NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

LIEVER GÉÉN WET dan een waaraan je je niet kunt houden.'' Dat is het motto waarvoor minister Korthals (Justitie) in het kabinet staat, zo verklaarde hij bij zijn aantreden. De bewindsman moet de afgelopen weken even niet hebben opgelet. Minister Netelenbos (Verkeer) sprak zich uit voor verlaging van het wettelijk toegestane alcoholpromillage in het verkeer van 0,5 naar 0,2. En nu stelt minister Borst (Volksgezondheid) een boete van maximaal tienduizend gulden in het vooruitzicht aan beheerders van openbare gebouwen waar het rookverbod onvoldoende wordt nageleefd.

Het streven achter beide voorstellen is zonder meer lofwaardig. De aanpak van alcoholongelukken in het verkeer verdient onverminderd prioriteit. Het beste is natuurlijk een promillage van nul achter het stuur, zoals minister Peper (Binnenlandse Zaken) dan ook als wettelijke norm heeft voorgesteld. Maar er zijn mensen die daar van nature al een beetje boven zitten en die dus bij controle ten onrechte zouden worden gestraft. Vandaar 0,2.

Toch heeft de verlaging van de wettelijke grens een moeilijkheid: zij leidt niet tot minder ongelukken, afgaande op Zweden waar zij al geldt. Er valt eerder een averechts effect te verwachten. De politie is meer tijd kwijt met de lichtere gevallen zodat de pakkans voor de zware drinkers afneemt. En juist die vormen het gevaar. Verlaging van het promillage is een veelzeggend signaal van normbevestiging, maar het staat wel haaks op de harde handhavingspraktijk.

ROOKVERBODEN ZIJN een onmisbaar element van het tabaksontmoedigingsbeleid, zoals het officieel heet. Een absoluut verbod is hier niet aan de orde, want tegenover het vrijwaringsrecht van de niet-roker staat het even fundamentele zelfbeschikkingsrecht van de roker - verslaafd of niet: tabak is in dit land geen verboden substantie. In Iran werd een paar jaar geleden een algemeen rookverbod onconstitutioneel verklaard. Afschaffing van het verbod van roken in het openbaar was in het revolutiejaar 1848 een van de weinige wapenfeiten in het koninkrijk Pruisen.

Tabaksontmoedigingsbeleid moet het hebben van een uitgekiende combinatie van verschillende modaliteiten, variërend van fiscale maatregelen tot reclamebeperkingen. Deze eis geldt ook voor het rookverbod zelf. Borst wil niet alleen de wettelijke boete verhogen maar ook het rookverbod uitbreiden tot treinen, postkantoren en bankfilialen. Bij dit laatste denkt zij overigens primair aan een convenant met de betrokken sectoren. Het ligt niet voor de hand dat het vooruitzicht van een forse boete de animo tot toetreden vergroot, al sluit strikt genomen het een het ander niet uit.

IN ELK GEVAL onderstreept de aangekondigde beleidsintensivering wel de vraag wat de beheerder kan doen aan hard core-rokers: de politie roepen? En komt deze dan? Zo zijn we ook hier weer terug bij de waarschuwing van Korthals. Zelf is hij ook niet volstrekt afkerig van symboolwetgeving - zoals hij liet blijken in zijn reactie op het voorstel van de PvdA voor verhoging van straf wegens geweldpleging tegen mensen die zich verzetten tegen asociaal gedrag. Toch vraagt hij zich af wat het werkelijk uithaalt. Dat blijft een goede vraag, ook al bestaat er in ruime kring behoefte aan het herstel van normen en waarden. Wetten moeten echter niet een aflaat worden voor handhaving, te vergelijken met de bijtende karakterising van een bepaald soort vaderlandsliefde door de Britse schrijver Evelyn Waugh als ,,steeds meer vlaggen uitsteken''.

( a d v e r t e n t i e s )