NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Microsoft begon vorige week met zijn verdediging in het proces waarin de Amerikaanse justitie de softwaregigant beschuldigt van monopoliepraktijken. Topman Bill Gates is zo bezorgd dat hij zelfs opiniepeilingen manipuleert.

Door onze correspondent LUCAS LIGTENBERG

NEW YORK, 19 JAN. Vorig jaar februari stuurde Bill Gates een e-mail naar werknemers van Microsoft die bezig waren een opiniepeiling op te zetten. ,,Het zou MIJ ENORM HELPEN als we een onderzoek hadden waarin 90 procent van de schrijvers van toepassingsprogramma's zegt dat het opnemen van de browser in het besturingssysteem zin heeft.'' De werknemers gingen hard aan de slag en wisten een zodanige enquête te formuleren dat 80 procent van de ondervraagden voor opname van de browser was.

De e-mails kwamen vorige week aan de orde tijdens het proces van de Amerikaanse overheid tegen de softwaregigant. Met de scherpzinnige ondervraging gaf David Boies, die voor de overheid optreedt, zijn visitekaartje af, want nu staat hij voor het eerst sinds het proces begon volop in de schijnwerpers.

Het antimededingingsproces is een nieuwe fase ingegaan. De Amerikaanse overheid (de klagende partij) rust na drie maanden en nu kan Microsoft zijn twaalf getuigen laten horen. Die krijgen een pittige kruisondervraging te verduren. Daarna mogen beide partijen nog enkele getuige-deskundigen oproepen. Vervolgens doet de federale rechter Thomas Penfield Jackson uitspraak.

Microsofts eerste getuige, Richard Schmalansee, een econoom verbonden aan het Massachusetts Institute of Technology (MIT), lag meteen zwaar onder vuur. Hij kende de resultaten van de opiniepeiling, maar wist niets over de achtergrond ervan toen Boies hem ermee confronteerde. Schmalansee was opgeroepen om te verklaren dat Microsoft geen monopolist is en wel degelijk concurrentie heeft.

Schmalansee toonde in de rechtszaal een schema waaruit moest blijken dat Microsoft concurrentie had van bedrijven als Apple Computer, Sun Microsystems, Netscape, America Online (AOL) en Oracle. Boies ging het rijtje af en vroeg Schmalansee of hun producten concurreerden met een product van Microsoft. Schmalansee moest erkennen dat dat niet het geval was.

Een van de ruimtes in het schema had een vraagteken en dat stond voor toekomstige, nog onbekende concurrenten. Schmalansee: ,,De ernstigste bedreiging is die we nog niet kennen. Een serieus risico is de slimme student die een geweldig idee heeft en daarmee over zes maanden naar voren treedt.''

Boies stelde vast dat Schmalansee in het verleden als consultant voor Microsoft heeft gewerkt en betitelde hem als een 'huiseconoom'. Schmalansee zal ook deze week nog in de getuigenbank zitten als het proces vandaag wordt hervat.

Boies ondervroeg hem vorige week over de belangrijkste elementen die deel uitmaken van de beschuldigingen tegen Microsoft, namelijk dat het bedrijf zijn dominantie op het gebied van besturingssystemen (Windows) probeert uit te breiden naar dominantie op het Internet. Belangrijk daarbij was de uitschakeling van concurrent Netscape door de browser Internet Explorer gratis te leveren en vervolgens te integreren in Windows. Justitie wil aantonen dat Microsoft een monopolie heeft en om die reden gebonden is aan iets andere regels dan niet-monopolisten. Zij moet bovendien aantonen dat de consument schade ondervindt van dat monopolie.

Justitie heeft daarom sinds het begin van het proces getuigen laten optreden die afkomstig zijn van bedrijven als AOL, Netscape, Intel, Apple, IBM en andere. Zij vertelden over de manieren waarop Microsoft hen onder druk zette en probeerde te dwingen ofwel Microsoftproducten te nemen (AOL, Apple), af te zien van de ontwikkeling van bepaalde producten (Intel), ofwel dreigde hen dood te drukken als niet werd meegewerkt (Netscape).

Microsoft heeft de beschuldigingen van de hand gewezen en zegt dat het keihard zaken doet, zoals de software-industrie dat gewend is. Ook zegt het dat het voortdurend in gesprek is met allerlei concurrenten, zoals ook gebruikelijk is in de industrie. Over de genoemde bedrijven zegt Microsoft dat het concurrenten zijn die proberen de overheid voor hun karretje te spannen, omdat ze in hun eentje niet opgewassen tegen concurrentie op de vrije markt.

Microsoft heeft niet alleen in Washington met klagers en rechters te maken. In San José dient een hoger beroep in de zaak die Sun Microsystems heeft aangespannen. Sun heeft Microsoft het product Java in licentie gegeven, maar Microsoft heeft daar een eigen versie van verspreid. De rechter heeft in die zaak Microsoft een verbod op verdere verspreiding van Java opgelegd, tenzij het de veranderingen ongedaan maakt.

En in Seattle voelde de rechter zich beledigd in een door tijdelijke werknemers aangespannen zaak. Terwijl de zaak over bonussen en optieregelingen nog liep, veranderde Microsoft het contract op dit punt ten nadele nadele van de tijdelijke werkers. De rechter wil herziening van het contract.