U kijkt naar de website van NRC Handelsblad gedurende de periode 1995-2001. Bezoek ook de de huidige site.
   B U I T E N L A N D
Pensioendesk - Doe de Pensioencheck
NIEUWS  | TEGENSPRAAK  | SUPPLEMENT  | AGENDA  | ARCHIEF  | ADVERTENTIES  | SERVICE 


  NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S c h a k e l s


Oorlog in Kosovo dreigt Duitse Groenen te splijten


'Niet bombarderen', roepen de pacifisten bij de Duitse Groenen, die dreigen te bezwijken onder ruzie over de NAVO-acties.

Door onze correspondent MICHÈLE DE WAARD

BERLIJN, 27 APRIL. Zodra het buiten begint te bliksemen, barst ook binnen bij de Groenen het onweer los. Na een urenlange discussie over de oorlog om Kosovo lopen de emoties in de overvolle zaal hoog op. ,,Oorlogshitser, oorlogshitser'', roept een man met stekelig haar en een spijkerhemd naar de groene parlementariër achter de tafel. Geëmotioneerd heft hij beide armen omhoog: ,,Waarom stoppen jullie niet met de luchtaanvallen?'' Uit een andere hoek wordt geroepen: ,,Niet bombarderen, niet bombarderen.'' Een struise vrouw in rood-witte bloes (,,Ik ben politicologe en een Russisch emigrantenkind'') struikelt van drift over haar eigen woorden. ,,Wie had ooit kunnen denken dat de Groenen het land in een oorlog zouden storten! We moeten uit de NAVO. Onmiddellijk.'' En tegen een jongen in de zaal, die eerder had gepleit voor de 'Totale Krieg aan de fascisten in Belgrado', sneert ze: ,,Jou hoef ik ook niet te vragen wat je vader in '42 deed.''

Even is het oorlog in zaal 1138 van het stadhuis in West-Berlijn waar de Groenen uit de betere wijken Wilmersdorf en Charlottenburg over de NAVO- luchtaanvallen in Joegoslavië debatteren. Helmut Lippelt, Bondsdaglid voor de Groenen in Bonn en woordvoerder voor de buitenlandse politiek, krijgt de wind van voren. Aarzelend geeft hij tegengas.

,,München, 1938. De appeasement-politiek van vooral Engeland en Frankrijk tegenover Hitler had ook geen enkel effect'', probeert Lippelt. Maar aan het eind van de avond is de kakofonie zo groot, dat de voorzitster van de lokale Groenen-afdeling haastig de bijeenkomst beëindigt. Op de gang veegt 'het Russische emigrantenkind' opgewonden haar tranen weg. ,,Mensenrechten verdedig je toch niet met bommen.'' Ze begrijpt haar landgenoten niet meer.

,,Dit was nog een goede bijeenkomst'', zegt Helmut Lippelt (67) na afloop in een gesprek. ,,Er was zelfs een bezoeker die lid van onze partij wilde worden. In Nedersaksen is de situatie momenteel veel, veel moeilijker. Deze oorlog verscheurt de partij. Pacifisten weten zich geen raad.'' Volgens Lippelt is het risico ,,levensgroot'' dat de Groene Partij op het bijzondere partijcongres van 13 mei over de oorlog om Kosovo uiteenvalt. Lippelt reist nu stad en land af om de twijfelaars over te halen de NAVO-koers van hun eigen minister Joschka Fischer (Buitenlandse Zaken) en de rood-groene regering te steunen.

'Fischer-factor niet negeren'

De vrees dat de partij door de oorlog kan splijten groeit met de dag. Er zijn al meer dan 250 Groenen uit de partij gestapt, er worden verbitterde discussies gevoerd en zelfs het aftreden van Fischer (Kriegstreiber) is al geëist. Vorige week waarschuwde de minister zelf voor een breuk in de coalitie als de Groenen op het congres de NAVO-acties afwijzen.

Volgens het Amerikaanse blad Newsweek mag de rood-groene regering zich dan hebben veranderd van 'een stelletje stuntelende amateurs in een groep vastbesloten haviken', in de alliantie werpen bondskanselier Gerhard Schröder en Fischer zich op als duiven om hun coalitie te redden. Terwijl vooral de Britten de situatie in Kosovo rijp achten voor het inzetten van grondtroepen, ijveren Fischer en Schröder koortsachtig voor een politieke oplossing. Fischers vredesplan, het inzetten van de Duits-Russische vriendschap, een conferentie over een Marshall-plan voor de Balkan. Alle kaarten worden op diplomatie gezet, grondtroepen zijn 'niet aan de orde'.

Maar Lippelt, een pacifist van het eerste uur en nu een 'Realo' (realist) in de fractie, weet beter. Net als de 'krijgsraad' van Schröder, Fischer en Scharping (Defensie). De democratie in Duitsland is gekomen ,,met hulp van Amerikaanse tanks''. Dat hield Lippelt ook de Groenen voor in het stadhuis van Wilmersdorf. De grote vraag is wat er gebeurt als de regering voor het partijcongres een besluit moet nemen over grondtroepen, waarvoor toestemming van de Bondsdag nodig is.

,,U heeft gemerkt dat ik weigerde me vast te leggen'', zegt Lippelt. ,,Praat je over grondtroepen, dan moet je discussiëren over het doel waarvoor ze worden ingezet. Als het gaat om een beschermingszone in Kosovo, zodat de vluchtelingen naar hun land kunnen terugkeren, verwacht ik dat de Bondsdag niet meer zo eensgezind in haar afwijzing zal zijn.''

Toch kan in het parlement een onoverzichtelijke situatie ontstaan. ,,De CDU kan ons links inhalen.'' Tijdens het CDU-congres in Erfurt wezen voorzitter Wolfgang Schuble en vice-voorzitter Volker Rühe dezer dagen het inzetten van vechtende grondtroepen resoluut van de hand. Loyaliteit aan de NAVO betekent niet dat Duitsland zich 'slaafs' hoeft op te stellen. Uitspraken die de sceptici bij de Groenen uit het hart gegrepen zijn.

,,Als de Groenen op 13 mei de bewegingsvrijheid van de regering beperken, wordt het gevaarlijk'', meent Lippelt. Een verschuiving van de machtsverhoudingen bij de Groenen kan ertoe leiden dat de coalitie snel haar meerderheid verliest aangezien ze met slechts 11 stemmen extra regeert. Volgens Lippelt staat het politieke overleven van Fischer niet op het spel. ,, Fischer zal nooit onder druk van de partij uit deze regering stappen. Hij wordt met de buitenlandse politiek van Duitsland geïdentificeerd. Zijn invloed op de huidige politiek is ten minste zo groot als die van Schröder.'' Als de partij uiteenvalt ontstaat een andere situatie. Lippelt: ,,Als Jürgen Trittin, minister van Milieu, op het partijcongres lucht krijgt van een anti-Joschkastemming, zal hij de verleiding niet weerstaan zichzelf op te werpen als hun leider. Dan valt de partij uit elkaar en is het denkbaar dat Fischer overstapt naar de SPD.''

De Groenen zouden wel gek zijn om het zover te laten komen, meent Lippelt. Uit het laatste opinie-onderzoek van het instituut Wahlen blijkt, dat Fischer even populair is geworden als Schröder. ,,Joschka ondervindt grote erkenning bij de publieke opinie. Het komt de Groenen duur te staan als zij de Fischer-factor negeren''.

NRC Webpagina's
27 APRIL 1999



( a d v e r t e n t i e s )
Is innovatie noodzakelijk - Syntens
Nieuws Tribune, nu 15 gulden

Domicilie Cover

Domicilie,
voor wie zich vestigt
in het buitenland.

    Bovenkant pagina

NRC Webpagina's © NRC HANDELSBLAD (web@nrc.nl)