NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Na scherpe koersdalingen op de Amerikaanse effectenbeurzen viel de daling van de Amsterdamse effectenbeurs vanmorgen mee. De onzekerheid duurt voort.

Door onze redacteuren JOCHEN VAN BARSCHOT en
ERIK VAN DER WALLE

ROTTERDAM, 17 APRIL. "Als manna uit de hemel" en "er zijn kuddes jonge mensen aangenomen die tot nu toe alleen maar een stijgende markt hebben meegemaakt. Dit is een goede ervaring". Het is oktober 1987 en de effectenbeurs op Wall Street heeft het gemiddelde koersenniveau in één dag met maar liefst 22,6 procent zien dalen. Een enkeling reageerde laconiek - gezien de voortdurende stijging van de beurskoersen in de vijf voorgaande jaren wist iedereen dat de klap onvermijdelijk was - maar de schrik was er niet minder door.

Een paar dagen voordat het bronzen jubileum van deze historische beurscrisis kan worden gevierd, kreeg de Amerikaanse aandelenbeurs vrijdag wederom een flinke tik. En ook nu weer zijn er positieve reacties uit de financiële wereld te noteren. President Wellink van De Nederlandsche Bank noemde het gisteren zelfs gezond dat de aandelenkoersen, na de gekte over de nieuwe economie, weer dalen. President Duisenberg van de Europese Centrale Bank sprak eveneens van een gezonde correctie.

In 1987 reageerden de bankiers nog met een forse rentedaling om het beleggen in aandelen aantrekkelijk te maken. Op zo'n stap hoeven beleggers nu niet te rekenen. "Als het hierbij blijft, is het oké", zei Duisenberg over de koersdalingen van vrijdag. Op de Nasdaq, de Amerikaanse schermenbeurs waaraan de meeste technologiebedrijven staan genoteerd, ging bijna 10 procent van het koersgemiddelde af. De Dow Jones, de beursgraadmeter waarin ook de meer traditionele bedrijven zijn opgenomen, daalde met 6 procent.

De Nieuwe Economie, waarin ongebreidelde economische groei door technologische vooruitgang niet leidt tot inflatie, bleek vrijdag plotseling niet meer bestaan. De Amerikaanse effectenbeurzen reageerden geschrokken op de hoge stijging van de gemiddelde consumptieprijzen in de afgelopen maand. Hogere prijzen, en dus een toenemende inflatie, zouden centrale bankiers kunnen bewegen de rente te verhogen, wat beleggen in aandelen minder interessant maakt ten gunste van alternatieven als staatsobligaties.

Dat juist de technologiebeurs Nasdaq vrijdag de grootste verliezer was, verbaast niemand. Met name in de Internet- en telecombedrijven was de laatste maanden veel lucht gepompt omdat de waarde van deze - veelal verliesgevende - bedrijven moeilijk is in te schatten. Beleggers hebben daarom weinig houvast en zijn geneigd bij eventuele tegenslagen extra snel te verkopen.

De daling van de technologiefondsen hoort volgens J. Spronk, hoogleraar financiering en belegging aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, bij het spelletje van de Nieuwe Economie. "Mensen willen graag in technologiebedrijven beleggen, omdat ze hopen dat die jonge bedrijven uiteindelijk heel groot worden. In feite kopen ze een lot in de loterij. In plaats van een Staatslot kun je ook een aandeel in een technologiebedrijf kopen." Van die onzekerheid bij beleggers is het Nederlandse Internetbedrijf World Online een goed voorbeeld. Terwijl de bankiers van ABN Amro en Goldman Sachs de waarde van het aandeel World Online op 43 euro bepaalden, had oprichtster Nina Brink dezelfde stukken een paar maanden eerder voor ruim 6 euro verkocht. De aandelenmarkt, al enkele weken licht onzeker, deelt grotendeels de inschatting van Brink zelf: tegen het middaguur was World Online rond de 15 euro per aandeel waard.

Amerikaanse beleggers waren vrijdag van de terugval flink geschrokken, de Amsterdamse beurs had met het intrekken van alle verloven vanochtend zelfs beperkte dijkbewaking ingevoerd. Maar van een echte crash lijkt geen sprake, hoewel de Amerikaanse beurs vanmiddag nog voor verrassingen kan zorgen. Ook al heeft Nasdaq de afgelopen week maar liefst een kwart van zijn waarde verloren, het gemiddelde koersniveau op deze beurs is slechts terug op het niveau van november vorig jaar. Maar de psychologie van de belegger (en van de media) is moeilijk te doorgronden: de beurs kan vijf dagen achtereen ongemerkt met 2 procent groeien. Als vervolgens een correctie van 10 procent plaatsvindt, slaat de paniek toe. De Amsterdamse beurs reageerde vanochtend overigens beheerst, wat van de Aziatische beurzen niet kan worden gezegd.

Beleggers hebben een kort geheugen. Alleen bij de crisis in 1987 - niet voor niets de grootste in de geschiedenis - heeft het twee jaar geduurd voordat de koersdaling weer was ingehaald. De schok van vrijdag lijkt in één weekeinde te kunnen worden geabsorbeerd.

Het wispelturige beursklimaat heeft nog de grootste gevolgen voor de bedrijven die dezer dagen naar de beurs willen, wat World Online inmiddels heeft bewezen. Een mislukte beursgang levert niet alleen gezichtsverlies op, maar kan er ook voor zorgen dat de beursintroductie veel minder kapitaal ophaalt dan was verwacht. Eerder deze maand besloot het Internetbedrijf Newconomy van Maurice de Hond de beursplannen uit te stellen. De eerste notering, tegen een lagere introductieprijs, is nu voor aanstaande donderdag geprikt, maar dan zal het eerst wat rustiger moeten worden. Anders treft Newconomy hetzelfde lot als koffiebrander Van Nelle, die in oktober 1987 een dag na de beurscrisis zijn beursplannen voor altijd in de ijskast zette.

Zie ook:

Dow en Nasdaq maken diepe val (15 april 2000)

( a d v e r t e n t i e s )