NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Buitenlandse toeristen mijden Turkije dit seizoen uit angst voor dreigementen van de Koerdische PKK.

Door onze redacteur CAROLIEN ROELANTS

ALANYA, 11 MEI. Strak staan de witte strandstoelen in het gelid op de lange zandstranden van de Turkse badplaats Alanya, duizenden, zover het oog reikt. Zorgzaam leggen de badmeesters zoals elke ochtend de matrasjes klaar, elk stranddeel zijn eigen kleur. Strand 7 is blauw gestreept, nummer 8 hemelsblauw, met zachtgroen-en-witte parasols. De zon straalt, de Middellandse Zee lokt. Alles is er voor een fantastisch seizoen - alleen de toeristen ontbreken.

"Verschrikkelijk is het, heel verschrikkelijk." Fayrettin Aydin, directeur van het plaatselijke toeristenbureau, huilt bijna. Vanaf een fotootje op een schelpenplateau aan de muur van zijn kantoor kijkt de vader van de seculiere Turkse republiek, Atatürk, toe. Vorig jaar was ook al niet zo'n best jaar, zegt Aydin, maar dit seizoen belooft alles te slaan. De dreigementen van de (Turks-)Koerdische Arbeiderspartij (PKK) tegen buitenlandse toeristen hebben hun werk gedaan. De dreigementen, ter gelegenheid van de aanhouding van PKK- leider Abdullah Öcalan in februari, zijn inmiddels in het belang van Öcalans verdediging weer half ingeslikt en toeristen is tot dusverre niets overkomen, maar dat doet er niet toe. Toeristen zijn heel gevoelig voor de geur van terrorisme, zeker in islamitische landen - Egypte kan ervan meepraten - en het heeft annuleringen geregend. En wat voor Alanya geldt, geldt voor heel Turkije.

De eerste vijf maanden van 1998 zijn er 370.000 toeristen naar Alanya gekomen; nu nog maar 20.000. De helft van de 599 hotels (200.000 bedden) op de 70 kilometer kust van Alanya en omgeving is nog dicht. Normaal is in april, mei bijna alles open. Bij de hotels die wel open zijn, hangt slechts hier en daar een eenzame badhanddoek buiten op de balkons te drogen. Voor de zomer ziet het er ook nog niet best uit: 30 procent van de kamers is geboekt voor juli, vorig jaar om deze tijd was dat 60 procent.

"Het probleem ligt niet bij de gewone Koerden", zegt Aydin. "Iedereen is vriendelijk. Met hen hebben we geen problemen. De voorzitter van het parlement is een Koerd. Nee, problemen hebben we alleen met de PKK, dat is een terreurorganisatie."

Helemaal alleen in de Turkse avondzon

En de toeristenindustrie heeft problemen met veel Europese regeringen. Die hebben hun burgers wel niet ontraden naar Turkije te reizen, maar ze wel aan het denken gezet door ze te manen goed op hun tellen te passen. "Misschien hebben ze gelijk", denkt Aydin. "Misschien is het hun plicht. Maar in feite zijn hun woorden incorrect. De toestand in Turkije is volkomen onder controle - terwijl in Londen elke dag bommen ontploffen." "Als er anarchie en terreur zouden heersen, zou je er goed aandoen om niet te komen. Maar je kan hier overal veilig lopen, dag en nacht."

Dat is zeker waar, ook al omdat obers van de talloze terrassen van Alanya van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat op straat staan om de toeristen die er nog zijn naar hun etablissement te trekken. Die terrassen zijn overwegend leeg: niemand zit op de zilveren stoelen van Londen Undergrond New York, en evenmin op die van Taxim ernaast. Hasan Özkan (koosnaam Amigo) van Plaj (strand) bar-restaurant Cemali onthaalt deze week elke avond vijf Hollandse pubers op gratis appelthee er zijn toch geen klanten en zij zorgen tenminste voor wat gezelschap. Hij gebruikt hen ook om de grote openluchttent aan het strand, die honderden bezoekers aankan, een enigszins bewoonde indruk te geven. Özkan wijst ook de PKK als grote schuldige aan, en dat doet iedere Turk die naar de huidige rampspoed wordt gevraagd. En altijd maken ze zorgvuldig onderscheid met de "gewone Koerd", die er natuurlijk niks aan kan doen. Maar de jonge Koerdische handelaar in nep-merkkleding - in Alanya ligt elk bij de West-Europese jeugd geliefd merk in overvloed en voor geen geld te koop - is het daar woedend mee oneens. Zenuwachtig om zich heen kijkend laat hij zijn identiteitsbewijs met de Turkse vlag zien. "Waarom mag ik geen Koerd zijn?", sist hij. Als een man even bij zijn handel blijft staan, grijpt hij gauw in zijn handelswaar. Volgens hem blijven de toeristen helemaal niet weg uit angst voor de PKK, maar omdat ze Turkije willen dwingen de Koerdische minderheid te erkennen. "Dit jaar zijn er nog 20.000 buitenlanders, maar volgend jaar 200 en daarna nog twee", zegt hij. In tweestrijd - want zou dat niet prachtig zijn? Maar het zou hem ook zijn hele inkomen kosten. "De PKK heeft geen macht meer", zegt Cem Sarihan van het kleine twee-sterrenhotel Carpe Diem. "Dat probleem is op weg naar het eind." Maar Sarihan ziet meer problemen dan alleen het Koerdische. De macht van de reisorganisaties bij voorbeeld, die de hotels het vel over de neus halen onder verwijzing naar het terrorisme. Sarihan, die alleen nog zaken doet met mensen die hij kent en vertrouwt, krijgt 15 gulden per gast per dag, logies- ontbijt, maar een vijf-sterrenhotel verderop nog maar 8 gulden, half pension. De toerist krijgt de korting niet doorberekend. En dan zijn er de reisorganisaties die de hotels niet betalen, failliet gaan en onder andere naam opnieuw beginnen.

Maar ook onze eigen hebzucht vermoordt het toerisme, zegt hij. Er zijn veel te veel hotels gebouwd, iedereen zag zich op die manier slapend rijk worden. Alle sinaasappelboomgaarden zijn gerooid en vervangen door hotelcomplexen - dus er is ook geen alternatief voor de toeristenindustrie meer. Sarihan prijst zich gelukkig omdat hij tussen zijn hotel en het strand een begraafplaatsje heeft: daar kan in elk geval niets meer verrijzen. Maar naast Carpe Diem is wel een nieuw hotel in aanbouw, en als je door Alanya rijdt zie je talrijke hotels in de steigers staan, dromend van toekomstige horden toeristen.

Tegen half zes 's avonds hebben ook de paar toeristen die strand 8 vandaag hebben bevolkt, bijna allemaal weer hun hotel opgezocht. De badmeesters hebben de matrasjes opgeruimd. Met behulp van een touw hebben ze de enkele gebruikte stoelen precies in de rij teruggezet. De ene achtergebleven badgast tuurt uit over de zee. Heerlijk, heerlijk, helemaal alleen in de avondzon.

( a d v e r t e n t i e s )

Domicilie,
voor wie zich vestigt
in het buitenland.