NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Wat doet een organisatie die het niet meer weet? Imago-bureau inhuren en logootje ontwerpen. Zo deden ook de omroepen. Jaren nadat ze als levensbeschouwelijke verenigingen hebben afgedaan, storen ze hun eigen uitzendingen met lettervignetten.

Voor de lezer beneden de veertig: deze hiëroglyfen stammen uit de tijd dat de bisschop, de dominee en de vakbondsleider hun volk met de omroepmegafoon wisten te bedwingen. Ze staan voor vergeten radiohoogtepunten als De bonte dinsdagavondtrein en Negen heit de klok. Nu zijn die logo's niet meer voor ons bestemd, maar voor slechts 151 kijkers: de leden van de Tweede Kamer en staatssecretaris Van der Ploeg. Die moeten elke avond kunnen zien hoe fantastisch de verenigingen het nog doen. Dan laten ze misschien alles bij het oude. Punt één van elk omroepplan moet dus zijn: verbied die sluikreclame. Gooi die lelijke logo's eruit. Neem een voorbeeld aan de VPRO die zonder kan. Die organisatie heeft leden die geen omroepgids willen hebben maar de mooie uitzendingen steunen. De logo's zijn verwarrend voor de kijker die op Nederland 1, 2 of 3 afstemt, niet op de KRO of de NCRV. Het is alsof u elke dag twee kranten in de bus zou krijgen, de NRC en het Handelsblad. Bij elk artikel zou in een streamer staan welke redactie het had geredigeerd, die van NRC of die van het Handelsblad.

Het nieuwste hervormingsplan voor de omroep wil meer duidelijkheid brengen in het logokermis net als bij de radio. Gisteren protesteerden programmamakers in De Plantage tegen deze voornemens. De tv- netten moeten worden geherprofileerd in Het Net voor populair vermaak, Ons Net voor alle leeftijden en Mijn Net voor het hoogopgeleide werk en satire. Het Net zal Tros en de Nos herbergen, Ons Net NCRV, KRO en Avro en Mijn Net de VPRO en de NPS. De Vara en de EO zwerven dan over verschillende netten. Voor de Vara is dat onverdiend omdat deze de afgelopen paar jaar is omgevormd tot een model publieke omroep, breed en toch smaakvol. De Vara mist het opportunisme van de andere voormalige zuilen.

Dapper had Tweede Kamerlid Marjet van Zuijlen zich in het hol van de leeuw gewaagd. Tegenover haar zat een verontwaardigde Paul Witteman die voor de gelegenheid zijn stropdas had af gedaan. Hij zat niet als arbiter maar als boze deelnemer. Toen NOS-verslaggever Kees Boonman Van Zuylen bijviel, beet Witteman hem toe dat hij klonk als ,,een NOS-bestuurder''.

Witteman was bang dat het derde net een soort Hilversum 5 zou worden, een restnet voor discussie waar bijna niemand meer op af stemt. Hij bepleit de ,,sandwichformule''. Eerst lok je de kijkers met een spelletje Lingo en dan blijven ze hangen voor de discussie in Barend & Witteman. Presentator Victor Deconinck bracht daar terecht tegen in dat we later op internet ons eigen pakket kunnen samen stellen ,,op de tijd dat we het leuk vinden''. En hoe kun je een stelsel handhaven waarin de EO zo dominant is? ,,Het lijkt wel of we door de SGP worden geregeerd'', zei Boonman.

Een argument tegen het wegsmelten van de omroepen is het onzichtbaar worden van de politieke macht. Nu is die invloed keurig verdeeld over de verschillende zuilresten. Dat garandeert diversiteit. Maar zodra alles fuseert, weet niemand meer waar de politieke macht blijft. Alle publieke omroepen in Europa kampen met politieke inmenging. Als Frankrijk van regering wisselt, gaan omroepjournalisten van de oude politieke kleur in ballingschap als correspondent. De Belgische publieke omroep probeert zich te ontworstelen aan een spagaat tussen de partijen. In ons land heeft het niet aan een zuil gebonden NOS-journaal al een lang lopende personeelsuitwisseling met de Rijksvoorlichtingsdienst en met voorlichtingsdiensten van partijen en ministeries. De nieuwe netten mogen geen Kafkaëske labyrinten worden. Maar logo's verhelderen niets.