NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

BERT DETERMEIJER
Uitvoerig heeft kunstenaar Theo Jansen zitten prutsen aan zijn 'dakbeest'. Het is een wonderlijke spinachtige constructie van pvc-buisjes. Het gevaarte is op een plat dak in de Utrechtse binnenstad getakeld en staat er pontificaal, alsof het zich koestert in de zon. "Er is tòch iets dat blokkeert, hè?" zegt een stem. Prompt is er een windvlaag en begint het dakbeest te wandelen. Jansen moet rennen om te voorkomen dat zijn creatie het dak af stort.

Het is een van de hilarische momenten in de documentaire die Leon Giesen maakte over de voorbereidingen voor de openluchttentoonstelling Panorama 2000. Zo'n twintig kunstenaars hebben op uitnodiging van directeur Sjarel Ex van het Utrechtse Centraal Museum het dak van Utrecht aangekleed. Uitgangspunt is dat de kunstwerken vanaf de Dom zijn te bezichtigen. De reportage geeft een fraaie verdieping aan het spektakel. Ex vertelt hoe de vonk oversloeg toen hij op het Empire State Building stond, kunstenaars leggen uit wat hen bezielt en vervolgens komt het geploeter in beeld De Delftse kunstenaar Theo Jansen komt uitgebreid aan bod en dat is terecht. Hij heeft op de arrondissementsrechtbank zijn dakbeesten gezet, maar vanaf de Dom is niet te zien hoeveel monnikenwerk daarmee gemoeid was. Je moet weten waar ze liggen om ze te herkennen. Ze voegen zich naar de stad. (Ergens op een dak ligt een stapeltje oude tv-masten. Blijkens de catalogus maken zij geen deel uit van de expositie.) Het andere uiterste is het autorad van John Körmeling uit Eindhoven. Van hem is het concept, een fabrikant van kermisattracties voert al het werk uit. Het zorgt voor fraaie opnames, mede dankzij een inspectie door het Liftinstituut. Het rad is onmiskenbaar een bijdrage aan het profiel van Utrecht. Voor sommige Utrechters het toppunt van onzinnigheid. Körmeling maakt in een diapresentatie duidelijk dat zijn provocatie in de lijn ligt van eerdere afgewezen ideeën.

Een tussengeval blijkt de Utrechtse kunstenares Karin van Dam. Zij heeft een 'Quartier du Vent' aangericht op het dak van de Buurkerk. Bouwvakkers voeren het uit en Van Dam geeft de instructies, leunend over een dak. Tijdens het werk veranderen de inzichten, want het quartier mag niet te windgevoelig worden.

In kringen van deskundigen is de vraag opgeworpen of Panorama 2000 kunst is of slechts volksvermaak. De kwestie wordt aangesneden door Marc Ruygrok. Hij liet een vliegende schotel een noodlanding maken op het hoofdkantoor van het gebouw van de Nederlandse Spoorwegen. Ruygrok is simpel in zijn verklaring: "Ik wil een vliegende schotel maken die uitstijgt boven het cliché."

De documentaire van regisseur Leon Giesen en cameraman Marcel Prins kan natuurlijk niet tippen aan het mega-effect dat Panorama 2000 beoogt. Ze hebben er wèl mee gespeeld. Men ziet arbeiders een glazen dak installeren ten behoeve van 'The Glass Ceiling' van Otto Berchem. Belangstellenden kunnen vanaf de Dom de bewoners van het betreffende pand bestuderen/begluren. In de eindshot ziet men vanwege de lichtinval niets meer door het glazen dak. Nieuwsgierigen zullen dus toch de Dom moeten beklimmen.

Het Uur van de Wolf: Panorama 2000, Ned.3, 23.24-0.14u.