NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De stemmen die in de Indonesische parlementsverkiezingen zijn uitgebracht worden zo langzaam geteld dat voor fraude wordt gevreesd. Een hele natie is aan het rekenen.

Door onze correspondent FRANK VERMEULEN

JAKARTA, 9 JUNI. De euforie over de geweldloos verlopen parlementsverkiezingen maandag in Indonesië is omgeslagen in een algemene sfeer van achterdocht en wantrouwen. Oorzaak is het onwaarschijnlijk lage tempo waarmee de verkiezingsresultaten binnendruppelen. Halverwege vandaag was slechts drie procent van de ruim 110 miljoen stemmen geteld.

In het Gemeenschappelijk Media Centrum, dat in het Jakartaanse Aryaduta hotel is ingericht, gonst het vandaag van de activititeiten en persconferenties die allemaal tot onderwerp hebben: de slakkengang van de verkiezingsuitslagen. Journalisten verdringen zich om tientallen beeldschermen en telefoons, neergezet met behulp van 160 miljoen gulden steun van de Ontwikkelingssamenwerkingsorganisatie van de Verenigde Naties (UNDP), om voornamelijk verwarde informatie te vergaren. Sinds afgelopen maandag om twee uur de stemlokalen dichtgingen, is de natie collectief aan het rekenen geslagen, zo lijkt het. Naast de verkiezingsinstanties, die bovendien op twee niveaus uitslagen verzamelen, worden stemmen geteld door het officiële persbureau Antara, door de meeste deelnemende politieke partijen en verschillende organisaties, die alle het verkiezingsproces trachten te controleren. Maar de uitkomsten van de rekensommen wijken vaak van elkaar af.

Indonesië ging de afgelopen dertig jaar, gedurende oud-president Soeharto's Nieuwe Orde, zeven keer naar de stembus en kent een lange traditie van stembusfraude ten voordele van regeringspartij Golkar. Geen wonder dat nu verdenkingen van knoeierij beginnen te rijzen.

De voorzitter van de Commissie voor de Nationale Verkiezingen (KPU), oud-minister van Binnenlandse Zaken generaal bd Rudini, probeerde vanochtend in het mediacentrum, dat tevens functioneert als een symbool van de Nieuwe Openheid, aan alle ongerustheid over mogelijke politieke manipulaties een eind te maken. Rudini stelde dat de onervarenheid van de betrokken vrijwilligers, vaak nauwelijks geschoolde burgers, en de handmatige verwerking van de stemformulieren op provinciaal niveau de voornaamste oorzaken zijn van het trage tellen. Voordat de uitslagen terechtkomen bij de centrale verkiezingscommissie, worden zij vergaard vanaf de stembureaus, en dan opgeteld bij het subdistrictsniveau, het districtsniveau en het provinciaal niveau. Zoals een van de buitenlandse waarnemers vanochtend zei, wordt het tellen in feite op ieder niveau overgedaan: alle turfjes achter de partijemblemen op de originele uitslagen van de stembureaus worden steeds opnieuw geteld, omdat mensen bang zijn beschuldigd te worden van fraude. Rudini: "Maar wij hebben liever wat trager een accurate uitslag dan snel een onjuiste."

Woordvoerders van politieke partijen geloven niet in die verklaring. Penningmeester Laksamana Sukardi van de Strijdende Democratische Partij van Indonesië (PDI-P) van Megawati Soekarnoputri zei gisteravond: "Ik maak me zorgen om vuil spel als er zo lang met tellen wordt getalmd."

Europese waarnemers 'ernstig bezorgd'

[Vervolg vanpagina ] De PDI-P staat vandaag voorlopig aan kop met ongeveer 38 procent van de stemmen. Moslimleider Abdurrahman Wahid van de Partij van het Nationaal Ontwaken (PKB) ging gisteravond een forse stap verder. Hij zei tegen het Amerikaanse tv-station CNN met PDI-P- leider Megawati en legerleider generaal Wiranto te willen spreken over de vorming van een 'noodregering', als er bewijzen zijn dat Golkar opnieuw op oneigenlijke wijze probeert een stembusoverwinning te behalen. Weinigen namen die waarschuwing overigens zeer serieus. "Wahid is gewend aan de intellectuele dialoog", zei politicoloog Muhammad Hikam. "En hij beseft misschien niet welk effect zijn woorden hebben, nu hij in de echte politiek meepraat."

Maar ook de voorzitter van Golkar, Akbar Tandjung, zei gisteravond dat de verschillen tussen de uitslagen zoals zij door zijn eigen partijfunctionarissen zijn geteld en die van de kiescommissie veel te groot zijn: Golkar zou op een derde plaats belanden. Tandjung kondigde aan de kiescommissie om opheldering te gaan vragen.

De geruststellende woorden van de Commissie voor de Nationale Verkiezingen hadden vandaag geen effect op de financiële wereld: de koersen van aandelen op de Effectenbeurs van Jakarta schoten gisteren omhoog tot het oude niveau van twee jaar geleden, toen het land aan het begin van de economische crisis stond. Ook de koers van de roepia ging met vijf procent omhoog. Bezorgdheid over de vertraging van de stembus uitslag heeft vandaag een omgekeerd effect.

De voorzitter van de groep van waarnemers namens de Europese Unie, de Brit John. G. Morgan, voegde daar aan het begin van de middag in het Mediacentrum nog extra twijfels aan toe. Hij sprak namens de Unie zijn "ernstige bezorgdheid" uit over de vertraging bij het tellen. "Wanneer de stembiljetten vanaf de stemlokalen naar de hogere niveaus gaan, loopt met het verstrijken der tijd de kans op malversaties op", aldus Morgan die zei over aanwijzingen te beschikken dat op twee plaatsen geknoeid was bij de invoering van uitslagen in computers. Ook de Amerikaanse waarnemers, onder leiding van oud-president Jimmy Carter, toonden zich in een gemeenschappelijke verklaring bezorgd: "Voortgaande vertraging zou aanleiding kunnen geven tot verwarring en spanning tussen de partijen en het publiek."

( a d v e r t e n t i e s )