NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE EFFECTENBEURZEN houden deze week de beleggers in spanning. Slaat de stemming om van positief naar negatief? Volgt op de 'camping-hausse' van de zomer van '97 dan eindelijk de lang verwachte 'camping-crash' van augustus '98? Vooralsnog lijkt sprake van een correctie na de recordhoogtes van de afgelopen maand. Beleggers en analisten spreken de verwachting uit dat de aandelenkoersen niet dramatisch zullen kelderen.

Maar aan het tomeloze optimisme is een einde gekomen. Een jaar nadat een devaluatie in Thailand het begin van de 'Aziatische crisis' inluidde, dringt vrij plotseling het besef door dat deze crisis verregaande gevolgen heeft voor het bedrijfsleven in de geïndustrialiseerde landen. Simpel gezegd staan tegenover de positieve effecten van een demper op de inflatiedruk en lagere rente, de negatieve effecten van vraaguitval en dalende prijzen. Ondernemingen merken nu dat orders uit Azië wegvallen en dat Aziatische bedrijven, na de devaluaties van het afgelopen jaar, tegen afbraakprijzen hun producten op Westerse markten afzetten. Dat tast de winstgevendheid van het Amerikaanse en Europese bedrijfsleven aan.

IN DE VERENIGDE STATEN is dit zichtbaarder dan in Europa, waar de grote landen nog aan het begin van hun conjuncturele opleving staan. De Amerikaanse economie loopt na bijna zeven jaar hoogconjunctuur tegen de grenzen van haar capaciteiten aan. Ware het niet voor het dempende 'Azië-effect', dan zou de rente in de VS allang omhoog zijn gestuwd om de groei af te remmen. De Federal Reserve Board (Fed), het Amerikaanse stelsel van centrale banken, heeft daar vooralsnog van afgezien omdat een Amerikaanse rentestijging de crises elders in de wereld alleen maar zou verergeren. Lage rentestanden vormen de smeerolie van de effectenbeurzen.

Al anderhalf jaar geleden waarschuwde Alan Greenspan, de voorzitter van de Fed, dat sprake was van ,,irrationele uitbundigheid'' van de beurskoersen. Dat was vòòr het uitbreken van de Azië-crisis. Beleggers trokken zich daar niets van aan en dankzij de dalende rente hebben ze enorm geprofiteerd van de stijgende beurskoersen. Onlangs heeft Greenspan zijn waarschuwing in andere woorden herhaald. Nu zei hij dat het koersniveau van Wall Street zich moest aanpassen aan de minder optimistische vooruitzichten van de winstcijfers.

DE POLITIEKE onzekerheid in de Verenigde Staten speelt eveneens een rol, maar is van een andere orde. De jurk van Monica, de getuigenis van Clinton, de verbetenheid van Starr - ze kunnen de president in politieke moeilijkheden brengen en een kortstondige emotionele invloed op de effectenbeurzen hebben. Maar de verwachtingen over de rente en de bedrijfswinsten bepalen de onderliggende stemming. Wat dat betreft is Greenspan met zijn rentebeleid veel invloedrijker dan het libido van Clinton.

Hier doet zich de spagaat van het moment voor. De Azië-crisis drukt de rente én de bedrijfswinsten. Twee tegengestelde impulsen oefenen daardoor invloed uit. Met als gevolg sterk schommelende beurskoersen als de ene dag het sentiment van de lage rente en de volgende dag dat van de tegenvallende bedrijfsresultaten de overhand heeft. Beleggers kunnen zich voorbereiden op een grillige nazomer.