NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

MARC LEIJENDEKKER
Het begint altijd met twee meisjes. Liefst een blondine en een brunette, altijd schaars gekleed. Ze worden suggestief in beeld gebracht en maken dan een dansje om de twee mannelijke presentatoren achter hun bureau. De meisjes overhandigen een velletje papier en eindigen met ieder een been hoog op het bureau. Of, als het feest is, bij de presentator op schoot. Het is het satirische programma Striscia la Notizia, al ruim tien jaar een tophit in Italië. Een kwartiertje na het acht uur journaal op de commerciële zender Canale Cinque, eigendom van mediamagnaat Silvio Berlusconi. Halverwege vijf minuten reclame, maar toch iedere dag zo'n negen miljoen kijkers.

Volgens sommigen is Antonio Ricci, de bedenker van dit programma, de Dario Fo van de tv: een burleske stijl, geen enkel respect voor gezag, met een lach op zoek naar de waarheid. In striscia veritas, is een motto van Ricci. Vorig jaar werd dit programma door La Stampa uitgeroepen tot het fenomeen van het jaar, samen met de herder-soap Rex. In een moordend tempo wordt alles en iedereen onder vuur genomen. Soms gebeurt dat met vlijmscherpe humor, dan weer met onderbroekenlol.

Striscia filmt parlementariërs die met hun vingers een lange speurtocht in hun neus beginnen of tijdens een saai debat erotische tekeningen maken. Het toont beelden van een politie-agent die de portefeuille rolt van een demonstrerende boer terwijl hij hem fouilleert. Het laat zien hoe slachtoffers van een aardbeving voor de officiële camera's een noodwoning krijgen, maar er meteen weer uitmoeten als de camera uit is, omdat de leidingen nog niet klaar zijn. Het laat horen hoe politici vlak voor of na de opname onderonsjes maken of hun partijgenoten uitmaken voor slonzen.

Een regelmatig slachtoffer is Emilio Fede, de hoofdredacteur van het tv-journaal op Rete Quattro die bekend staat als een hielenlikker van Berlusconi. Legendarisch is de tirade tegen een journalist die in een reportage te lief was geweest voor vice-premier Walter Veltroni. Gisteren had Striscia beelden van Fede terwijl hij over zijn eigen begrafenis praat. Het commentaar: ,,Eigenaardig dat Fede praat over zijn laatste wens. Normaal praat hij altijd over de wens van Berlusconi.'' Het papiertje dat de twee meisjes uit het begin brengen is la velina, de missive van hoger hand over hoe het nieuws moet worden gebracht. Dat is een verwijzing naar de politieke controle die vaak bestaat op het nieuws, zowel op de commerciële zenders als bij de staatsomroep Rai. Striscia trekt zich daar niets van aan. Ook Berlusconi wordt vaak op de hak genomen. ,,Mijn audience redt me, en het feit dat het live is,'' zegt Ricci laconiek. ,,Mijn werkgever is het publiek.''

Het programma ontmaskert graag de tv-trucs. Sluikreclame. Presentatoren die extra geld krijgen voor een glimlach als ze een product moeten aanprijzen. Een zenuwachtig jongetje vóór een zangwedstrijd dat te horen krijgt dat hij zich niet druk moet maken omdat toch al is besloten dat hij wint. Een loterij waarvan de uitkomst vast staat. En gisteren een mevrouw die in haar zenuwen het antwoord al gaf op de volgende vraag. ,,Alle tv is retoriek, fictie,'' zegt Ricci. ,,TV biedt geen venster op de wereld. Het is een venster op de markt, op de souk. Iedereen staat iets te verkopen voor de camera.'' Hij wil de mechanieken blootleggen. ,,Opdat mensen niet alles opzuigen wat voorbijkomt op het scherm, zonder te begrijpen dat ze voor de gek worden gehouden. TV is als aids: als je het kent, ga je er niet dood aan.''