NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Sinds gisteren heeft Netwerk een commentator minder, voormalig Navo-topman Willy Claes. Het Belgische Hof van Cassatie heeft deze socialist veroordeeld wegens corruptie. Ondersteund door een begeleider liep hij geslagen weg van het gerechtsgebouw. Geen commentaar. Bij zijn donkere brilmontuur denk ik altijd aan een archieffoto uit de jaren vijftig. Een week geleden zag ik hem nog op televisie uitleg geven over de bombardementen op Irak. Veel bijzonders zei hij nooit bij dat soort gelegenheden, tenminste niet meer dan een Netwerk-journalist zelf had kunnen bedenken. Enfin, gisteren hebben ze daar ook over België wat bijgeleerd.

Claes is geen man van saillante uitspraken of kijkjes in de keuken. Als politicus van de oude stempel hoefde hij niet televisiegeniek te zijn. In het opgedeelde België telt kleinschalig handwerk, vooral in zijn machtsbasis Hasselt. En dan zijn er de Luxemburgse rekeningen. Het Hof van Cassatie heeft op harde wijze een einde gemaakt aan de macht van Claes. De oude partijen moeten nu haast maken met moderniseren zodat rechtse partijen als het Vlaams Blok niet met de stemmen gaat strijken. Voor de volgende campagne zou de Socialistische Partij bij de nieuwe bondskanselier Schröder in de leer kunnen gaan. Reporter bracht gisteravond de achtergronden van Schröders succesvolle campagne. Mannetjesmakers, reclamespecialisten, opiniepeilers en woordvoerders vergaderden en legden voor de camera uit hoe ze manipuleerden. De gemiddelde leeftijd van de campagnemensen was daar heel wat hoger dan bij Koks zegetocht.

Schröder als 'product', als 'winnaar' waar mensen op willen stemmen. Een SPD-official: ,,We leven in een mediademocratie of telecratie. Je moet bij alles het medium televisie in gedachte houden.'' En dat gebeurde. Interviews werden zorgvuldig geselecteerd. Verkiezingsbijeenkomsten hadden een perfecte regie, grote beeldschermen, muziek, optimisme. Schröder zei alsmaar hetzelfde over jongeren ,,die toegang moesten krijgen tot de arbeidsmarkt''. Over journalisten waren de campagnemensen cynisch. Die worden lastig als ze ,,hun laptop niet goed kunnen aansluiten of de wc niet kunnen vinden''. Dus al die meereizende verslaggevers en tv-technici moesten in de watten worden gelegd. Schokkend was de documentaire niet. De imago-brouwers hadden weinig te verbergen voor Reporter en lieten alles trots zien. Schröder heeft de kunst afgekeken van president Clinton, premier Blair en onze Kok. Die behaalden linkse overwinningen door vaag te blijven. Zeker in een groot land lopen hordes plaatjesmakers en inktkoelies achter zo'n kandidaat aan, en dan hoeft die alleen zo nu en dan een paar hongerige eenden te voeren. Het maakt zo'n campagne als verhaal oninteressant voor journalisten. Persbreidel is het beslist niet. Journalisten kunnen elders verhalen zoeken. Die zijn niet altijd even relevant. Daar kan Clinton over meepraten. Campagnes die nergens over gaan, monden dan uit in schandalen die nergens over gaan. De staf moet verleidelijke plaatjes van de kandidaat in de wereld brengen. Schröder speelt mee aan een soap, Kok wandelt met zijn vrouw langs het strand, Clinton praat met kinderen. Beelden die de televisie- of fotojournalistiek niet kan weerstaan. De kiezer moet er een prettig gevoel bij krijgen.

Ook gewoon nieuws wordt gedicteerd door de beschikbaarheid van plaatjes. Claus hielp het als stijf bekend staande Koningshuis door in het openbaar zijn stropdas af te gooien. Gisteren zag de hele wereld hoe gehelmde Zuid-Koreaanse agenten vier verdiepingen naar beneden vielen, telkens opnieuw, elke uitzending weer. Het blik agenten rolde de lopende band op en kieperde, eenmaal boven gekomen, om. Alle mannen vielen als poppetjes naar beneden, gehelmd hoofd eerst, sommigen bleven haken achter trappen en balkons. Je blijft kijken of ze na hun val nog leven en bewegen. Zonder deze beelden had de wereld er nooit van vernomen. Nu leven de agenten voort als videosnuff, als razendsnelle televisiemare, als onweerstaanbaar amusement.