NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De koers van de aandelen van de uitgeefgigant Reed Elsevier bleef de afgelopen anderhalf jaar zo'n 30 procent achter bij de beursgraadmeter. De aandelen zijn hun status als beleggerslieveling kwijt. Gezocht: topman.

Door onze redacteuren MENNO TAMMINGA en ERIK VAN DER WALLE

ROTTERDAM, 6 AUG. Een gevallen ster zoekt een nieuwe eerste man om het nieuwe elektronische uitgeeftijdperk van de 21-ste eeuw in te gaan. Tot twee jaar geleden was uitgever Elsevier een van de sterren aan het firmament van de financiële markten. Een lieveling van professionele beleggers om zijn voortdurende en voorspelbare winstgroei in uitgeefactiviteiten voor de zakelijke markt. ,,Vroeger kon je de lineaal erlangs leggen'', zegt analist A. Moons van zakenbank ING Barings.

De overgang naar de brave new world van uitgeven, waarin elektronisch verspreide informatie en Internet-toepassingen de toekomst bepalen, verloopt bij Elsevier ruw en ongelijkmatig. ,,We houden dit jaar even de adem in om een grote sprong te maken'', stelt bestuursvoorzitter H. Bruggink. ,,In de komende drie jaar hoeft niemand op enorme omzetstijgingen te rekenen. De activiteiten van onze databank Lexis-Nexis nemen toe, maar tegelijk zie je meer concurrentie in het elektronisch uitgeven met prijsdalingen als gevolg.''

In 1993 ging Elsevier, die van oudsher sterk is in informatie voor professionale bedrijven, zoals medici, juristen en bedrijven, samen met de Britse onderneming Reed International, die meer uitgeefactiviteiten voor het grote publiek had. Sindsdien heeft Reed Elsevier alle dochterondernemingen buiten de zakelijke uitgeefmarkt (zoals de kranten in Nederland, de Britse publieksuitgaven) afgestoten.

Het aantrekkelijke van de onmisbare informatie die Reed Elsevier verkoopt zijn de hoge marges die de gebruikers willen betalen. De winstgroei bij de uitgever mag dan nu even de adem inhouden, maar het rendement is nog altijd hoog. Op elke gulden omzet wordt een nettoresultaat van ruim twee dubbeltjes geboekt. ,,Onze portfolio is nu perfect'', zegt Bruggink. Hij noemt het uitgesloten dat grote onderdelen van het concern nog worden afgestoten. ,,Acquisities van meer dan een miljard gulden liggen ook niet meer voor de hand. Overnames van enkele honderden miljoenen guldens zullen we nog wel doen''.

Bruggink mag dan tevreden zijn met de huidige activiteiten van de uitgever, probleemloos is de toekomst van het concern allerminst. De overgang naar winstgevende electronische exploitatie van informatie kost meer tijd, meer geld. Door de verkoop van dochters heeft het concern teveel geld in kas, dat bij de huidige lage rentestanden te weinig oplevert. Een aangekondigde fusie met Wolters Kluwer werd door de laatste in maart van dit jaar ongedaan gemaakt.

Het concern heeft nog steeds last van de schade die een schandaal vorig jaar bij dochter Reed Travel aanrichtte: de oplagecijfers waren jarenlang kunstmatig verhoogd. Dat kostte 1,5 miljard gulden aan vergoedingen aan advertereders en een afboeking van de waarde waarvoor de dochter in de boeken stond.Vorig jaar bleef de koers van de aandelen Elsevier al ver achter bij de stijging van het beursgemiddelde (29 procent), dit jaar is het gat 32 procent. Op de stagnatie van de nettowinst in het eerste kwartaal reageerden beleggers op de beurs vanochtend niet. Na de opening van de beurs bleef de koers van het aandeel stabiel op 31,40 gulden. De stapel problemen werd vanochtend wel nog weer wat hoger: er is geen nieuwe topman. Het concern stroomlijnt zijn huidige topbestuur met twee bestuursvoorzitters en twee president-commissarissen en vormt naar Angelsaksisch gebruik een enkel bestuurlijk gremium met een bestuursvoorzitter (chief executive officer) en een president-commissaris (non-executive chairman). Reed Elsevier noemt de vereenvoudiging een logische stap, maar geen van de huidige voorzitters wil de nieuwe eerste man zijn. Bruggink niet omdat de Nederlander Morris Tabaksblat vanaf volgend jaar president-commissaris wordt. ,,Ik twijfelde al om me beschikbaar te stellen voor deze functie, maar door de benoeming van Tabaksblat werd de beslissing in feite voor mij genomen.'' Als co-voorzitter van het Brits-Nederlandse Unilever heeft Tabaksblat als weinig andere Nederlandse topmanagers ervaring met de voetangels en klemmen van een bedrijf van twee dominante nationaliteiten.

Bruggink blijft net als de Britse co-voorzitter Nigel Stapleton voorlopig bij Reed Elsevier actief. ,,Wat ik ga doen al we een nieuwe bestuursvoorzitter hebben gevonden, weet ik nog niet. Daar moet ik nog over nadenken.''

Over de ontwikkeling in de tweede jaarhelft is Reed Elsevier niet al te optimistisch. De nettowinst zal geen groei vertonen, en kan er zelfs een daling optreden. Behalve de problemen bij Reed Travel (Bruggink: ,,een grote ramp'') wordt de winstgroei opgeslokt door de financiële crisis in het Verre Oosten en de verkoop van de Britse publieksbladenuitgever IPC. Tegenvallers in de Britse economie kunnen voor een winstdaling zorgen. Bruggink:,,Zonder de problemen bij Reed Travel zou het bedrijfsresultaat net als de voorgaande jaren weer een tweecijferige groei hebben laten zien''.