroffen door verbaal geweld. "Dries Boussatta je moeder is een hoer", klonk het minutenlang in de Amsterdam Arena tijdens de wedstrijd Ajax-AZ. De AZ-speler van Marokkaanse afkomst was vorige week ook al het mikpunt geweest van de NEC-aanhang. Toen werd hem verweten dat zijn moeder "een snor" had.

Na afloop heerste alom verontwaardiging over de kwetsende spreekkoren, maar niet bij Boussatta zelf. "Het doet me niks. Ik speel er zelfs beter door. En elk woord dat ik erover zeg is er één te veel", zei de AZ-speler achteraf. Onlangs verklaarde de Surinaamse Feyenoord-speler Van Gobbel in deze krant dat beledigende spreekkoren hem zelfs soms inspireren.

Boussatta mag zich dan nauwelijks hebben gestoord aan het verbale geweld in zijn richting, een deel van het publiek deed dat wel. Bij het meldpunt discriminatie in Amsterdam kwam na de wedstrijd dan ook één klacht binnen. " Maar jammer genoeg werd die niet ingediend door de heer Boussatta zelf", zegt directeur J. Silversmith van het meldpunt. "We hopen dat hij dat alsnog wil doen. Want als hij niets doet dan kunnen wij ook niets doen. Het wordt tijd dat de KNVB en de scheidsrechters hun woorden waar gaan maken en de spelers in bescherming nemen."

De scheidsrechter bepaalt in het veld hoe wordt omgegaan met verbaal geweld. Tijdens Ajax-AZ floot Dick van Egmond, in het dagelijks leven voorlichter bij het politiekorps Kennermerland. Naast Boussatta werd ook de scheidsrechter uitgescholden door Ajax-supporters. Nadat de scheidsrechter Ajax-speler Witschge een rode kaart had gegeven werd hij uitgemaakt voor 'hoerenjong' en 'kankerlijer'. Van Egmond ondernam niets om de AZ-speler in bescherming te nemen, omdat hij niets had gehoord. Toen hij zelf werd beledigd zette Van Egmond, volgens de richtlijnen, de eerste stap: via de omroepinstallatie werd het publiek gemaand te stoppen met de spreekkoren. Toen dat geen resultaat had volgde stap twee: de wedstrijd tijdelijk onderbreken. In de geschiedenis van het betaalde voetbal is slechts één keer stap drie uitgevoerd. In 1997 werd de wedstrijd Helmond Sport-ADO Den Haag na spreekkoren volledig gestaakt. Het is de vraag of een dergelijke maatregel ook in de met vijftigduizend mensen gevulde Arena een serieuze optie is. Adgelopen zondag bleek na afloop dat Boussatta boos was geweest op Van Egmond. "Trek het je niet aan, want ze roepen ook naar mij. Ik trek het me ook niet aan", had hij de scheidsrechter toegevoegd. Boussatta stoorde zich niet zozeer aan de spreekkoren, maar aan het feit dat Van Egmond de wedstrijd had stilgelegd omdat een deel van het publiek 'hoerenjong' had geroepen. Ook al zou Boussatta zich wel ernstig gekwetst hebben gevoeld dan had hij weinig kunnen ondernemen. Volgens het strafrecht kan hij aangifte doen bij de politie - theoretisch gezien. In de praktijk blijkt dat een zo goed als onbegaanbare weg. Klaas Wilting, voorlichter van de Amsterdamse politie, legt de procedure uit. "Belediging is een delict waar een boete en een gevangenisstraf voor kan worden opgelegd. De speler zou een klacht kunnen indienen, maar die moet dan wel tegen een individu zijn gericht. Er moet dus bewezen worden dat iemand hem verbaal heeft beledigd. En dat is niet eenvoudig in een voetbalstadion, maar het kan. De speler moet echter wel bedenken wat hij dan over zich heen haalt." Nooit diende een speler uit het betaalde voetbal een dergelijk verzoek tot vervolging in.

Een andere weg die een speler kan bewandelen loopt via de voetbalbond. De club van de beledigde speler kan een brief sturen naar de supportersvereniging van de tegenstander, het clubbestuur of naar de KNVB waarin ze hun beklag doen over de spreekkoren. Het is een signaal, maar de praktijk heeft geleerd dat het vrijwel niets helpt. Ook kan de KNVB de club van de beledigende supporters een boete opleggen. Maar daarmee zijn de daders niet gestraft.

Gisteren tijdens FC Den Bosch-Ajax zong de Bossche aanhang teksten in de richting van de Amsterdammers als 'kankerjoden, olé, ole' en 'we gaan op jodenjacht'. Er werd niets tegen ondernomen, noch door politie, noch door de scheidsrechter, noch door de clubbestuurders.

( a d v e r t e n t i e s )