Bioscoopagenda Nederland
www.bios.nl

In: Rialto, Amsterdam; Filmhuis, Arnhem; Haags Filmhuis

Fantasie als redmiddel

Door DANA LINSSEN
'Niet voor volwassenen', is de oorspronkelijke titel van de twee korte Deense kinderfilms die hier als Twee keer Ida worden uitgebracht.

Samen vormen ze een onbedoeld tweeluik over de zevenjarige Ida, een meisje met een donkere en een dolzinnige kant, een meisje dat kan fronsen als de nacht en schateren als een zomerdag. Haar belevenissen zijn niet voor volwassenen, vindt regisseur Jesper Nielsen, omdat volwassenen veel te veel meningen hebben over wat goed en slecht is voor kinderen. Daarom liet hij Ida waar het verhaal dat vereiste gewoon een zelfmoordpoging doen (erg ongewoon in een kinderfilm) en allerlei verwarrende seksuele gevoelens hebben (veel te vroeg voor een meisje met nauwelijks borsten) en werd dat allemaal perfect begrepen door haar leeftijdsgenootjes, getuige de enthousiaste ontvangst die de film vorig jaar tijdens het Cinekid filmfestival kreeg.

Jesper Nielsen lijkt goed ingeschat te hebben dat kinderen allerlei 'volwassen' emoties kunnen hebben, die door hun opvoeders meestal als 'niet voor kinderen' worden bestempeld. Maar, en dat is belangrijker, hij weet ook dat een kinderperspectief die emoties op een onvoorspelbare manier kan uitvergroten en verkleinen. Daarom laat hij Ida een einde aan haar leven maken als zij het getob over haar zwaar alcoholistische moeder niet meer aankan en laat hij - in het tweede deel - een dertien- in-een-dozijn tropische vakantie op Thailand eruit zien als een enkele reis naar een Bounty-paradijs. Omdat het zo voelt voor kinderen.

De zwaarmoedige openingsfilm Verre vlucht en het veel lichtvoetiger slotdeel Ida's dans zijn als twee willekeurige hoofdstukken uit een boek dat je niet helemaal hoeft te lezen om toch een indruk te krijgen van de problematische, maar liefdevolle wereld waarin Ida opgroeit. Een wereld waarin haar sprookjeshuis eruit gaat zien als een spookhuis als zij het even niet meer ziet zitten en waarin zij de suikerzoete hoofdrolspeelster wordt in de meest romantische film aller tijden als de leukste jongen van de klas ook 'op haar' blijkt te zijn.

Kinderen hebben in eerste en laatste instantie de fantasie (en daar behoren niet alleen hun dagdromen, maar ook hun nachtmerries toe) als redmiddel uit een soms betoverende, soms angstaanjagende wereld. Omdat Jesper Nielsen dat in een onconventionele film in woord en beeld duidelijk heeft kunnen maken, is Twee keer Ida bij uitstek geschikt voor kinderen én hun volwassen opvoeders, die dat anders licht over het hoofd zouden zien.