NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

WUBBY LUYENDIJK
Het is alsof Netwerk voorbij trekt. De ronkende voice over van Karel van de Graaf bericht over een vliegramp met 34 doden. "Er was slechte communicatie tussen verkeersvliegers en brandweer." Gezagsdragers verschuilen zich achter clichés.

Zegt de topmilitair tegen de burgemeester: "Wat wij bij Defensie nooit doen is de schuld op anderen schuiven. Erecode heet dat." En de nabestaanden, die lijden: "Na negen rapporten heb ik nog maar één vraag. Hoe is het toch mogelijk dat niemand zijn verontschuldigingen heeft aangeboden?"

Nee, dit is niet de zoveelste reconstructie van de Herculesramp uit 1994. Dit is De Aanklacht - de nieuwste dramaproductie van de Avro. Acht single plays die zijn gebaseerd op dossiers van de Nationale Ombudsman. Authentiek, jubelt de omroep, omdat het 'echte verhalen van gewone mensen' zijn. Maar boeien doet de eerste aflevering van scenarioschrijfster Maria Goos geen moment. Net echt is in De zaak: Icarus nep echt. Na de soap lijkt nu ook het drama uitgehold door het huidige real-life-credo van televisiemakers.

Het perspectief van nabestaanden heeft deze dramaproductie niet kunnen stutten. Infomatie is er genoeg, maar dramatische ontwikkeling ontbreekt. De gedetailleerde getuigenissen kennen we al van de krantenpagina's, uit de actualiteitenrubrieken, uit de talkshows, daarvoor leven we in een slachtoffercultuur. De fictieve vader zegt in Icarus: "Je droeg twee paspoorten en een identificatieplaatje om je nek." De echte vader F. Vegelin vertelde het Algemeen Dagblad: "Falco had zijn identiteitsplaatje en twee paspoorten bij zich." Ook de miscommunicatie bij Defensie is bekend. Zo kwam het door fouten van Defensie dat het echtpaar tijdens de herdenkingsdienst tegelijk met televisiekijkend Nederland hoorde dat hun zoon als dode was geïdentificeerd. De fictieve moeder zegt in Icarus: "Na de dienst gingen we naar huis. Je naam is genoemd. Je bent dood." De echte vader zegt in het AD: "Aan het eind van de eredienst werden voor het eerst de namen genoemd." Inderdaad, afschuwelijke missers zijn er gemaakt, maar waarom zou er opzet in het spel zijn? Deze suggestie van de hoofdpersonen maakt de aflevering behalve voorspelbaar ook ongeloofwaardig.

Toch leent deze casus zich wel degelijk voor drama. Alleen dan hadden de makers wat meer de diepte in gemoeten, en zich wat minder rigide aan de feiten moeten houden. Want waarom is de ontslagen brandweerman geen hoofdpersoon? Hij stamelt in Icarus louter bureaucratische platitudes. Maar zijn tweestrijd tussen loyaliteit jegens zijn meerdere - door een opgelegde bezuiniging moest hij met acht in plaats van elf man blussen - en empathie met de nabestaanden bevat alle ingrediënten voor een boeiend drama met een verrassend plot. Na twee bekroonde dramaseries Pleidooi en Oud Geld lijkt de chemie tussen Maria Goos en de Avro wat uitgewerkt. In de Volkskrant liet ze vorig jaar doorschemeren dat ze zich "verplicht" voelde deze aflevering te maken. Zonder succes. De verklaring geeft ze even later: "Ik ben geen ópschrijver, ik ben schrijver. Schrijvers hebben de gewoonte dingen zelf te verzinnen."

Dat had ze dan ook gewoon moeten doen.

De Aanklacht, Ned.1, 21.32-22.28u.