Rutger Hauer
In de reeks profielen van sterren deze week Rutger Hauer, de Nederlandse filmacteur die in Amerika naam maakte als prins van de B-film voor video en kabeltelevisie, maar hier voor altijd Floris zal blijven heten.
,,Kan er dan niemand Hauer van dit soort rotzooi redden?'' schrijft de Amerikaanse samensteller van Maltin's Movie & Video Guide in zijn commentaar op de science-fictionflop Split Second (1992). Kennelijk niet, want van de laatste tien speelfilms die Rutger Hauer maakte, werden er maar twee geschikt bevonden voor opname in de anders zo uitputtende encyclopedie. Zodat we van films als Bone Daddy, Omega Doom en Precious Find niet veel meer kunnen zeggen dan dat het typische Rutger Hauer-films zijn omdat de titels uit twee woorden bestaan.
Rutger Hauer (Breukelen, 23 januari 1944) is de prins van de Amerikaanse B-film, en het manusje-van-alles van de `movie made for cable tv'. Maar zo had het niet hoeven lopen. Toen de stoere ster uit Turks Fruit (1973) en Soldaat van Oranje (1977) begin jaren tachtig in Los Angeles aan het werk ging, leek het of hij de beroemdste Nederlandse Amerikaan zou worden sinds Pieter Stuyvesant. Na een geslaagd Hollywood-debuut als terrorist in Nighthawks (1981) werkte hij met gerenommeerde regisseurs als Nicolas Roeg en Sam Peckinpah, terwijl hij bij het brede Amerikaanse publiek bekend werd – ja zelfs cultstatus verwierf – door zijn rol als blauw-ogige en witharige `replicant' in Blade Runner (1982).
Hauers vertolking van Nexus 6, de niet-menselijke, meedogenloze maar toch charmante tegenstander van Harrison Ford in Ridley Scotts science-fictionklassieker, bleek een vloek: na Blade Runner werd hij voornamelijk nog gecast als misdadiger met een pychopathische inslag en een stijlvol voorkomen (The Hitcher, Blind Side) of als ultragewelddadige wreker (Blind Fury, Flesh + Blood). De andersoortige rollen die hij kreeg, vaak in televisiedrama's en miniseries (Albert Speer), waren eveneens mijlenver verwijderd van de sexy jongenshelden waarmee hij zijn carrière in Holland – onder regie van Paul Verhoeven – begonnen was.
Duister, koel, blond en een beetje geheimzinnig – dat is het imago van Rutger Hauer in Amerika. Hij was dan ook de aangewezen persoon om reclame te maken voor Guinness, dat volgens de copywriters van de brouwerij precies dezelfde karakteristieken heeft. Als man in lange zwarte jas zorgde hij jarenlang voor stijgende verkopen van het bittere bier. Het maakte hem multimiljonair, maar zorgde er waarschijnlijk ook voor dat hij in de jaren negentig geen grote rollen meer aangeboden kreeg.
De Amerikaanse carrière van Rutger Hauer is niet geworden wat hem voor ogen stond. Anders dan Paul Verhoeven heeft hij sinds de jaren tachtig geen grote commerciële of artistieke successen meer behaald; anders dan Famke Janssen is hij geen gewild casting-object van beroemde regisseurs. Maar wat geeft het. Voor zijn fans in Holland heeft hij allang een onaantastbare plaats in de film- en televisiegeschiedenis; is het niet als het romantische kunstenaarsbeest uit Turks Fruit, dan toch zeker als de blonde ridder met wapperende cape en beproefde speelpleinteksten (`Kom mee, Sindala!') uit Floris.
14 JULI 1999
| Meer sterren |