In: Rialto, Amsterdam; Haags Filmhuis; Filmhuis Arnhem.

Grote levensvragen en karikaturale volwassenen

Door DANA LINSSEN
Elfjarigen zijn heel wat filosofischer dan hun ouders en opvoeders willen (doen) geloven. Kijk maar naar de populariteit van boeken als De wereld van Sofie, waarin de complete geschiedenis van de Westerse wijsbegeerte als een spannend avontuur wordt verhaald, zonder door de knieën te gaan. Vanaf het moment dat ze kunnen praten formuleren de meeste kinderen al de meest angstaanjagende en openhartige vragen over leven en dood. Het zijn over het algemeen de volwassenen in hun omgeving die het daar moeilijk mee hebben. Een film als het Noorse Sterren bewegen (Bare skyer beveger stjernene) sluit aan bij het verlangen van kinderen om films te zien en boeken te lezen over serieuze onderwerpen. Het is ook een terechtwijzing aan alle pedagogen die menen dat ze daar nog niet aan toe zijn.

Er wordt nogal wat overhoop gehaald in Sterren bewegen, een jeugdfilm over rouwverwerking die grote levensvragen niet schuwt. Het broertje van de elfjarige Maria is aan kanker overleden en haar ouders kunnen zo slecht met zijn dood omgaan, dat vader zich onnozel op zijn werk stort en moeder depressief instort, wat Maria vervolgens niet mag weten, dus wordt ze de hele zomervakantie lang naar opa en oma in de stad gestuurd. Hoewel de volwassenen in het verhaal schijnen te denken van wel, gaat Sterren bewegen (waarvoor regisseuse Torun Lian haar eigen jeugdboek tot scenario bewerkte) natuurlijk niet over hun gevoelens, maar om die van Maria. Dus alles wat vaag of karikaturaal aan hun gedrag overkomt, is Maria's perceptie. En aangezien Maria een ernstig meisje met een rijke fantasie is, wordt ook niet altijd even duidelijk welke van haar nachtmerries en wensdromen echt zijn en welke niet. Zelfs van leeftijdsgenootje Jacob, een vrolijke (soms iets te olijke) allesbegrijpende krullenbol, blijft lange tijd in het ongewisse of hij een fantasievriendje is of niet. En dat is natuurlijk helemaal het ergste wat je kan overkomen, dat ze denken dat je niet bestaat, aldus Jacob.

Sterren bewegen is met grote, kalme camerabewegingen gefilmd, met veel oog voor de imposante Noorse natuur en de zomerse, heldere sterrenhemel. Dat de film toch hier en daar een onevenwichtige indruk maakt, komt omdat de aanloop tot die zomer-om-nooit-te-vergeten te lang duurt en de ontknoping te kort. Maar een kniesoor die daar na een intens en poëtisch middenstuk nog op let.