NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Een man heeft de politieke feestvreugde van het enquêterapport gisteren wat bedorven. Het was zo'n wetenschapper met een brilletje, mager, dik katoenen zwart sporthemd onder een wat grijzig colbertjasje en hij vertoonde de tekenen van de vermoeidheid van zijn gelijk.

De man, C. IJzermans, was coördinator van het Bijlmeronderzoek voor het AMC-ziekenhuis en hij glimlachte geduldig als hij voor de zoveelste keer moest uitleggen dat een medisch onderzoek naar de Bijlmerpatiënten eerder slecht dan goed was. Vriendelijke lastigheid. Hij deed me denken aan de technicus Gaalman van El Al toen die zei: ,,Die kist had niet de lucht in moeten gaan''. Dokter Oudkerk van de enquêtecommissie denkt dat zijn medische collega's alle onrust van de bewoners in de Bijlmer kunnen bezweren door hen nog eens binnenstebuiten te keren. Maar IJzermans verwacht dat de medici het alleen maar erger zullen maken. Voor de zieken wordt al gezorgd. ,,We hebben die auto-immuun-aandoeningen gevonden omdat ze al onder behandeling waren'' , zei hij gisteren in de grote Bijlmeruitzending op Nederland 3.

Hij vond het geruststellend dat het enquêterapport geen stofje had gevonden waar ,,grote groepen mensen ziek van worden. Als je nou die geruststelling enerzijds doet en anderzijds zegt: laten we iedereen onderzoeken want ze hebben erom gevraagd, dan werkt die geruststelling niet meer''.

Van de 100 onderzochte mensen hebben er altijd vijf een afwijking, maar die zijn niet ziek. Na een onderzoek krijgen ze de tegenstrijdige diagnose dat ze iets ernstigs hebben dat niet ernstig is. We zullen dus nog veel zien van de Bijlmer tot het als verhaal gaat vervelen. Kwalen zullen worden gevonden zonder aantoonbaar verband met de ramp. Dan volgen nieuwe teleurstellingen, nieuwe aanklachten, nieuwe miskende patiëntengroepen. Ik zou niet graag in de witte jassen van die dokters willen staan. Alleen al daarom is het verstandig van de minister van Volksgezondheid, mevrouw Borst, om niet meteen op te stappen maar haar beleid voor de Tweede Kamer te verdedigen. Kunnen dokters de gevolgen van ambtelijke fouten genezen? Het zal wel een medisch debat worden.

In al die uitzendingen, het nieuws, de actualiteitenrubrieken, Den Haag Vandaag, de speciale Bijlmeruitzending onder leiding van Rob Trip, Barend en Van Dorp, ontstond een redelijk compleet beeld. Wat ik alleen miste, was de rol van El Al en Israel. De Israelische functionarissen ontsnapten aan de soms harde ondervragingen. Glimlachend vertelden ze over openheid. Dat getuigt toch van een groot vermogen tot ironie.

Op het Journaal bekende directeur Feldschuh van El Al dat hij niet een ,,erg open profile'' had betracht. Dat was een fout, vond hij maar hij had niets te verbergen. ,,Ik geloof zelf dat je alles heel open moet houden. Dan blijkt dat alles heel duidelijk is in onze moderne wereld'', zei hij glimlachend. Een andere vertegenwoordiger van El Al zei dat hij pas anderhalf jaar geleden van het parlement een verzoek had gekregen over de lading. Hoe zat het dan met al die ministers die er veel eerder tevergeefs om hadden gevraagd? T. Meijer van de enquêtecommissie sprak gisteren van ,,keihard onderhandelen'' om alle ladingpapieren te krijgen. Dat maakte de uitspraak van de Israelische ambassadeur Y. Gal dat zijn hart uitging naar ,,de mensen in de Bijlmer'' schijnheilig. Uit alles bleek dat het El Al en Israel niets interesseerde. El Al had zelfs met een schadeclaim gedreigd tegen Commissievoorzitter Meijer wegens uitspraken die hij in een persconferentie had gedaan. Was die intimidatie voldoende om de rapporteurs milder te stemmen? Hoe zit het met de schadeclaims tegen El Al? Zij zijn volgens het luchtrecht aansprakelijk voor alle gevolgen, want hun vliegtuig stortte neer. Hun ladingpapieren deugden niet. Ik vond dat El Al er gisteren bij al het gepuzzel over verantwoordelijke bewindslieden veel te gemakkelijk van af kwam.