In: 40 theaters

De wetten van de tv-populariteit

Door HANS BEEREKAMP
Het merkwaardigste aan het televisieproject Big Brother dat Veronica voor volgend seizoen voorbereidt, is niet de ophef van psychologen over het gebrek aan privacy voor de voor onbepaalde tijd in een huis met elkaar en een stel camera's opgesloten hoofdpersonen, maar de toekenning van een hoofdprijs van een kwart miljoen gulden aan een van hen.

Winnaar wordt niet degene die het het langst uithoudt in isolement, maar de deelnemer die kijkers tot favoriet kiezen. Kennelijk gaat het bij dit soort experimenten in 'reality tv' niet om authenticiteit of waarheid, maar om aardig gevonden worden. Dat is ook de moraal – en de zwakte – van de Amerikaanse speelfilm EDtv, geregisseerd door de ooit als acteur in de tv-serie Happy Days beroemd geworden Ron Howard en geschreven door het populistische scenaristenduo Lowell Ganz en Babaloo Mandel (Parenthood, Splash). In EDtv plukt een producente (Ellen DeGeneres) van een met tegenvallende kijkcijfers kampend 'reality'-televisiekanaal uit San Francisco een slechts door zijn gebrek aan persoonlijkheid opvallende videotheekbediende (Matthew McConaughey) uit de kroeg en laat hem 24 uur per etmaal door twee cameraploegen volgen. Binnen korte tijd is de formule een hit en hoofdpersoon Ed een nationale ster. Er wordt in het scenario wel even stilgestaan bij de ethische aspecten van het laten varen van elke discretie; Eds broer (Woody Harrelson), die tot dan toe altijd de toon aangaf, moet op televisie live ervaren dat zijn vriendinnetje (Jenna Elfman) aan haar aanstaande zwager de voorkeur geeft. Veel belangrijker vinden de makers van EDtv de invloed van de kijkers op deze ontwikkeling: opiniepeilingen geven aan dat het meisje de juiste keuze heeft gemaakt. En de broer vindt troost in de verkoopcijfers van een bestseller over zijn leven met Ed.

Door reacties van kijkers voor de buis in zijn film op te nemen laat Howard ons meeleven met de wetten van instant-populariteit. Tegelijkertijd is EDtv niet, zoals bij voorbeeld The Truman Show, een film over televisiemanipulatie, maar een speelfilm die zich naar dezelfde populariteitswetten richt. Niet alleen zijn de meeste acteurs (DeGeneres, McConaughey, Elizabeth Hurley) gecast op hun persoonlijke ervaring met media-hypes, ook lijkt Howard ons, het bioscooppubliek, net zo te willen manipuleren als de kijkers van de televisieshow. Ook wij moeten Ed/McConaughey een aardige loser gaan vinden, zijn broer een opgeblazen kikker, zijn moeder (Sally Kirkland) een hypocriet monster en zijn vader (Dennis Hopper) een profiteur. Het enige personage dat met enige afstand naar de gebeurtenissen kijkt, is Eds stiefvader (Martin Landau). Diens observatie dat roem tegenwoordig niets meer te maken heeft met verdiensten mag dan een open deur zijn, het is het wijste woord in een film, die zich overigens nauwelijks onderscheidt van zijn onderwerp. Ook de film EDtv wil te graag aardig gevonden worden, door zonder een greintje distantie de kijker een spiegel voor te houden. Dit is uw leven, kijker! De kijker zucht, en voelt zich, als het goed is, beledigd.