NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Filmer op niveau

Door HANS BEEREKAMP
AMSTERDAM, 20 NOV. Een merkwaardig ongeval maakte gisteren een einde aan het leven van de Amerikaanse regisseur-producent Alan J. Pakula, wiens faam voor een groot deel berust op drie films door hem zelf beschreven als zijn 'paranoia-trilogie': Klute (1971), The Parallax View (1974) en All the President's Men (1976).

De 70-jarige Pakula werd op een snelweg vlakbij New York geraakt door een losgeraakte ijzeren pijp, die de voorruit van zijn auto doorboorde.De in The Bronx geboren Pakula begon zijn filmloopbaan in 1949 als assistent van de tekenfilmafdeling van Warner Bros. Aan het begin van de jaren zestig produceerde hij zeven films van regisseur Robert Mulligan met een overwegend verontrustend en kunstzinnig karakter. Zelf debuteerde Pakula in 1969 met The Sterile Cuckoo, waarin Liza Minnelli een eenzame en getroubleerde studente speelt.

De zestien door Pakula geregisseerde films zijn niet allemaal even goed, maar het gemiddelde niveau is hoog. Zijn thematische voorkeur voor psychologische thrillers en maatschappelijke dilemma's vertaalde zich in een stijl die graag gebruik maakt van labyrinten en spiegels. Veel acteurs en vooral actrices (Jane Fonda, Meryl Streep) speelden hun beste rollen onder zijn regie.

De meest radicale en wellicht beste film van Pakula, The Parallax View, ging over een onderzoek naar de moord op de president. All the President's Men verfilmde de onthulling van het Watergateschandaal door de journalisten Woodward en Bernstein. Grote indruk maakte ook de verfilming van William Styrons Sophie's Choice (1982), met Streep als overlevende van de Holocaust, die haar herinneringen niet verdragen kan.

Pakula's laatste film, The Devil's Own (1997), was een door conflicten geplaagde productie met Brad Pitt als een IRA-terrorist.

Pakula won nooit een Oscar, maar werd wel drie keer genomineerd, als producent (To Kill a Mocking Bird, 1962), regisseur (All the President's Men) en scenarist (Sophie's Choice). Een aantal van Pakula's latere films werden geproduceerd door zijn toenmalige Nederlandse schoonzoon Pieter Jan Brugge. In 1996 hield Pakula in het kader van het Nederlands Filmfestival in Utrecht de Cinema Militans-lezing.