NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

WAAROM ZIJN DE bananen krom? Omdat de Europese Unie (EU) een onverdedigbaar, onbegrijpelijk krom beschermingsbeleid voor bananen heeft ontworpen. Dit beleid, opgezet om de ex-koloniën van de EU tegen internationale concurrentie af te schermen, is uitgelopen op een tragisch politiek en economisch fiasco.

Na zes jaar van aanvankelijk hilarische maar allengs steeds grimmigere ruzies tussen de EU en de Verenigde Staten heeft de Wereldhandelsorganisatie (WTO) vorige week weer een uitspraak gedaan over het Europese bananenregime. Voor de derde keer is de EU veroordeeld en zijn de VS in het gelijk gesteld. En al wonnen de VS niet volledig - de WTO oordeelde dat de Amerikanen niet voor 520 miljoen maar voor 191 miljoen dollar aan schade mogen verhalen in de vorm van strafheffingen op Europese producten - dat was pijnlijk genoeg. Nog pijnlijker is dat de EU overweegt in beroep te gaan tegen de uitspraak en dat Frankrijk heeft laten weten zich niets van de WTO te willen aantrekken.

Iedereen weet wat een banaan is, maar het Europese bananenregime is zo ingewikkeld dat het vrijwel niet valt uit te leggen. Het kwam tot stand in 1993 in het kader van de voltooiing van de interne markt. Het doel was om de arme, kleine boeren die een paar bananenbomen op hun erf hebben staan in de ex-koloniën en overzeese gebieden van Frankrijk en Groot-Brittannië plus op wat Spaanse en Portugese eilanden te beschermen. Daarom werd een onderscheid gemaakt tussen 'Eurobananen' (afkomstig uit het Caraïbische gebied, van eilanden in de Atlantische en Grote Oceaan en uit Afrikaanse landen) en 'dollarbananen' (afkomstig van plantages in Midden- en Zuid-Amerika). Het systeem, met een labyrint aan quota en heffingen, was opgezet om te discrimineren tegen de goedkopere 'dollarbananen'. Vooral de Ierse fruit- en groentemultinational Fyffes profiteerde van het nieuwe bananenregime. Toen de grote Amerikaanse fruitmultinationals (Dole, Chiquita) hun marktaandeel in Europa verloren, eisten ze dat de Amerikaanse regering de kwestie bij de WTO aanhangig maakte.

NIET ALLEEN was het een bewijs van bizarre kortzichtigheid om een transatlantische handelsruzie te riskeren over bananen, de EU bleef opeenvolgende WTO-veroordelingen negeren. Economisch gezien deugde het Eurobananenregime evenmin. Zoals ieder quotasysteem nodigt het uit tot fraude. Verder discrimineert het tegen straatarme landen, zoals Honduras dat vorig jaar door de orkaan Mitch werd getroffen. Maar het belangrijkste is dat het beoogde doel - hulp aan kleine bananenboeren - ondanks de extreem hoge kosten voor de consumenten niet wordt bereikt. De helft van de prijsopslag die de Europese consumenten voor hun bananen betalen, gaat naar een handvol internationale handelshuizen, terwijl minder dan tien procent terechtkomt bij de bananenproducenten. Er is uitgerekend dat het de Europese consumenten 13,25 dollar kost om de arme bananenboeren in de Franse en Britse ex-koloniën één dollar te geven. Er zijn betere, goedkopere en directere vormen van ontwikkelingshulp denkbaar.

DE EU heeft geprobeerd haar morele gelijk in het bananendispuut te halen door beschuldigend te wijzen naar de lobby van Chiquita in Washington en naar de erbarmelijke arbeidsomstandigheden op de bananenplantages. Dat is geen rechtvaardiging voor een absurd beschermingssysteem waarbij de kosten voor de consumenten ruim dertien keer zo groot zijn als het voordeel voor de producenten. Nu de WTO haar definitieve oordeel heeft uitgesproken, moeten de EU en de VS zo snel mogelijk deze bananenschil in hun handelsbetrekkingen verwijderen.

( a d v e r t e n t i e s )

Domicilie,
voor wie zich vestigt
in het buitenland.