NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Na een handvol mislukte plannen heeft onderneemster Christine Karman het geld om een idee te verwezenlijken. Vijf kleurige ronde wezentjes verzamelen op Internet websites in hun rugzak.

Door onze redacteur MICHIEL VAN NIEUWSTADT

AMSTERDAM, 26 FEBR. Uitvinders raken verknocht aan hun innovatie. Ze vragen octrooi aan op een mooie vondst en proberen een idee te exploiteren. Als dat sterft, gaat de uitvinder vaak mee ten onder. Zo niet Christine Karman (41). De oprichtster en bestuursvoorzitter van het softwarebedrijf Tryllian, heeft geen moeite met het loslaten van ideeën. De sterren- en natuurkundige Karman ontwikkelde voor het toenmalige BSO Origin mede een programma voor het afhandelen van verzekeringsaanvragen. Maar dit soort slimme software leverde onvoldoende op. De onderzoeksafdeling waar Karman werkte werd opgesplitst. Op eigen houtje probeerde ze het in 1995 opnieuw met een handzaam apparaatje dat veilige betalingen via Internet mogelijk moest maken. Verzekeraar Aegon stak driehonderdduizend gulden in het project, maar schrok een jaar daarna terug voor een miljoeneninvestering. Die was nodig om, zoals Karman wilde, een miljoen apparaatjes te verspreiden onder potentiële klanten.

Er kwam snel een geheel nieuw idee. Internetters kunnen elkaar zien en horen, maar niet aanraken, zo had Karman geconstateerd. "Terwijl fysiek contact in onze cultuur zo belangrijk is." Karman ontwierp een werkend concept van een soort mousepad, een plateautje waar de gebruiker niet zijn computermuis, maar zijn hand overheen moest bewegen. Met zijn hand op eenzelfde plateautje kan een gebruiker elders op Internet de handbeweging voelen. Opnieuw bleek de animo gering. Dit is geen product voor ons, zo liet Philips schriftelijk weten en ook financiers schrokken terug. "Ik was in Nederland te ver vooruit", zegt Karman. "In de Verenigde Staten was het misschien wel gelukt, maar daar had ik toen nog niet de goede contacten. Als ik het nu in Silicon Valley vertel zeggen mensen: 'Voelen via Internet? Cool. Waar kan ik dat kopen?" Ook deze laatste vondst belandde in de prullenbak. "Je moet een idee achter je kunnen laten", zegt Karman. In maart 1998 bleek de tijd wèl rijp voor een gewaagd plan op Internet. Karman kreeg een eerste financiering van 600.000 gulden voor de ontwikkeling van kleine software-robotjes die de computergebruiker van dienst konden zijn. Sinds eind vorige maand kan een eerste volledige versie van het programma worden binnengehaald via www.tryllian.com. De gebruiker krijgt beschikking over vijf kleurige ronde wezentjes. Via een luikje kunnen die Internet worden opgestuurd om in hun rugzakje de adressen van websites te verzamelen die voldoen aan gekozen trefwoorden. Evenals het handje aaien via Internet is Karmans nieuwe idee dus gericht op communicatie. De naam van het programma (Gossip, roddelen) getuigt daarvan.

Belangrijkste verschil met conventionele zoekmachines als Yahoo of Hotbot is dan ook dat de robotjes van verschillende gebruikers met elkaar informatie kunnen uitwisselen. "Als een vriendin mij een mailtje stuurt met het adres van een website is de kans groot dat die tip voor mij zeer interessant is", zegt ze. "Zoiets willen we ook met Gossip realiseren."

Karman gelooft in communities, gemeenschappen van Internetters die elkaar vinden en over hun gedeelde interesses communiceren. Ze heeft zelf altijd veel gebruik gemaakt van nieuwsgroepen en babbelboxen en leerde haar partner via Internet kennen.

"Iedereen kan zien dat Internet een wereld wordt van virtual reality", zegt Karman. "In plaats van een platte website met fotootjes van producten zul je een driedimensionale winkel binnengaan. Daarin kunnen winkelbedienden je van dienst zijn. De softwarerobots die wij ontwikkelen kunnen zo'n rol van assistent vervullen."

De eerste kennismaking met Gossip is een verrassing voor de gebruiker. "Hi I'm back", zeggen de robotjes na hun speurwerk op Internet. "Being online was fun." Een uur zoeken op de zoektermen Jazz, Bob Berg en mp3 (elektronische muziekbestanden) blijkt echter niet meer te hebben opgeleverd dan de adressen van een paar muziekwinkels op Internet. Internetadressen dus die met een conventionele zoekmachine als Yahoo of HotBot in een mum van tijd zouden zijn opgespoord.

"Tienduizend mensen hebben Gossip binnengehaald", zegt Karman. "De uitwisseling van gegevens tussen de robotjes (mobile agents) komt pas echt op gang als we veel gebruikers hebben. Maar met de computertaal Java, een onderwerp dat veel huidige gebruikers interesseert, krijg je nu al interessante resultaten."

Gossip is gratis. "Toen we begonnen dachten we software te gaan verkopen aan consumenten", zegt Karman. "Maar dat is veel te ingewikkeld." Zakelijke toepassingen moeten in de toekomst geld binnenbrengen. "We werken aan de ontwikkeling van een toolkit", zegt Karman. Voor deze software, die programmeurs kunnen gebruiken om zelf hun eigen robotjes te ontwikkelen, zal betaald moeten worden. Bedrijven kunnen zelf ontwikkelde robotjes bijvoorbeeld gebruiken om reparaties te doen in een telecommunicatienetwerk, experts te zoeken op een specifiek vakgebied, of in webwinkels op zoek te gaan naar interessante aanbiedingen. Deze laatste toepassing ontwikkelt het Nederlandse bedrijfje SmartHaven waarin Tryllian participeert.

De robotjes van Tryllian zullen moeten opboksen tegen talloze concurrenten. Op universiteiten worden overal in de wereld vergelijkbare Internethulpjes ontwikkeld. Ook het computerbedrijf IBM heeft gevleugelde figuurtjes ontwikkeld die voor bedrijven opdrachten kunnen uitvoeren. In december vorig jaar ontving Tryllian een financiële injectie van in totaal 6 miljoen gulden van Nesbic en van het overheidsbedrijf Twinning. Nog voor het einde van dit jaar is opnieuw geld nodig en begin volgend jaar wil Tryllian naar de beurs. "We moeten snel groeien" zegt Karman. "Je kunt de groei van een .com [commercieel Internetbedrijf] niet helemaal onder controle houden. Ik vergelijk het met Nikki Lauda. Die zei dat hij te langzaam ging als hij zijn auto in de bochten voor honderd procent onder controle had. Te langzaam in elk geval om zijn concurrenten te verslaan."