Bioscoopagenda Nederland
www.bios.nl

In: 10 theaters

Ontdekkingsreis naar de jaren '50

Door HANS BEEREKAMP
Een ontdekkingsreis vormt de belangrijkste metafoor in Missing Link, een Nederlands-Belgisch-Duitse coproductie naar een origineel scenario van de debuterende Timo Veltkamp, die met enige aarzeling als kinderfilm wordt gepresenteerd. De tweede lange speelfilm van regisseur Ger Poppelaars is minder chaotisch en fragmentarisch dan zijn eersteling De drie beste dingen in het leven (1992), maar de adjectieven sympathiek, charmant en onbeholpen lijken er onverminderd op van toepassing.

Het scenario maakt nog de meest doortimmerde indruk, met als resultaat een zekere voorspelbaarheid, ondanks de zorgvuldige zwaluwstaartconstructie. Zo keert het thema van de ontdekkingsreis terug op meerdere niveaus: een expeditie naar de binnenlanden van Afrika op zoek naar de ontbrekende schakel in de evolutietheorie; een reis van een 11-jarig weglopertje (Nick van Buiten) van Terschelling naar Brussel, op zoek naar de expeditieleider (Johan Leysen) met wie hij veel gemeen blijkt te hebben; en de ontdekking van de waarheid over zijn eigen herkomst en het verleden van zijn moeder (Tamar van den Dop), onthuld in verfilmde dagboekfragmenten. De aardigste van al deze ontdekkingsreizen is nog wel die naar de verre planeet van de jaren vijftig, waarin zich het grootste deel van de film afspeelt. Voor kinderen van nu valt er veel op te steken, ook door de gedetailleerde reconstructie in art direction (Harry Ammerlaan) en kostuums (Anne Verhoeven), over een wereld, waarin je moest telefoneren bij de sigarenboer en je zonder paspoort niet naar België kon.

Ook voert Missing Link ons terug naar de oertijd van de Nederlandse speelfilm, toen het een helse opgave bleek het geluid goed verstaanbaar te maken. Ook al heten geluidstechnici nu 'sound designers', de voice-over van de jonge hoofdrolspeler laat veel te raden over, ook door de opdringerige positionering van de gezwollen muziek van Alain van Zeveren.

Onhandig is ook de manier waarop soms visueel informatie verstrekt wordt; de flashback naar de verwekking van de hoofdpersoon moet een bruggetje slaan naar de atlas die de jongen van zijn vader geërfd heeft. Dus ligt die om overigens onnaspeurbare redenen in bed bij het liefdespaar. Nu legt Poppelaars ook op andere momenten een voorkeur aan de dag voor karikaturale beelden: een kannibalenkookpot, een pratend skelet, een grensoverschrijding met botersmokkelaars en het eerste beeld van België bestaat uit een wielerkoers op de kasseien. Met die bewuste stilering heb ik minder moeite dan met de sjablonen in bij voorbeeld het spel van sommige bijrolacteurs.

Er valt veel aan te merken op Missing Link, een film met beperkte ambities, die het nodige ontleent aan standaardelementen uit eerdere kinderfilms (Mijn vader woont in Rio, Lang leve de koningin!). En toch verschaft Poppelaars ook veel plezier en zinvolle herkenning: wie de jaren vijftig heeft meegemaakt, kan nog blozend gnuiven over de onderwijzer die de projector uitzet na ongepaste reacties op een schoolfilm over de blote borsten van een natuurvolk. Nick van Buiten en sigarenboer Thomas Acda in Missing Link.