NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze correspondent SALOMON BOUMAN
TEL AVIV, 15 DEC. De vredesmissie van president Clinton is vanmorgen vastgelopen op de weigering van de Israelische premier Netanyahu om vrijdag volgens afspraak verder troepen terug te trekken van de Westelijke Jordaanoever.

Tijdens een driehoekstop van Clinton, Netanyahu en de Palestijnse leider Arafat werd geen overeenstemming bereikt. Netanyahu boog niet voor Amerikaanse druk om de amendering van het Palestijnse Handvest, gisteren in Gaza, te beantwoorden met het op tijd terugtrekken van het Israelische leger uit een deel van de Westelijke Jordaanoever. Volgens het eerder in de Verenigde Staten gesloten akkoord van Wye Plantation zou dat vrijdag moeten gebeuren.

De ernst van de nieuwe crisis in het wankelende vredesproces bleek uit het achterwege blijven van een gezamenlijke persconferentie. Arafat verliet het gebouwtje bij de grenspost Erez, tussen Israel en Gaza, waar de top plaatshad, zonder een woord te zeggen. Clinton volgde twintig minuten later en stond Amerikaanse journalisten buiten te woord. ,,Ik heb hier bereikt waarvoor ik ben gekomen'', zei hij. Hij doelde op de amendering van het Palestijnse Handvest in Gaza, gisteren, en zei in dit verband: ,,Mijn boodschap is dat gisteren een beslissende dag voor beide (Israelische en Palestijnse) volken is geweest.'' Volgens de Amerikaanse president was de top van vanmorgen ,,een goede en openhartige ontmoeting geweest''. Besloten werd een commissie in het leven te roepen ter verdere uitvoering van het akkoord van Wye Plantation.

Nauwelijks een minuut nadat de CNN-beelden van Clinton van het televisiescherm waren verdwenen, merkte Netanyahu tijdens zijn persconferentie op dat ,,we meningsverschillen (met de Amerikanen) hebben''. Hij ontkende echter dat zich op de top ,,een botsing'' had voorgedaan.

Een Israelische journalist suggereerde dat Netanyahu aan zijn verkiezingscampagne was begonnen toen hij opnieuw de harde Israelische eisen voor de voortzetting van het vredesproces tegenover Clinton en Arafat had geëtaleerd. Netanyahu schreef de door hem gewaardeerde wijziging van het Palestijnse Handvest toe aan zijn politiek om Arafat op dit punt op de knieën te brengen. ,,Ze hebben het gedaan omdat we erop stonden'', zei hij. Van verdere Israelische terugtrekking van de Westelijke Jordaanoever kan volgens Netanyahu geen sprake zijn indien het Palestijnse Gezag van Arafat geen illegale wapens inneemt, geen einde maakt aan de ophitsing in de media tegen Israel en op zijn voor Israel onaanvaardbare eisen blijft staan betreffende vrijlating van Palestijnse gevangenen.

Ook moet Arafat zich verplichten na 4 mei 1999 geen onafhankelijke Palestijnse staat uit te roepen en moet hij ophouden Jeruzalem als de hoofdstad van de Palestijnse staat aan te wijzen. Over het Palestijnse recht een staat uit te roepen, liep de spanning tussen de Israeliërs en de Amerikanen de afgelopen dagen hoog op. De Amerikaanse onderhandelaar Dennis Ross zei tegen Netanyahu dat niet van Arafat kan worden verwacht dat hij zijn aspiraties van Palestijnse onafhankelijkheid opgeeft. In Gaza heeft Clinton zich gisteren uitgesproken voor Palestijnse vrijheid op Palestijnse bodem. Het bezoek van Clinton aan Israel en Gaza en, vandaag nog, aan Bethlehem in Palestijns gebied op de Westelijke Jordaanoever en aan Massada in Israel, heeft de politieke spanning in Israel sterk opgevoerd. Er bestaat een brede consensus dat Netanyahu zich tegenover Clinton en Arafat zo hard heeft opgesteld om aanstaande maandag een motie van wantrouwen in de Knesset te kunnen overleven. Zijn regering is in de gevarenzone gekomen doordat ultra-nationalistische parlementariërs binnen de regeringscoalitie Netanyahu over het akkoord van Wye Plantation ten val willen brengen. Met het vooruitzicht dat er in de Knesset kans is op een kleine rechts-linkse meerderheid voor een motie van wantrouwen heeft de Arbeidspartij besloten het door haar uitgezette ,,vangnet'' onder de regering-Netanyahu in te trekken. Netanyahu speculeert dat hij enkele van de twijfelaars in de Nationale Religieuze Partij met bevriezing van het vredesproces in de coalitieboot kan houden. Radio Israel meldde vanmorgen dat Netanyahu overweegt de eer aan zichzelf te houden en op betrekkelijk korte termijn vervroegde algemene verkiezingen uit te schrijven. Het bezoek van Clinton aan Israel en Gaza heeft volgens commentatoren en politici in Israel tot een nogal ernstige erosie in de Israelisch-Amerikaanse betrekkingen geleid. Ex-premier Peres argumenteerde gisteren dat Netanyahu blunderde toen hij besloot president Clinton een zeer actieve rol te laten spelen in het Israelisch-Palestijnse vredesproces. Volgens hem heeft Netanyahu de kwaliteit van de Israelisch-Amerikaanse betrekkingen op het spel gezet voor het bij elkaar houden van zijn regeringscoalitie. De volledige politieke winst van het schrappen van de anti-Israelische paragrafen in het Palestijnse handvest gisteren in Gaza gaat volgens Peres naar Arafat en de Palestijnse zaak.

( a d v e r t e n t i e s )

Domicilie,
voor wie zich vestigt in het buitenland.