NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

ARJEN FORTUIN
De schrijver Harry Mulisch was dinsdagavond uitstekend voorbereid naar het Boekenbal in het Amsterdamse Carré gekomen. Toen cabaretier Freek de Jonge hem aan het begin van zijn voorstelling vroeg: "Harry, heb je lucifers bij je", stond de schrijver op en wierp De Jonge uit zijn loge een doosje toe. Het landde in het donkere gedeelte van de piste, maar werd niet opgemerkt door De Jonge. Voorafgaand aan het bal was druk gespeculeerd over de vraag of De Jonge inderdaad Mulisch' Boekenweekgeschenk Het theater, de brief en de waarheid zou verbranden, een actie waarop hij eerder had gezinspeeld.

Het doosje van Mulisch bleek bij inspectie na de voorstelling afkomstig uit het gerenommeerde Amstel Inter-Continental Hotel. Voor boekverbranding waren de lucifers overigens ongeschikt: de koppen van alle acht lucifers waren reeds afgebrand, maar overduidelijk zo snel weer uitgeblazen dat er geen pijp mee kon zijn aangestoken. Na afloop van de voorstelling bevestigde Mulisch dat hij de lucifers bewust bij zich had gestoken. "Ik dacht, misschien gaat Freek me om lucifers vragen. Al kon hij met deze weinig uitrichten." Hij zou wel graag gezien hoe De Jonge de onbruikbare lucifers had uitgeprobeerd. Opvallend was hoe Mulisch benadrukte dat er precies ácht stuks in het doosje zaten. De lucifers hebben inmiddels hun weg in de Mulisch- mythologie gevonden. Collega-schrijver Jan Mulder wijdde er gisteren zijn column in De Volkskrant aan: 'Mulisch heeft het pakje in de hand. Het is een kakelverse Skerhets Tndstickor met de zwarte zwaluw erop. (Dus geen meeneemdingetje uit een café). ' Vervolgens schrijft hij: 'Diep in de nacht kom ik het meisje tegen dat het pakje van de vloer heeft gevist. Er zaten zes afgebrande lucifers in.' Maar hoeveel fictie bevat Mulders column? In het conflict tussen Mulisch en De Jonge speelde de verhouding tussen feit en fictie een cruciale rol. Het feitelijk door Mulisch geworpen doosje is in het bezit van deze rubriek (zie afbeelding).

Over het waarom van het aantal acht heeft Mulisch zich niet uitgelaten, maar het getal acht komt in een aantal werken uit zijn oeuvre aan de orde. Het cijfer geeft, gekanteld, het teken weer waarmee oneindigheid wordt aangeduid. Bovendien speelt het door Mulisch filosofisch ontwikkelde begrip octaviteit een belangrijke rol in zijn denken (zie De compositie van de wereld). Mulisch interpreteert daarin zowel de ontwikkeling van een individueel mensenleven als de geschiedenis van de mensheid als geheel als een opeenvolging van fasen waarin eerst een basis wordt afgebroken en vervolgens iets nieuws wordt opgebouwd. In schijnbare tegenspraak met het begrip octaviteit gaat het om zeven fasen: basis, masker, descendentie, knoop, destinatie, horizon en apex. Mulisch laat de mogelijkheid open dat daarna een nieuwe ontwikkeling begint. De inhoud van het doosje sluit hier wonderwel bij aan: één van de acht lucifers wijkt af van de overige zeven en is minder verkoold. De schrijver lijkt daarmee ook aan te geven dat de 'affaire' over zijn Boekenweekgeschenk nu werkelijk is afgelopen.

Nieuwe biografevoor Joop den Uyl

Anet Bleich, redacteur en columniste van de Volkskrant, gaat de biografie van oud-premier Joop den Uyl schrijven. Daarmee wordt zij de opvolger van de journalist Gerard Mulder, die enkele maanden geleden zijn voornemen het leven van de voormalige PvdA-leider te boek te stellen opgaf, onder meer wegens een gebrek aan fondsen en de weigering van de familie Den Uyl om aan het project mee te werken.

Bleich verwacht vijf jaar nodig te hebben voor het boek, dat moet verschijnen bij Balans. Uitgeverij SUN, waar het boek van Mulder zou verschijnen, heeft nog niet besloten of het een eigen opvolger voor Mulder gaat zoeken. Bleich blijft columns en boekbesprekingen voor De Volkskrant maken, maar stopt als commentator van die krant.

De komende tijd verwacht de biografe te besteden aan het maken van een opzet, die ook moet dienen om subsidiegevers over de streep te trekken. Bleich is pas over een biografie gaan nadenken toen ze hoorde dat Mulder was gestopt. "Ik heb Den Uyl wel altijd een bijzonder spannende figuur gevonden."

In tegenstelling tot haar voorganger krijgt Bleich volledige inzage in het omvangrijke privé-archief van Den Uyl.

"Ik ben een aantal keer met zijn dochter Saskia Noorman-Den Uyl gaan praten. De familie was huiverig voor een boek dat verder zou gaan dan een politieke biografie, ook al omdat Den Uyl zelf zijn privé- leven altijd heeft afgeschermd. Ik vind echter dat een biografie ook over de persoonlijkheid van een politicus moet gaan en over de wijze waarop hij leefde." Voor dat argument bleek de familie Den Uyl na zeven weken bedenktijd ten slotte gevoelig.

Stormloop op digitalenovelle Stephen King

De publicatie van de jongste novelle van Stephen King, heeft een ongekende drukte veroorzaakt op het Internet. De tekst van Riding the Bullet is uitsluitend via het world wide web te verkrijgen. Binnen vierentwintig uur hebben meer dan 400.000 mensen die besteld, waardoor de websites van verschillende elektronische boekwinkels overbelast raakten. Uitgevers verwachten dat het succes de productie van elektronische boeken een enorme impuls zal geven.

De novelle gaat over een armoedige lifter die meerijdt met een geest en heeft een omvang die overeenkomt met zo'n zestig bladzijden gedrukte tekst. Sommige digitale boekverkopers gaven het werkje voor niets weg, terwijl anderen rond de vijf gulden per kopie vroegen. Een onbekend aantal lezers probeerde vergeefs een bestelling te plaatsen. De belangstelling voor het boek is niet alleen vele malen groter dan voor andere boeken bij Internet-boekwinkels, maar is ook een veelvoud van wat er normaal gesproken op een verschijningsdag van King wordt afgezet. Dat varieert tussen de 30.000 en 75.000 exemplaren. Die boeken zijn overigens wel tienmaal zo duur.