NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Een dominee kan zich beroepen op Het Boek. Maar nu veel mensen zich van dat boek hebben afgekeerd, moeten ethici voldoen aan de behoefte aan geestelijke autoriteit. De dominee of priester vertelde een parabel om uit te leggen wat Jezus in dit geval gedaan zou hebben.

De ethicus zegt gewoon "ik vind dat" of "ik geloof dat". Hij heeft daar voor gestudeerd. Van het interview met de Rotterdamse hoogleraar gezondheidsethiek Inez de Beaufort in Noorderlicht gisteren heb ik niet meer meegenomen dan haar persoonlijke mening. Dat is te weinig voor een wetenschapsprogramma. Ze had een sterk vooruitgangsgeloof, zei ze en daarom deelde ze de kritiek op klonen en genetische manipulatie niet. Ze vond de tegenargumenten niet sterk. Techniek was niet tegen te houden maar wel te reguleren, zei ze. "We zijn er altijd zelf bij." Ik was het grotendeels met haar eens en toch verwacht ik van een beroeps-opinieerster een betere onderbouwing. De interviewer confronteerde haar met de uitspraak van geneticus Ronald Plasterk dat ethici 'taxichauffeurs met een titel' zijn. De Amerikaanse ethica Martha Nussbaum - waarom zijn ethici vaak vrouwen? - is zo goed op televisie omdat ze met aansprekende voorbeelden komt uit klassieke geschriften. De Griekse tragedie en literatuur, dat zijn haar Boeken. Zelfs in een kort gesprek wordt duidelijk waar ze de wijsheid vandaan haalt. Bij De Beaufort bespeurde ik een liberaal utilistische levensvisie - het grootste nut voor de grootste groep mensen - maar het was weinig expliciet. Is ze ook lid van een politieke partij, zoals haar Leidse collega Heleen Dupuis? De interviewer was er niet nieuwsgierig naar. In een debat met tegenstanders van genetische manipulatie was De Beaufort misschien beter tot haar recht gekomen.

Veel beter vond ik de Teleac-cursus over filosofie, Denken Doorzien, die helaas is afgelopen. Daarin werden allerhande denkstromingen, onder andere utilisten, aan praktijkvoorbeelden getoetst. Met interessante beelden en goed gebekte filosofen. Wat is het grootste geluk voor het grootste aantal mensen bij ontwikkelingssamenwerking of in het ziekenhuis? De denkers vielen allemaal een beetje door de mand. Uiteindelijk weet een ethica het net zo min als ieder ander. Maar de poldergewoonte om het denken te delegeren aan een onafhankelijke deskundige is onuitroeibaar.

Gisteren kwam ook het conflict over de nieuwe onafhankelijke burgemeester van Utrecht op Buitenhof. Van welke partij had die onpartijdige figuur moeten zijn, van D66 of van de PvdA? Het werd de PvdA, want een Utrechtse vertrouwenscommissie had die kandidaat aanbevolen. Aan D66 de weinig benijdenswaardige taak om geheel in strijd met de eigen democratische beginselen tegen de voordracht van die commissie in te gaan. Zij waren gisteren dus niet in het programma. Wel zag ik op Buitenhof de voorzitter van de Tweede Kamer, Jeltje van Nieuwenhoven. Zij betreurde de terugtrekking van oud-minister Sorgdrager voor de functie van ombudsman. "In Nederland is een soort discussie ontstaan van 'moeten bewindslieden niet bereid zijn eerder op te stappen als ze veel kritiek krijgen'. Dat kan alleen als we met elkaar afspreken dat ze daarmee niet uitgerangeerd zijn voor een andere functie in de samenleving", zei ze. Wanneer was Sorgdrager dan opgestapt, vroeg ik me af? En moet zo'n nieuwe functie tegen de politiek aan hangen? Het gaat bij die baantjes dus om een soort vut-regeling voor paars, begrijp ik. Steeds meer macht, steeds minder ideologie. Volgens de musicus Brian Eno gaat de politiek alleen nog over management en niet over ideologie. Zijn betoog sloot de uitstekende VPRO-serie De Nieuwe Wereld af. Eno's muziek geeft de complexiteit van de hedendaagse samenleving weer. Er lopen verschillende patronen door elkaar, onafhankelijk van elkaar. Ik had in zijn die uurlange monoloog ook nog wel een stukje van die muziek willen horen. Hij zei veel interessants over de toekomst, maar het was al een zware avond.