NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Israels Arabieren stemmen verdeeld

De Arabieren van Israel stemmen op 17 mei weer zeer verdeeld. Er zijn vier Arabische partijen, maar ook de zionistische partijen krijgen veel van hun stemmen.

Door onze correspondent SALOMON BOUMAN

KFAR KASSEM/NAZARETH, 11 MEI. "Ik stem op Ehud Barak", zegt een jonge Israelische Arabier in het grote Arabische dorp Kfar Kassem ten oosten van Tel Aviv. Niemand van zijn vrienden, die iedere zaterdagochtend in het open café onder de schaduwbomen bijeenkomen om met flessen Cola op tafel de politieke balans op te maken, spreekt hem tegen. "Ik geloof in Barak (de leider van Israel-Eén, de Arbeidspartij). Hij is sterk. Hij zal vrede maken. We weten wat er de afgelopen drie jaar onder premier Netanyahu is gebeurd. Wat ten tijde van Rabin werd opgebouwd werd verwoest. Alleen Barak kan de situatie veranderen".

Deze beoordeling bevestigt ten volle een vorige week gepubliceerde opiniepeiling. Deze geeft aan dat de onder wijlen premier Rabin begonnen trend onder de Arabieren van verzoening met de staat Israel de afgelopen drie jaar sterk is omgebogen in de richting van vervreemding. In 1995 weigerde 6,8 procent van de Israelische Arabieren de staat Israel te erkennen. Dit jaar ontkent 18,4 procent de Israelische legitimiteit. Volgens de opiniepeiling van professor Sammy Smooha van de Universiteit van Haifa is daardoor de klok in drie jaar met bijna een kwart eeuw teruggedraaid. In Nazareth, met 60.000 inwoners de grootste Arabische stad in Israel, komt ook Mohammed Darawshe, de directeur van de Democratische Arabische partij krachtig voor Barak als Israels volgende premier uit. Er zit echter een addertje onder het gras dat Baraks kansen op een zege op Netanyahu in de strijd om het premierschap kan beperken. Arabische politici verwachten dat de Arabieren in de eerste verkiezingsronde in groten getale, meer dan 80 procent, zullen aantreden om zowel voor een partij als voor de premier te kiezen. Aangezien op dit moment niemand zich kan voorstellen dat een van de kandidaten voor het premierschap over de barrière van 50 procent zal weten te springen, zal de grote beslissing van de verkiezingen in de tweede ronde op 1 juni moeten vallen. Zullen de Arabieren dan ook massaal opkomen? Mohammed Darawshe en andere Israelische Arabieren gaan er vanuit dat dit niet zal gebeuren. Barak kan dan zeer kostbare Arabische stemmen verliezen die de kans op herverkiezing van Netanyahu vergroten. Azmi Bishara, een aan Duitse universiteiten gevormde, briljante politieke filosoof en voor de Al-Balad partij lid van het uitgaande parlement, verdedigt in zijn bureau tegenover een groep bezoekende diplomaten zijn onder de Arabieren zeer omstreden beslissing zich als eerste Israelische Arabier kandidaat te stellen voor het premierschap. Gestoken in zijn mooiste pak zegt hij in zijn snikhete kantoor dat zijn kandidatuur voor het premierschap "een intentieverklaring is. Het is een ideologische kandidatuur." In haarscherpe formuleringen beukt hij op het joodse karakter van de staat Israel. "Ik wil dat Israel van een staat voor de joden een staat voor zijn burgers wordt", legt hij de diplomaten uit. Bishara weet dat hij geen schijn van kans maakt de verrassing van de verkiezingen te worden. Met ijzeren logica verwerpt hij echter woedende kritiek van Arabische zijde dat hij, zoals een Arabier het in Kfar Kassem uitdrukte, stemmen van Barak steelt. Naar zijn beste inzicht kan hij Barak in de eerste ronde gewoon geen electorale schade berokkenen en komt er een tweede ronde. Dan is hij bereid zijn kiezers op te roepen voor Barak te stemmen als de leider van Israel-Eén hem tenminste eerst benadert en serieuze voorstellen doet ter verbetering van het lot van de Arabieren in Israel.

Darawshe kan zijn verontwaardiging nauwelijks de baas als de kandidatuur van Bishara ter sprake komt. "Hij werkt uitsluitend aan zijn eigen glorie", zegt hij. "Azmi heeft de vorming van een Arabische eenheidspartij getorpedeerd", klinkt het beschuldigend. Nu wordt de Arabische stem over vier Arabische partijen versnipperd waarvan uitsluitend de Islamitische partij een ideologische signatuur heeft. Hadash, de Arabische-joodse communistische partij ligt al ver uit de koers van de oude stalinistische gedachten. In Nazareth heeft de Islamitische partij over plannen van burgemeester Ramez Jeraisi om bij de Aankondigingkerk een mooi plein aan te leggen een "burgeroorlog" ontketend. De Islamitische partij stelt dat het om "heilige islamitische grond" gaat en staat erop dat er in het gezicht van de basiliek een moskee wordt gebouwd. Over de achtergrond van dit met grof geweld gepaard gaande religieuze conflict lopen de versies en interpretaties uiteen. De christelijke burgemeester wordt van islamitische zijde bedreigd. "Ik heb privé-veiligheidsagenten moeten aanstellen", vertelt hij in zijn kantoor waar hij een uitvoerige uiteenzetting geeft over landonteigening en discriminatie van zijn stad door de Israelische overheid.

Zionistische en ultra-orthodoxe partijen kunnen volgens het patroon van vorige verkiezingen dit jaar weer rekenen op maar liefst 30 procent van de Arabische stem. Volgens Arabische politici is dit voor hen pijnlijke verschijnsel grotendeels toe te schrijven aan politieke corruptie. Ministers kopen Arabische burgemeesters en invloedrijke Arabische notabelen met staatsfondsen om. Voor het aanleggen van een weg of familiehereniging moet met klinkende munt door de Arabieren in de stembus worden betaald. Het nog deels patriarchale karakter van de Arabische samenleving staat er borg voor dat het werkt. Ministers van de ultra-orthodoxe sefardische Shaspartij hebben bewezen absolute grootmeesters in het winnen van de Arabische stem te zijn. Hoewel de Arabieren bijna 20 procent van de Israelische bevolking uitmaken, is slechts 14,2 procent boven de achttien jaar en daardoor stemgerechtigd. Een verenigde Arabische partij zou volgens Mohammed Darawshe in het gunstigste geval 16 zetels in de Knesset kunnen halen. Op 17 mei zou het aantal Arabische parlementariërs in de Arabische partijen en op de lijsten van zionistische partijen van negen tot elf kunnen stijgen. Iedere zionistische partij die zichzelf respecteert en het gewicht van de Arabische stem op juiste waarde weet te schatten voert een Arabische kandidaat op en heeft zijn contactmannen in de Arabische sector. Jossi Beilin, een politieke duif met duidelijke vredesvisie, is het uithangbordje van Barak bij de Arabieren. Indien Barak de volgende regering vormt is Beilin volgens Azmi Bishara zelfs bereid zijn zeker lijkend ministerschap op te geven voor een eerste Arabische minister in Israels geschiedenis. De vraag is echter of Barak de eerste Israelische premier zal zijn die zo'n revolutionaire stap zal zetten. In zijn verkiezingscampagne zien de Arabieren geen enkel teken van toenadering tot hun gemeenschap. "Hij is bang joodse kiezers te verliezen", zeggen Arabische politici, dit keer eensgezind.

( a d v e r t e n t i e s )

Domicilie,
voor wie zich vestigt
in het buitenland.