NIEUWSARTIKELEN 
 ONTWERP-REGEERAKKOORD 

Het concept-regeerakkoord regelt minder details dan oorspronkelijk werd gevreesd. Voor het parlement is er de komende tijd genoeg te doen.

Door onze redacteur KEES VERSTEEGH

DEN HAAG, 16 JULI. Het parlement kan blijven. Het ontwerp-regeerakkoord van Paars II is minder gedetailleerd dan de oppositie de voorbije maanden vreesde. De honderdvijftig Kamerleden hoeven straks niet alleen maar teksten te citeren die vijf heren en een dame in de zomer van 1998 met elkaar in een zaaltje van de Eerste Kamer met elkaar uitdokterden.

De ontwerp-tekst biedt namelijk ruimte om de vage teksten, nadere onderzoeken, uitkomsten van experimenten of onhaalbare maatregelen die het vandaag gepubliceerde ontwerp-stuk biedt van een nadere of zelfs alternatieve invulling te voorzien. CDA-leider De Hoop Scheffer, GroenLinks-aanvoerder Rosenmoller en andere parlementaire voorlieden kunnen hun messen gaan slijpen, tenminste, als de drie paarse fracties in hun beraad van de komende dagen over het ontwerp-akkoord die details er niet alsnog in brengen.

Zo legt het stuk dat de drie informateurs Kok, Zalm, en Borst en onderhandelaars van PvdA, VVD en D66 vandaag hebben afgescheiden niet vast hoeveel kippen de legbatterijen over vier jaar moeten bevatten, zoals eerder werd gevreesd. Het ontwerp-regeerakkoord komt ook niet toe aan een concreet aantal agenten dat er over vier jaar meer op straat moet rondlopen. Het spreekt, net als de PvdA eerder deed, alleen van 'enkele duizenden' agenten meer, maar niet van bijvoorbeeld vijfduizend zoals de VVD wilde.

Opmerkelijk nauwer omschreven is de reeds uitgelekte afspraak over het van 7 tot 19.00 uur maximaal honderd kilometer per uur mogen rijden in de Randstad, en de regeling van het homohuwelijk en verdere liberalisering van de euthanasie, de twee meest in oog springende paarse punten. Hetzelfde geldt voor de afspraken over het belastingstelsel en die over de besteding van financiele meevallers. Op dat punt zal het voor de oppositie aanzienlijk moeilijker worden een van de coalitiepartijen los te weken uit het regeringskamp. Het CDA lijkt het daarbij overigens gemakkelijker te krijgen dan GroenLinks, tenminste als de christen-democraten op financieel gebied een behoudende koers willen varen. De christen-democraten zullen kunnen wijzen op vage bezuinigingsmaatregelen (veel efficiency-kortingen), onhaalbare kortingen op de afdrachten aan de Europese Unie, en optimistisch ingeschatte inverdieneffecten die een belangrijk deel van het uitgavenprogramma van Paars II financieren.

Rosenmoller van GroenLinks daarentegen loopt grote kans door collega Melkert van de PvdA om de oren geslagen te worden met de gunstige koopkrachteffecten van het belastingplan voor de laagste inkomensgroepen, alsmede de gerichte inkomensondersteuning voor bijvoorbeeld ouders met studerende kinderen. Op de rechterzijde lijkt Paars II, althans op dit terrein, kwetsbaarder dan op de linkerflank, al heet financiele degelijkheid sinds de komst van Wim Kok ook een links issue te zijn.

Ontwerp-akkoord met 'veel voor later'

Dat het ontwerp-regeerakkoord 1998 langer is dan dat van vier jaar geleden, komt niet door een schier eindeloze reeks getallen en details. De lengte van 85 pagina's komt vooral voort uit teksten die eerder thuis lijken te horen in bijvoorbeeld het beleidsstuk van een buurthuis in het Arnhemse Spijkerkwartier, dan in het regeerprogramma van Paars II. ,,Bijzondere aandacht is nodig voor de positie van allochtone meisjes'', schrijven de auteurs bijvoorbeeld. ,,Zij worden vaak geconfronteerd met verschillende verwachtingspatronen. De rol van deze meisjes kan van grote betekenis zijn in de vormgeving van sociale cohesie in een multi-culturele samenleving''.

Het ontwerp-regeerakkoord regelt veel, maar niet veel en détail. Meest in het oog springende voorbeeld is Schiphol. De VVD had nu al graag vastgelegd gezien hoe en waar de luchtvaart zou kunnen groeien. Dat moet echter later dit jaar worden besloten, zo hebben de onderhandelaars afgesproken. Niet alle onderzoeken zijn afgerond, en voor zover ze al wel klaar zijn, spreken ze elkaar tegen. Wel wordt de parlementaire ruimte ingeperkt door in het ontwerp-regeerakkoord randvoorwaarden en mogelijke andere lokaties (Lelystad of een eiland voor de kust) te benoemen.

Maar ook op andere gebieden geldt het motto 'veel voor later', hetgeen de parlementaire bewegingsvrijheid vergroot. Om even bij verkeer en vervoer te blijven: bij de verdeling van de geplande investeringen in infrastructuur en milieubescherming valt op dat de partijen een onevenredig deel daarvan doorschuiven naar de jaren van 2003 tot 2010. Hoewel nog maar moet worden afgewacht hoe het economische tij dan zal zijn, gaat het nieuwe kabinet er vanuit dat er in de latere periode gemiddeld bijna twee keer zoveel geld per jaar beschikbaar zal zijn voor wegen, openbaar vervoer en milieumaatregelen als in de periode 1999-2002.

Ook kondigen de schrijvers van het ontwerp-akkoord aan ,,de mogelijkheid en wenselijkheid van het terugbrengen van het aantal radiozenders van vijf naar vier'' te gaan onderzoeken. Domweg een aantal radiozenders schrappen , zoals de VVD wilde, bleek een brug te ver.

Bij de gezondheidszorg vallen frequente verwijzingen naar experimenten op die pas later in concrete maatregelen kunnen worden omgezet. Huisartsen mogen in gezondheidscentra gaan experimenteren hoe lang ze zelf een patient kunnen behandelen zonder door te verwijzen. Met de samenwerking tussen ziekenhuizen en thuiszorg moet eerst worden geëxperimenteerd, voordat Paars II over deze zogeheten 'ontschotting' precieze afspraken gaat maken. Misschien gebeurt dat pas in het volgende regeerakkoord.

Voor Defensie wordt vanaf het komend jaar alvast 375 miljoen aan bezuinigingen ingeboekt, terwijl de maatregelen die daarbij horen pas worden omschreven in een nog te componeren Defensienota. Gepland jaar van publicatie daarvan is 2000.